تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 3، دوره 4، شماره 3، آذر 1388، صفحه 20-38   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

سید علی جوزی^{* 1}؛ محسن شفیعی²

¹دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

²دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد علوم محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان

چکیده

   این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( ً24، ´03، 29) تا ( ً50، ´16، 29)  عرض شمالی واقع است. در این تحقیق ابتدا جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. همچنین با توجه به بازدید های میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و در نهایت مطالعه اطلاعات پایه مربوط به منطقه، تعدادی ریسک به عوامل و فاکتور های که توسط روش دلفی شناسایی شده بودند، اضافه شد. در نهایت 26 عامل ریسک در دو گروه حوادث طبیعی و ریسک های محیط زیستی، مشخص گردید. در مرحله بعد جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)استفاده شد. در این بررسی عوامل ریسک با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده ارزیابی شدند. با احداث سد رئیسعلی دلواری در بالادست منطقه حفاظت شده حله تقریبا 232300 متر مکعب از  آب شیرین تالاب حله قطع گردیده و تنها، آب رودخانه دالکی که شور هم می باشد به تالاب می ریزد. این امر موجب تهدید تالاب، جانوران و گیاهان وابسته به تالاب می گردد. بنابراین آبگیری سد رییسعلی دلواری با وزن0.116 در اولویت اول قرار می گیرد. بقیه عوامل ریسک در اولویت دوم تا  بیست و ششم جای گرفتند. از جمله راهکارهای کنترلی که جهت کنترل ریسک ها پیشنهاد شده شامل متوقف کردن پمپاژ آب از تالاب و رعایت طول فصل شکار، تعداد و نوع مجاز شکار می باشد.

کلیدواژه‌ها

تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی – منطقه حفاظت شده- تکنیک دلفی-روش AHP- منطقه حفاظت شده حله بوشهر