نظام جزایی ایران در عصر پهلوی، چالش ها و ملاحظات (از آغاز تا انقلاب اسلامی)

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 10، شماره 38، خرداد 1394، صفحه 50-72   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

علی طالع زاری

استادیار گروه حقوق، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران،

چکیده

مشروطهدرایراناگرچهیکحرکتوانقلابسیاسیبوداماحوزه­هایمختلف، متاثرازینموضوعدچاردگرگونی­هایاساسیگردیدند. یکیاز اینحوزه­هادستگاهعدالتکیفریبود. درایندورهبرایاولینبارعدلیهبهطوررسمیتشکیلشدوقوانینمختلفیکیپسازدیگریتصویبشدند. از جملهاینقوانیننوظهورمی­توانبهقانوناساسی، متممقانوناساسی، قانوناصولوتشکیلاتعدلیهوقانوناصولمحاکماتجزاییاشارهکرد. علیرغمتصویبقوانینمختلفاماتاسال۱۳۰۴هـ.شهیچگاهدربابجرایمومجازات­هاومسایلماهیتیحقوقجزاقانونیتصویبنشدتااینکهدرسال۱۳۰۴هـ.ش، قانونمجازاتعمومیدرمجلسبه تصویبرسید. درجریانکودتای۱۲۹۹هـ.ش، هیچچیزبیشازانحلالعدلیهمردمراشادماننکردکهنشانازناکارآمدیعدلیهدرانزمانداشت. درسال­هایحکومتپهلویبهدودلیل، تصویبقوانینماهویمشکلگردیدهبود. یکیحساسیتروحانیونوعلمادرتصویبقوانینخلافشرعودیگریمخالفتحکامومتنفذینکهقانونرانافیقدرتواختیاراتنامحدودخودمی­دانستند. از اینبابتصویبقانونمجازاتعمومی۱۳۰۴ازاهمیتویژه­ایبرخورداراست.
کلیدواژه: عصرپهلوی، قانونمجازاتعمومی۱۳۰۴، نظامکیفری، محاکم، مقرراتشرعی.

کلیدواژه‌ها

عصرپهلوی؛ قانونمجازاتعمومی۱۳۰۴؛ نظامکیفری؛ محاکم؛ مقرراتشرعی