آسیب‌شناسی نسبت میان فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی در ایران

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 3، دوره 11، شماره 33، بهمن 1394، صفحه 33-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد ابوالفتحی¹؛ محمدکریم محمدی^{* 2}

¹استادیار عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه

²دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

انقلاب شکوهمند اسلامی تحولی ژرف در کل تاریخ ایران به شمار می‌آید که دستاوردهای بزرگی که قابل قیاس با دوران گذشته نیست با خود به همراه آورده است. اما در زمینه توسعه سیاسی علی‌رغم بهبود نسبت به دوران گذشته با وضعیت مطلوبی که شایسته نظام اسلامی است فاصله بسیار دارد. این مقاله در تلاش است با طرح این پرسش که فرهنگ سیاسی چه تاثیری در مقوله توسعه سیاسی داشته است؟ با رهیافتی فرهنگی به آسیب شناسی این مساله بپردازد. از این‌رو  به آزمون فرضیه‌ای پرداخته که فرهنگ سیاسی را به مثابه عامل عمده در عدم تحقق توسعه سیاسی به شمار آورده است. در این راستا با توجه به رهیافت های مطالعاتی مختلف، مهم‌ترین مولفه‌های فرهنگ سیاسی را استخراج نموده است و نشان داده که وضعیت فرهنگی از قبل موجود که همچنان تداوم دارد، با فرهنگ مدنی که مناسب‌ترین فرهنگ برای یک نظم دموکراتیک است فاصله بسیار دارد. از این‌رو فرهنگ سیاسی در ایران نه تنها بستر مناسبی برای توسعه سیاسی فراهم ننموده، بلکه خود به اصلی‌ترین مانع این مساله تبدیل شده است. بررسی نسبت میان فرهنگ سیاسی با مقولاتی همچون الگوی اقتدار، الگوی مشارکت، تجربه تحزب در ایران ونحوه تعامل با بیگانگان، به درستی موید این مدعا است. بنابراین توسعه سیاسی در ایران قبل از هر چیز دیگر مستلزم بسترسازی فرهنگی است.
 

کلیدواژه‌ها

فرهنگ سیاسی؛ توسعه سیاسی؛ الگوی اقتدار؛ الگوی مشارکت؛ تجربه تحزب