روابط فرهنگی ایران و انگلستان درعصر قاجار با تأکید بر نقش ایران پژوهان انگلیسی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 8، دوره 4، شماره 16، تیر 1388، صفحه 1-42   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

محسن مدیرشانه چی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

در این پژوهش، به مرور اجمالی سیر روابط سیاسی ایران و انگلستان می‌پردازیم. سپس به بررسی مناسبات فرهنگی دو کشور در عصر قاجار خواهیم پرداخت و طی دو مبحث، از این روابط سخن خواهیم گفت و نقش انگلیسی‌ها را در این عرصه ارزیابی خواهیم کرد. نخست از نقش‌آفرینان این روابط در چهار دسته – دیپلمات‌ها، نظامیان، سیاحان و ایرانگردان و دیگر استادان و پژوهشگران ایران شناس و فارسی دان- یاد خواهد شد. سپس حاصل کار این چهار دسته انگلیسان در قلمرو تاریخ، جغرافیا، تمدن و هنر ایران و زبان و ادب فارسی بررسی می‌شود و ضمن معرفی پژوهش ها و تحقیقات گوناگون آنان اعم از تألیف و تدوین آثار در این زمینه ها، نقد و تصحیح متون، ترجمه و اقتباس آثار علمی وادبی منظوم و منثور، کاوش ها و کشفیات در آثار تاریخی و ابنیه باستانی و دیگر تلاش های هر چهار دسته نقش آفرینان این عرصه ها، نقش آنان در شناخت و شناسایی و ارتقاء عرصه‌های گوناگون فرهنگ ایران و نهایتاً تعاملات و روابط فرهنگی دو کشور در طول دوران صد و پنجاه ساله سلطنت قاجارها بر ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.