هیدروژئوشیمی چشمه‌های آب گرم روستای ورتون، کوهپایه اصفهان

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 9، شماره 32، مهر 1394، صفحه 37-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد یزدی^{* 1}؛ سارا رضا حاجی²؛ پدرام ناوی³

¹استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

²دانشجوی کارشناس ارشد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات تهران

³پژوهشگر سازمان زمین شناسی کشور

چکیده

چشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک های ائوسن با ترکیب کانی شناسی کربنات هایی مثل کلسیت و آراگونیت همراه کانی های اکسید و هیدروکسید آهن و کانی های رسی است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه های هیدروژئوشیمیایی، آب هر 3 چشمه منطقه جز گروه آب های خیلی شور هستند. دیاگرام شولر نشان می دهد املاح آب های منطقه بالاتر از حد طبیعی و  غیر قابل شرب است. همچنین براساس دیاگرام پاپیر تیپ آب های هر سه چشمه، از نوع سولفاته و رخساره آن ها از نوع کلسیک می باشد. اندازه­گیری های ژئوشیمیایی، مشخص کردن تیپ آب و مقایسه­ی مقادیر بدست آمده با استانداردهای ملی و بین­المللی نشان داد که مقادیر ترکیبات شیمیایی آب این چشمه ها نسبت به استانداردهای اعلام شده بیش از حد مجاز سلامتی و محیط زیست نمی باشد. این مطالعه نشان داد اگرچه این آب ها برای کشاورزی و شرب نامناسب هستند اما می توانند برای آب درمانی مفید باشند.

کلیدواژه‌ها

ژئوشیمی؛ زیست محیطی؛ چشمه‌ آب‌گرم؛ ورتون؛ ایران مرکزی