بررسی آئین عیاری در تاریخ ایران

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 5، دوره 3، شماره 7، تیر 1386، صفحه 93-108   

نویسنده

صدیقه قناد زاده

کارشناس ارشد تاریخ گروه تاریخ آموزش و پرورش خراسان شمالی

چکیده

یکی از جنبههای قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـده
است، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت شـ مـی . ود ایـن آیـین را در داسـتانهـای شـاهنامه
فردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمـودی از عیـاران ایـران قبـل از اسـلام
میباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه ستم ملی و طبقاتی از سوی خلفا میتوانست باشـد.
عیاران بیشتر از میان طبقه عوام بودند او ز بینوایان و ضعفا حمایت میکردند. هدف آنان مبـارزه بـا
اشراف و ثروتمندان و گرفتن داد ستمدیدگان و بینوایان بود. آیـین عیـاری بعـد از اسـلام بـا نفـوذ
مسلمانان از ایران و سوریه به اروپا راه یافت و پدیده جوانمردانهای به نام شـوالیهگـری را در قـرن
دهم میلادی پدید آورد.
نهضتهای عیاری در دوره خلفای عباسی در شرق ایران پدید آمدند و سرمنشاء حوادث و
پیدایش حکومتهایی شدند و همچنین آئین عیاری به مثابه یک ارزش اجتماعی باقی ماندنـد و در
هر دوره به شکلی خودنمایی کردند.

کلیدواژه‌ها

آیین عیاری؛ جوانمردی؛ اشکانیان؛ اروپا؛ شوالیه گری؛ ایران اسلامی