تعیین سطوح PCBs در بافت پوست و عضله ماهی کپور و اردک ماهی تالاب انزلی ( آبکنار )

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 2، دوره 5، شماره 4، اسفند 1389، صفحه 18-27   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

باقر تیموری^{* 1}؛ شیلا صفائیان²؛ سید محمد باقر نبوی³؛ سید هادی خاتمی خاتمی³

¹دانشکده علوم و فنون دریایی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال

²گروه بیولوژی دریا دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی

³سازمان حفاظت محیط زیست

چکیده

  پژ‍وهش حاضر به منظور تعیین سطوح PCBsدر بافت پوست و عضله ماهی کپور و اردک ماهی تالاب انزلی در فصل پاییز (آذرماه 1388) انجام شد.4 ایستگاه جهت برداشت نمونه آب، رسوب و ذرات معلق و صید ماهی در بخش آبکنار تالاب انزلی تعیین شد.از هر نوع ماهی 9 عدد صید وبیومتری(تعیین وزن و طول کل و استاندارد ) شدند. نمونه های آب، رسوب و ذرات معلق آب و نمونه ماهیان به آزمایشگاه انتقال یافت.  بافت پوست و عضله ماهیان کپور و اردک ماهی بر اساس Moopamجدا شده  و پس ازآماده سازی، استخراج  وClean Up ، آنالیز  PCBsبا استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی(GC - ECD) و دتکتور با اشعه یونیزان نیکل 63 (Ni63)انجام گردید.  میانگین غلظت PCBs در پوست و عضله اردک ماهی به ترتیب برابر 36/24 و 36/14 نانو گرم در گرم وزن خشک، در پوست و عضله ماهی کپور به ترتیب برابر 82/21 برابر 86/20 نانو گرم در گرم وزن خشک بدست آمد. میزانضریب تغییرات میانگین(CV) غلظت PCBs در پوست اردک ماهی بیشتر از سایر بافت ها بود.  بر اساس آزمون آماری این اختلاف بین بافت عضله وپوست اردک ماهی و عضله و پوست ماهی کپور معنی دار بود(9=   ;n 0.0001p <    ).همچنین  اختلاف معنی داری بین غلظتPCBs آب با میزان PCBs رسوب (12= ;n 0001/0p <    ) و ذرات معلق فیلترشده در آب مشاهده گردید                       (12=   ;n 0001/0P <    ). همبستگی مثبت قوی بین بافت عضله ماهی کپور و ذرات معلق فیلتر شده در آب               (  9  ;n=  76% =   r²   ; 851/0 = r   ;   004/0  =  p) و همبستگی مثبت خیلی قوی بین غلظت PCBsآب و ذرات معلق فیلتر شده در آب وجود داشت(  12  ;n=  96% =   r²   ;0.980 = r   ;   0001/0  =  p) . میزان تجمع زیستی(بر حسبppb ) در بافت پوست اردک ماهی برابر69/5835، در بافت عضله اردک ماهی58/3440، در بافت پوست ماهی کپور برابر28/5232 و در بافت عضله ماهی کپور برابر63/4997میکروگرم در گرم وزن خشک محاسبه گردید. میزان ماکزیمم میانگین واقعی ( با 95در صد اطمینان) PCBs بدست آمده در بافت ماهیان (پوست اردک ماهی و کپور و عضله کپور ) ( ماکزیممppm  03653/0 و مینیمم ppm 01025/0) کمتر از استانداردFDI و استاندارد  Food Standards Australia/NZ MRLو بیشتر از استانداردUSEPA بود.        

کلیدواژه‌ها

ماهی کپور؛ اردک ماهی؛ تالاب انزلی؛ PCB تجمع زیستی. ضریب تغییراتCV