ارزیابی زیست محیطی آلودگی خاک منطقه فرومد به فلزات سنگین با استفاده از استخراج ترتیبی

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 5، دوره 9، شماره 31، شهریور 1394، صفحه 43-55   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجید اطاری^{* 1}؛ رحیم دبیری²؛ سلیمه اسحاقی ایل بیگی³؛ حجت اله جغتایی⁴

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²استادیارگروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.

³دانش آموخته کارشناسی، گروه منابع طبیعی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران

⁴دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

عواملی از قبیل استخراج منابع معدنی و معدنکاری باعث ایجاد آلودگی منابع خاک به فلزات سنگین می گردد. در این تحقیق نمونه‌های رسوب برداشت شده از منطقه معدنی کرومیت فرومد با استفاده از روش استخراج ترتیبی، فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفت تا منشا این فلزات در رسوبات منطقه مشخص گردد. آنالیز نمونه های خاک نشان داد،غلظت عناصر کروم و نیکل در رسوبات منطقه بالاتر از مقدار آن در شیل جهانی می باشد. نقشه توزیع عنصر کروم و نیکل در خاک های  منطقه نشان داد، بیشترین مقدار غلظت کروم و نیکل مربوط به نمونه ای است که از رسوبات باطله داخل معدن کرومیت فرومد برداشت شده است و با توجه به میانگین غلظت کروم و نیکل در شیل جهانی، میتوان بالا بودن مقدار کروم در رسوبات منطقه را منتسب به فعالیت های معدنی دانست. بر اساس آزمایش و مطالعات صورت گرفته بر روی رسوبات منطقه نشان داد که نیکل و کروم با غلظت بیش از 45 درصد در فاز تبادل پذیر قرار داشته،که این امر نشان از منشاءآنتروپوژنیک می باشد. فعالیت معدنکاری نقش مهم در افزایش غلظت این عناصر در فاز تبادل پذیر داشته است. عناصر کادمیم، سرب، روی و آهن با غلظت بیشتر از 30 درصد در فاز باقیمانده ، مرتبط با منشاء لیتوژنیک می باشد. نتایج حاصل از استخراج ترتیبی همخوانی قابل توجهی با ضریب آلودگی محاسبه شده در منطقه مورد مطالعه دارد.
 

کلیدواژه‌ها

آلودگی خاک؛ استخراج ترتیبی؛ فرومد؛ کرومیت