آینده‌پژوهی روزنامه‌نگاری در ایران: از افول روزنامه‌نگاری سنتی تا ظهور روزنامه‌نگاری شبکه‌ای

فصلنامه فرهنگ ارتباطات(علمی و ترویجی )

مقاله 4، دوره 4، شماره 14، شهریور 1393، صفحه 82-113   

نویسنده

مرضیه حاجی پور ساردویی^*

کارشناس ارشد رشته مدیریت رسانه دانشگاه تهران

چکیده

ظهور رسانه‌های جدید به مثابه بدیلی شایسته رسانه‌های سنتی و جریان اصلی را به چالش فراخوانده است به گونه‌ای که با کاهش میزان تیراژ، حیات اجتماعی این رسانه‌ها را به مخاطره انداخته، بسترساز افول روزنامه‌نگاری سنتی شده‌اند. شبکه اینترنت به صورتی بی‌زمان و بی‌مکان بن‌بست‌های سنتی تحمیل شده را در هم شکسته، رسانه‌ای هیجان‌انگیز و ایده‌آل برای انتشار سریع، به‌هنگام و دوسویه اطلاعات و اخبار آفریده است. گسترش دسترسی به اینترنت، تمایل به جریان آزاد اطلاعات و انحصارزدایی از تولید و نشر اطلاعات و اخبار بدون تحمیل دیدگاه‌های نخبگان حرفه‌ای نسل جدیدی از روزنامه‌نگاری را رقم زده که برخی از آن به عنوان الگوی جانشین دیدگاه روزنامه‌نگاری سنتی یاد کرده‌اند. در ایران، اما، تأثیر رسانه‌های جدید بر رسانه‌های سنتی هنوز قابل مدیریت است. در واقع، رسانه‌های جدید و رسانه‌های سنتی باید به نوعی مسالمت‌آمیز در کنار یکدیگر حضور داشته، حضور یکی دیگری را تقویت کند. بنابراین، در این مقاله، بر آن هستیم تا نشان دهیم که اینترنت جایگزین روزنامه نخواهد شد همانگونه که روزنامه و تلویزیون جایگزین رادیو نشدند. اما، بر این باوریم که در ایران نیز روزنامه‌نگاری حرفه‌ای باید قواعد بازی روزنامه‌نگاری شهروندی را کم و بیش بپذیرد تا از ترکیب این دو، پدیده‌ای به نام «روزنامه‌نگاری شبکه‌ای» شکل گیرد. در این مسیر، باید روش‌های سنتی روزنامه‌نگاری با رویکردهای رسانه‌های جدید در هم آمیزد تا روزنامه‌نگار خلاق نوظهور با سلطه بر ابزارهای زیست‌بوم جدید رسانه‌ای در این رقابت نفس‌گیر پیروز میدان باشد.
 

کلیدواژه‌ها

روزنامه نگاری؛ روزنامه نگاری شبکه ای؛ روزنامه نگاری سنتی