از روایت نگاری تا پژوهشگری تاریخ در جهان غرب

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 5، دوره 3، شماره 11، دی 1394، صفحه 123-145   

نویسنده

محمد نبی سلیم

استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود

چکیده

تاریخ، این تکاپوی آدمی برای شناخت هویت خویشتن و تفسیر جهان، چگونه
نوشته میشود؟ آیا تاریخ تکرار ملالت بار روایت پردازی راویان شیرین سخن است یا
دانشی و معرفتی برگرفته از روحیه پرسشگری و پویندگی انسان؟ برای درک عمیق از معنا
و مفاد تاریخ باید دید که تاریخ را چگونه مینویسند. این جستار میکوشد تا با نگاهی
گذرا به سیر تحول و تطور نگارش تاریخ در اروپا- که ما امروزه آن را کانون مدرنیسم و
پیشرفت میدانیم- دگرگونیهای حادث شده در بستر زمانی دیرپا را، به معرض دید
درآورد ؛ تا بدرستی مشخص گردد که چگونه تاریخ نگاری از روایت پردازی و شرح حال
نویسی به تحلیل مسائل تمدنی و اجتماعی تبدیل شد و از نگرشی دیکتاتور مآبانه به
دیدگاهی دموکراتیک متمایل گردید. مقاله در چند پاره تنظیم شده و به مهمترین ادوار
تاریخنویسی در قاره اروپا و جهان غرب- از سدههای آغازین تاریخنگاری در عهد یونان
باستان تا مکاتب نوین سده 20میلادی- و نظریات و کوشندگان هریک از این مقاطع
میپردازد. امید است آشنائی با روند تحولات مذکور و مقایسه آن با سیر تاریخنگاری در
شرق و بویژه ایران، بتواند به روشن شدن پارهای از کاستیهای موجود در قلمروی
تحقیقات تاریخی ایران معاصر کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

تاریخ نگاری؛ اروپا؛ تالیفات تاریخی؛ دانش تاریخ؛ مکاتب تاریخ نویسی