مطالعه تطبیقی نظام مسئولیتی متصدی حمل و نقل هوایی در اسناد بین المللی و حقوق اسلامی

فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقاله 5، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 25، آذر 1394، صفحه 79-102   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

 تدوین مقررات بین‌المللی حمل ونقل هوایی به عنوان یکی از شاخه‌های ارزشمند حمل، بر مبنای مسئولیت قانونی و قراردادی نظامهای حقوقی اکثر کشورهای عضو اسناد بین المللی با تلفیق انطباقی نظام حقوقی رومی- ژرمنی و کامن لا صورت گرفته است. در حقوق اسلامی نیزمسئولیت متصدی حمل ونقل بر پایه چهار سیستم متفاوت (مبتنی بر تقصیر اثبات شده، تقصیر، فرض مسئولیت و مسئولیت محض یا مطلق) استوار است. گزینش هر کدام از این سیستم‌‌ها در موقعیت‌‌ها ی مختلف ورود ضرر، مبتنی بر دلایل متفاوتی است. در این جستار ضمن مبنا قرار دادن اسناد بین المللی حاکم، با تکیه بر نظرات معروف و پذیرفته شده حقوقدانان وفقهای اسلامی، نگاه حقوق اسلامی در مسائل مربوطه و در موقعیتهای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. مقایسه نظرات فقهای اسلامی در چارچوب اسناد بین المللی راجع به مسئو لیت متصدی حمل­ونقل هوایی نه تنها ما را به عدم مغایرت قواعد فعلی بین المللی حاکم با قواعد حقوق اسلامی رهمنون می‌سازد، بلکه الحاق ایران به کنوانسیون مونترال به لحاظ گسترش وسیع روابط کشورها، رشد سازمانهای بین المللی، عدم کفایت میزان و نوع مسئولیت در معاهده الحاقی ایران (ورشو و پروتکل‌های لاهه واصلاحیه آن) را امری ضروری شناخته شده و مورد پیشنهاد مراجع تصمیم گیری است.