تغییرات کیفی سفره آب زیرزمینی سه روستای سربندان، جابان و آیینه ورزان در شهرستان دماوند

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 8، دوره 6، شماره 20، مهر 1391، صفحه 87-103   

نویسندگان

فرزانه قدرتی¹؛ محمد منشوری²؛ مجتبی صیادی³؛ محمود سالاری⁴

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد آب شناسی،دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

²استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

³رئیس گروه تحقیقات شرکت آب و فاضلاب روستایی استان تهران

⁴استادیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند

چکیده

در چند ماه اخیر افت شدیدی در دبی چاههای آب شرب تعدادی از روستاهای شهرستان دماوند رخ داده کـه سـبب تغییـرات شـدید
کمی و کیفی در منابع آب شرب این چاهها شده است. این پژوهش سعی بر آن دارد به بررسی تغییرات کیفی احتمالی در ایـن منـابع
بپردازد و علاوه بر آن نقش متقابل وضعیت کیفی را در این تقلیل کمی مورد ارزیابی قرار دهد. طبـق مطالعـات انجـام یافتـه، کـاهش
کمی چاههای آب روستاهای منطقه را میتوان به دو عامل نسبت داد: -1عامل تکتونیکی و زمین شناسی منطقه و -2عامل شیمیایی.
با توجه به مطالعات زمین شناسی و تکتونیکی، مشخص شد عامل تکتونیکی در کاهش دبـی آب و کیفیـت آن بـیتـاثیر بـوده، زیـرا
تکتونیک پدیدهای است که به صورت خطی عمل میکند در صورتیکه این اتفاق به صورت نقطهای رخ داده است. بنابراین احتمـال
ارتباط تغییرات کیفی آب با عوامل و شرایط شیمیایی بیشتر است. در نهایت، براساس بررسی های فیزیکی و شیمیایی نمونههـای آب
و رسوب و محاسبه اندیسهای لانژلیه و ریزنار از یک سو و بررسی سازندهای زمین شناسی بهویـژه تـوالیهـای رسـوبی در شـمال
منطقه، به ترتیب با فراوانی رخسارهای شیلی، رسی، کربناته و دولومیت از سویی دیگر، میتوان گفت، آب چاههای مطالعاتی در زمـره
رسوبگذار جای دارند. لذا پیشنهاد میشود ضمن توجه به شرایط هیدروشیمیایی آبهای زیرزمینی پهنـه مطالعـاتی و پـایش دائمـی
آب زیرزمینی و انجام ویدئومتری چاهها، دبی سنجی دائمی نسبت به شناسایی رسوبات لوله جدار، انجام شود. همچنین، بهکـارگیری
روش هایی چون واترجت، اولتراسوند، اسیدشویی و ایرشوک مغناطیسی موجب انحلال رسوبات تشکیل شده در اطراف لولـه جـدار
چاهها میشود

کلیدواژه‌ها

دماوند؛ تغییرات کیفی؛ رسوبگذاری؛ اندیس های لانژلیه و ریزنار