میانجی‌گری کارآمدترین روش جایگزین حل اختلاف برای تحقق عدالت ترمیمی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 5، دوره 8، شماره 27، تیر 1394، صفحه 172-205   

نویسندگان

بابک درویشی^{* 1}؛ محمدرضا جلیلیان²

¹عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

اصل مقاله

چکیده

   شیوه‌های جایگزین حل اختلاف از دیرباز برای رفع خصومت و حل و فصل دعاوی حقوقی و کیفری بین اشخاص و جوامع مورد استفاده قرار گرفته است. گرچه از شیوه‌های جایگزین حل اختلاف بیشتر برای حل و فصل دعاوی حقوقی استفاده می‌گردد مع الوصف میانجی‌گری که از روش‌های شناخته شده موثر و مشترک بین شیوه‌های جایگزین حل اختلاف و روش متداول در تحقق عدالت کیفری است نقش تعیین کننده‌ای در حل و فصل دعاوی کیفری در خارج از دادگاه‌ها داشته است. در پی ناکارآمدی سیستم عدالت کیفری سنتی و دیدگاه‌های سزا دهنده و باز پرورانه در حل مشکلات بزه کاری،‌ عدالت ترمیمی با بهره گیری از روش‌هایی از قبیل میانجی‌گری موجب گردیده است سهام‌داران پدیده مجرمانه در رفع خصومت و حل مشکل فی مابین حضور فعال داشته و جنبه‌ی حمایت از بزه دیده مورد توجه ویژه قرار گیرد. لذا این نوشتار به تبیین نقش میانجی‌گری در تحقق عدالت ترمیمی می‌پردازد.

مراجع

فهرست منابع

قرآن کریم

الف) کتاب‌ها

1. پرادل، ژان، تاریخ‌اندیشه‌های کیفری، 1393، ترجمه‌ی علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هشتم، تهران، سمت.

2. جعفری لنگرودی،‌ محمدجعفر، مبسوط ترمینولوژی حقوقی، 1378،  جلد چهارم، چاپ اول، تهران، انتشارات گنج دانش.

3. جلیلیان، محمدرضا، رسیدگی به شکایات مردم تلاشی در جهت تحقق شعار مردم‌سالاری دینی، 1382، چاپ اول، تهران، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات ریاست جمهوری.

4. درویشی هویدا، یوسف، شیوه‌های جایگزین حل و فصل اختلاف، 1388، چاپ اول، تهران، نشر میزان.

5. دلماس مارتی، مری، نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، 1380، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ نخست، تهران، چاپ میزان.

6. زهر، هوارد و آلن مک‌رای، کتاب کوچک نشست‌های گروهی خانوادگی، 1386، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.

7. زهر، هوارد، کتاب کوچک عدالت ترمیمی، 1388، چاپ دوم، تهران، انتشارات مجد.

8. سماواتی پیروز، امیر، عدالت ترمیمی، تعدیل تدریجی عدالت کیفری یا تغییر آن، 1385، چاپ اول، تهران، انتشارات نگاه بینه.

9. شامبیاتی، هوشنگ، حقوق جزای عمومی، 1389، جلد اول، چاپ شانزدهم، تهران، انتشارات مجد.

10. غلامی، حسین، عدالت ترمیمی، 1392، چاپ چهارم، تهران، سمت.

11. فروزش، روح‌الله، جایگاه عدالت ترمیمی‌در فقه اسلامی‌و حقوق ایران، 1385، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی.

12. کاپتین، هنریک و مارچ، مارک، جرم، بزه‌دیدگان و عدالت، 1384، ترجمه امیر سماواتی پیروز، چاپ نخست، انتشارات خلیلیان.

13. کاتوزیان، ناصر، اثبات و دلیل اثبات، 1380، ج 1، چاپ اول، نشر میزان.

14. لایبمن، مارین، عدالت ترمیمی‌از نظریه تا عملکرد، 1393، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل.

15. نجفی ابرندآبادی، علی حسین و‌هاشم بیگی، حمید، دانشنامه‌ی جرم‌شناسی، 1384، چاپ نخست، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

16. یوسف‌زاده، مرتضی، حقوق کارشناسی، 1387، چاپ اول، تهران، انتشارات یادآوران.

ب) مقالات

1. اسکندری، امیرمحمد، بررسی نقش تکمیلی روش‌های حل اختلاف جایگزین در حل و فصل دعاوی (ADR)، 1384، کانون وکلا شماره 191.

2. افتخار جهرمی، گودرز، تحولات نهاد داوری در قوانین موضوعه ایران، 1378، نشریه حقوق، تحقیقات حقوقی، شماره 27 و 28.

3. درویشی هویدا، یوسف، شیوه‌های جایگزین یا غیرقضایی حل و فصل اختلافات، 1384، نشریه حقوق قضاوت، شماره 32.

4. رستمی، ولی، مشارکت مردم در فرآیند کیفری، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.

5. شیری، عباس، پارادایم‌های عدالت کیفری، عدالت سزا دهنده و عدالت ترمیمی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 74

6. نجفی ابرندآبادی، علی حسین، از عدالت کیفری کلاسیک تا عدالت ترمیمی، 1382، مجله‌ی تخصصی دانشگاه علوم اسلامی‌رضوی، شماره‌های نهم و دهم، پاییز و زمستان.

ج ) پایان‌نامه‌ها

1. جلیلیان، محمدرضا، جایگاه قضاوت خصوصی در ایران و راه‌های توسعه آن، 1391، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور تهران.

2. دانا، امیر رضا، جلوه‌های عدالت ترمیمی‌در نظام کیفری ایران، 1384، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشگاه تهران (پردیس قم)، بهار.

د) منابع انگلیسی

1. Bonta, J. S. W. Capretta and J. Rooner, Restorative justice: An evaluation of the restorative resolutions project, solicitor general. Canada. 1998.

2. Davies, Pamela & Francis, Peter, Victimization, First edition, Palgrave, 2003.

3. Herring, Jonathan, Criminal Law, third edition, Palgrave, 2002.

4. Strang, H & Braith waite.J. Restorative Justice and Civil Society. United Kingdom. CambridgeUniversity Press. 2001

5. Tony, Michel. The hand book of crime and Punishment. Edited by Michel tony. Oxford University. Newyork. 2002.