فراتحلیل اثربخشی مداخلات آموزشی بر خلاقیت دانش آموزان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 1، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مرداد 1395، صفحه 1-18   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

الهه عنایتی^{* 1}؛ احمد عابدی²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد، یزد، ایران([e-mail])

²عضو هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: درسال های اخیر، روانشناسان ومربیان آموزش وپروش درزمینه ی خلاقیت دانش آموزان به دنبال ارزیابی ومقایسه اعتباروکارایی مداخلات آموزشی بوده اند. دراین خصوص، فراتحلیل بایکپارچه کردن نتایج حاصل ازانجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر روشهای آموزشی رامشخص می‌نماید. پژوهش حاضرنیز برآن است تا با استفاده ی الگوی پژوهشی فراتحلیل مقایسه میزان اثرگذاری مداخلات آموزشی را برخلاقیت دانش آموزان موردبررسی قراردهد.
روش: روش پژوهش حاضر فراتحلیل بود."جامعه آماری" پژوهش، پایان نامه های کارشناسی ارشد ودکترا، وتحقیقات چاپ شده درمجلات علمی- پژوهشی بودندکه درطی ده سال (1389- 1379) درزمینه ی مداخلات آموزشی برخلاقیت دانش آموزان انجام شده اندوحجم نمونه ی مناسبی داشته وازلحاظ روایی واعتبارابزاراندازه گیری وروش نمونه گیری شرایط لازم راداشته اند. بدین منظور 10پژوهش که ازلحاظ روش شناختی موردقبول بود،انتخاب وفراتحلیل برروی آنهاانجام گرفت. ابزارپژوهش عبارت ازچک لیست فراتحلیل بود.
یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثرمداخلات آموزشی برخلاقیت دانش آموزان 55/0بود. در مجموع در تبیین یافته های پژوهش حاضر می توان گفت برای پرورش خلاقیت دانش آموزان باید ازروش های ارزشیابی نوین (توصیفی و کیفی) استفاده کرد، روش های تدریس فعال و مشارکتی را بجای شیوه های سنتی تدریس بکار برد و به پرورش خلاقیت معلمان پرداخت.

کلیدواژه‌ها

"فرا تحلیل"؛ "مداخلات آموزشی"؛ "خلاقیت دانش آموزان"

مراجع

حسینی، افضل السادات. (1386). بررسی تأثیر برنامه آموزش خلاقیت معلمان بر خلاقیت وخود پنداره دانش آموزان. فصلنامه نوآوری های آموزشی، 6 (23)، 147-168.

ذکریایی، منیژه؛ سیف نراقی، مریم؛ شریعتمداری، علی؛ نادری، عزت الله.(1387). بررسی اثر اجرای برنامه درسی با بهره گیری از قصه گویی و نمایش بر خلاقیت و یادگیری دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی. پژوهشنامه تربیتی، 4(16)، 20-52.

ذکریایی، منیژه.(1388). بررسی تأثیر اجرای برنامه درسی دوره ابتدایی با بهره گیری از هنر در خلاقیت دانش آموزان دختر پایه پنجم منطقه5 شهر تهران. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 3(1): 55-80.

زارعی، اقبال. (1388). تأثیر ارزشیابی توصیفی بر خلاقیت و مشارکت یادگیری دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم دبستان در شهر بندر عباس. مجله علوم تربیتی، دوره پنجم، 16 (2)،79-92.

سید عامری، میر حسین.(1380). بررسی تاثیر بازیهای پرورشی در میزان رشد خلاقیت دانش آموزان دوره  ابتدایی استان آذربایجان غربی. فصلنامه المپیک، 9( 2و1)، 73-84.

شاه نعمتی، زهرا؛ ولایی، ناصر؛ فانی، حجت اله.(1387). بررسی تأثیر ارزشیابی تکوینی بر کاهش اضطراب امتحان و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر کلاس اول دبیرستان های شهر مرودشت. فصلنامه تحقیق در علام دندانپزشکی،5(4) 14-21.

شریفی، علی اکبر؛ داوری، رقیه. (1388). مقایسه تاثیر سه روش پرورش خلاقیت در افزایش خلاقیت دانش آموزان پایه دوم راهنمایی. مجله روانپزشکی و روانشناسی ایران، 15(1)، 57-62.

عابدی، احمد.(1383). بررسی فراتحلیل عوامل مؤثر بر افزایش کاربست یافته های پژوهشی، کاربرد آن در آموزش و پرورش استان اصفهان. طرح تحقیقاتی شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان.

فروغی، احمدعلی؛ مشکلانی، پروانه. (1384). تأثیر روش بحث گروهی بر خلاقیت دانش آموزان پایه دوم راهنمایی ناحیه 3 شهر اصفهان. دانش وپژوهش در علوم تربیتی، شماره6و45،45-58.

قاسمی، فرشید؛ اقلیدس، طاهره. (1384). بررسی تأثیر آموزش درس پرورش خلاقیت در کودکان بر افزایش خلاقیت دانش آموزان دختر سال سوم کودکیاری هنرستان های شیراز. فصلنامه   نوآوری های آموزشی، 4(84)، 13-58.

گنجی، حمزه؛ پاشاشریفی، حسن؛ میر هاشمی، مالک.(1384). اثر روش بارش مغزی در افزایش خلاقیت دانش آموزان. فصلنامه تعلیم و تربیت، 21(112)، 1-89.

هویت ، دینس و کرامر ، دانکن. (1388). روش های آماری در روانشناسی و سایر علوم رفتاری. ترجمه: شریفی، پاشا حسن؛ ‌نجفی زاده، جعفر؛ میر هاشمی، مالک؛ معنوی پور، داوود؛ شریفی، نسترن. تهران: سخن.

 

 Einon, Dorothy (2002). Creative child. New York: Wiley.

 Guilford, J. P (1967). Thenutare of human intelligence. New York: McGraw-Hill.

 Kokotsaki, D. (2011). Student teacher’ conception of creativity in the secondary music classroom. Journal of thinking skills and creativity, 6. 100-1030

Strenberg, R. J. (2001). Handbook if creative thinking: oxford: Cambridge University Press

Torrance. E Paul, (1990), Fostering Academic creativity in gifted student Eic Digest, U. S.A.