محافظه کاری فرهنگی و سیاسی: اهمیت بنیان‌های اخلاقی

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 4، دوره 10، شماره 25، شهریور 1394، صفحه 77-94   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

محمود رضا رهبرقاضی¹؛ سمانه رحمانی²؛ ابوالفضل باقری اژیه³

¹استادیار علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان

²دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه

³دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

سنجش تأثیر بنیان­های اخلاقی بر زوایای مختلف زندگی فرهنگی و اجتماعی و سیاسی مشکل است زیرا هنوز داده‌های کافی در این مورد وجود ندارد. اما بدون شک نفوذ عوامل اخلاقی بر رفتار انسان قطعی است. اولویت‌های اخلاقی اگرچه به خودی خود تعیین کننده نیستند اما یک مؤلفه از نظام پیچیده عوامل علی هستند که می‌توانند عامل برانگیزاننده مهمی در بلند مدت باشند. در این راستا، در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از الگوی بنیان‌های اخلاقی هیت و گراهام، به بررسی تاثیرات ارزش‌های اخلاقی بر جهت گیری شهروندان نسبت به محافظه‌کاری در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان پرداخته شود. این پژوهش همچنین به مقایسه میزان اهمیت نسبی بنیان‌های اخلاقی به عنوان متغیر تبیین کننده هر یک از نگرش‌های محافظه‌کاری سیاسی و فرهنگی می‌پردازد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بنیان­های اخلاقی با ضریب تعیین 45% بیشترین واریانس محافظه­کاری فرهنگی را توضیح می­دهد. همچنین، یافته­های پژوهش نشان می­دهد تنها دو متغیر مراقبت و احترام به مرجعیت بر روی متغیر محافظه‌کاری سیاسی تاثیرگذار هستند که در این میان درحالی که اخلاق مراقبت باعث کاهش محافظه­کاری سیاسی می‌گردد، اما متغیر احترام به مرجعیت باعث افزایش گرایش به محافظه‌کاری سیاسی می­شود. از سوی دیگر یافته‌ها برای محافظه‌کاری فرهنگی حاکی از آن است که سه متغیر مراقبت، احترام به مرجعیت و تقدس عوامل تأثیرگذار بر روی محافظه­کاری فرهنگی بودند. در این راستا، درحالی که متغیرهای تقدس و احترام به مرجعیت باعث افزایش گرایش به محافظه­کاری فرهنگی می­گردد اما متغیر مراقبت افزایش در میزان کثرت­گرایی فرهنگی را سبب می­شود.

کلیدواژه‌ها

مراقبت؛ عدالت؛ وفاداری به گروه؛ احترام به مرجعیت؛ تقدس و محافظه‌کاری

مراجع

 

Ballew, C. C. & Todorov, A. (2007). Predicting political elections from rapid and unreflective face judgments. Proceedings of the National Academy of Sciences, USA, 104, 17948–17953.

Boehm, C.(2012). Moral origins: The evolution of virtue, altruism, and shame. Basic Books.

Gilligan, C. (1982). In a different voice: Psychological theory and women’s development. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Graham, J., Haidt, J. & Nosek, B. A. (2009). Liberals and conservatives rely on different sets of moral foundations. Journal of Personality and Social Psychology, 96, 1029-1046.

Graham, J., Nosek, B. A., Haidt, J., Iyer, R., Koleva, S., & Ditto, P. H. (2011). Mapping the moral domain. Journal of Personality and Social Psychology, 101, 366-385.

Haidt, J. (2001). The emotional dog and its rational tail: A social intuitionist approach to moral judgment. Psychological Review, 108, 814–834.

Haidt, J. (2007). The new synthesis in moral psychology. Science, 316, 998-1002.

Haidt, J. (2008). Morality. Perspectives on Psychological Science, 3, 65–72.

Haidt, J. & Graham, J. (2007). When morality opposes justice: Conservatives have moral intuitions that liberals may not recognize. Social Justice Research, 20, 98–116.

Haidt, J. & Joseph, C. (2004). Intuitive ethics: How innately prepared intuitions generate culturally variable virtues. Daedalus: Special Issue on Human Nature, 133(4), 55–66.

Haidt, J. & Joseph, C. (2007). The moral mind: How five sets of innate intuitions guide the development of many culture-specific virtues, and perhaps even modules. In P. Carruthers, S. Laurence & S. Stich (Eds.), The innate mind (Vol. 3, pp. 367-391). New York, NY: Oxford University Press.

Haidt, J., Koller, S. & Dias, M. (1993). Affect, culture, and morality, or is it wrong to eat your dog? Journal of Personality and Social Psychology, 65, 613–628.

Haidt, J. (2012) The righteous mind: Why good people are divided by politics and religion. Random House LLC.

Hunter, J. D. (1991). Culture wars: The struggle to define America. New York: Basic Books.

Jost, J. T. (2006). The end of the end of ideology. American Psychologist, 61, 651–670.

Kinder, D. E. (1998). Opinion and action in the realm of politics. In D. Gilbert, S. Fiske & G. Lindzey (Eds.), Handbook of social psychology (Vol. 2, 4th ed., pp. 778–867). Boston: McGraw-Hill.

Kohlberg, L.(1969). Stage and sequence: The cognitive–developmental approach to socialization. In D. A. Goslin (Ed.), Handbook of socialization theory and research (pp. 347-480). Chicago, IL: Rand McNally.

Lakoff, G. (2004). Don’t think of an elephant! Know your values and frame the debate: The essential guide for progressives. White River Junction, VT: Chelsea Green.

Lieberman, M.(2013). Social:Why Our Brains are Wired To Connect Together. Crown.

McAdams, D. P. Albaugh, M., Farber, E., Daniels, J., Logan, R. L., Olson, B., et al. (2008). Family metaphors and moral in tuitions: How conservatives and liberals narrate their lives. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 978– 990.

Shweder, R. A., Mahapatra, M., & Miller, J. (1987). Culture and moral development. In J. Kagan & S. Lamb (Eds.), The emergence of morality in young children (pp. 1-83). Chicago, IL: University of Chicago Press.

Suhler,Christopher L.and Patricia Churchland (2011). "Can innate, modular “foundations” explain morality? Challenges for Haidt's moral foundations theory."Journal of cognitive neuroscience 23, 2103-2116.