عوامل توجه سلجوقیان به جشن‌ها و سنت‌های باستانی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 1، دوره 10، شماره 40، آذر 1394، صفحه 1-16   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

امیر اکبری

استادیار گروه تاریخ واحد بجنورد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد. ایران

چکیده

عصر سلجوقیان یکی از ادوار مهم تاریخ ایران و آسیای صغیر است. ورود این عنصر جمیعتی به حوزه تاریخ آسیا با تحولات عمده سیاسی و فرهنگی توأم بود. در میان دولت­های اسلامی سلجوقیان نخستین حکومتی بودند که قلمرو حکومتی خود را تا مرزهای بیزانس پیش برده و عظمت امپراطوری­های باستان را احیاء نمودند. در راستای این موفقیت­ها سلجوقیان تلاش مضاعفی را در بازنگری فرهنگی و توجه به آداب و سنت­های باستانی به کار بستند. توجه سلجوقیان برای ایجاد یک امپراطوری بزرگ می­بایست با تاکید بر تمامی ساختارهای سیاسی- اداری و فرهنگی توأم گردد. وجود کتیبه بغازکوی در 1400 قبل از میلاد  در آنکارا نشان از توجه به ایزدان و آیین­های کهن عصر باستان در این سرزمین­ها دارد. جشن نوروز، جشن سده و جشن مهرگان با پیشینه­های کهن خود مورد توجه مردمان بسیاری از آسیای میانه تا آسیای صغیر بود. بنابراین سلجوقیان در اداره این سرزمین­های وسیع علاوه بر ایجاد یک وحدت دینی به وحدت فرهنگی و تأکید بر سنت­های باستانی اهتمام ورزیدند. تلاش خیام برای پی ریزی یک تقویم دقیق به دور از خطا و پیچیدگی بیشتر بر مبنای ضرورت بازگرداندن نوروز به زمان حقیقی خود یعنی اول فروردین ماه هر سال بود. همه این تلاش­ها جز در سایه اقتدار و توجه سلاجقه میسر نگردید.

کلیدواژه‌ها

سلاجقه؛ جشن نوروز؛ سده؛ مهرگان؛ تقویم جلالی