علل و پیامدهای اولین مداخله نظامی، حکومت کمونیستی شوروی در ایران

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 4، شماره 16، تیر 1388، صفحه 1-35   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

بهزاد بهرامی

کارشناس ارشد تاریخ

چکیده

پس از انقلاب 1917م روسیه و روی کار آمدن کمونیست ها در این کشور، رهبران این  کشور که  با مشکلات داخلی و خارجی فراوانی روبرو بودند، برای مدت کوتاهی سعی نمودند با برخی اقدامات، زمینه های روابط دوستانه با ایران را فراهم نمایند. اما این وضع چندان دوام نیافت و پس از انعقاد قرارداد 1919م ایران و انگلیس و برخی عوامل دیگر روسها در سیاست خارجی خود در ایران  چرخش­های اساسی  ایجاد کردند و سیاست تسامح را کنار گذاشته و در اولین مرحله اقدام به حمله نظامی  به گیلان کردند، که این امر پیامدهای متعددی را در پی داشت. سعی ما در این مقاله بر آن است که  نگاهی گذرا بر سیاست  روس­های  کمونیست در ایران پس از قرارداد 1919م تا انعقاد قرارداد 1921م، مودّت ایران و روسیه و پایان نهضت جنگل داشته باشیم تا بتوانیم این ادعا را به اثبات برسانیم که تغییر حکومت روسیه، تحولات اساسی در سیاست خارجی آنان نسبت به ایران ایجاد نکرده و آنان بر خلاف شعارهای  کمونیستی خود همواره در صدد کسب منافع بیشتر در ایران بوده­اند و در این راه از هیچ اقدامی ابایی نداشته­اند.

کلیدواژه‌ها

میرزا کوچک خان؛ رضاخان؛ بلشویکها؛ حزب کمونیست؛ انگلستان. روسیه؛ شوروی؛ گیلان؛ قرارداد مودّت؛ قرارداد تجاری لندن 1921 م