جامعه و حکومت در عصر هخامنشیان (بحثی در ماهیت و حدود قدرت پادشاهان هخامنشی)

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 7، دوره 6، شماره 22، فروردین 1390، صفحه 155-174

نویسندگان

محمدرضا قلی‌زاده¹؛ محمد هاشم رهنما²

¹مدیر موزه پارس و مدرس دانشگاه

²عضوهیات علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاداسلامی واحدداراب

چکیده

در این مقاله با توجه به سازوکار‌ها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظام‌های حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار می‌گیرد. هم چنین با تکیه بر سیاست‌های مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده می‌شود که شاهان هخامنشی به عنوان مؤسس نظام سیاسی شاهنشاهی، متاثر از مفاهیمی چون فره ایزدی و داد که بعد‌ها هسته مرکزی اندیشه ایرانشهری را شکل دادند، برای دوری از فرو ریختن و آسیب زدن به نظم مقدس و کیهانی، از اعمال قدرت بی‌رویه و خارج از چارچوب مفاهیم فوق دوری می‌گزیدند. توجه و تمسک به این مفاهیم و پیروی از هنجار‌ها و آداب و رسوم جامعه، وجه تمایز حکومت هخامنشی با نظام‌های استبداد شرقی و استبداد ایرانی و حکومت‌های متغلبه را تشکیل می‌دهد.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

هخامنشیان؛ مشروعیت؛ ساختار قدرت؛ فره ایزدی؛ داد؛ اندیشه ایرانشهری