اثر محلول پاشی اسید هیومیک بر عملکرد کمی و کیفی گندم نان در شرایط تنش خشکی

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 2، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 116، اردیبهشت 1395، صفحه 10-26   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

چکیده

   آزمایش در سال زراعی90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین انجام شد. طرح به صورت اسپلیت پلات در پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل 3 سطح آبیاری نرمال، تنش خفیف (انجام شش نوبت آبیاری و حذف آب آخر) و تنش شدید (انجام پنج نوبت آبیاری و حذف دو آب آخر)، و فاکتور فرعی شامل چهار سطح محلول پاشی اسید هیومیک (آب خالص، محلول پاشی با اسید هیومیک با غلظت 200، 400 و 600 میلی گرم بر لیتر)، بود. نتایج نشان داد که به جز صفات ارتفاع بوته و طول پدانکل سایر صفات مورد اندازه گیری تحت تاثیر تنش قرار گرفتند. برای هر دو سطح تیمار تنش، کاهش معنی داری در عملکرد دانه گندم مشاهده شد. کاهش عملکرد دانه برای تیمار تنش خفیف معادل4/15% و برای تیمار تنش شدید معادل 96/30% در مقایسه با تیمار آبیاری نرمال بود. محلول پاشی اسید هیومیک سبب افزایش سرعت رشد و تولید برگ در گیاه و تسریع در دستیابی به حداکثر شاخص سطح برگ شد. با وجود افزایش عملکرد دانه در هر سه غلظت اسید هیومیک، این افزایش تنها در غلظت 600 میلی گرم در لیتر معنی دار بود. مصرف اسید هیومیک، خصوصیات کیفی دانه گندم را نیز بهبود بخشید. درصد پروتئین و درصد فسفر دانه در اثر محلول پاشی اسید هیومیک افزایش معنی داری نشان داد. برازش معادله پلی نومیال درجه دوم برای روند تغییرات شاخص سطح برگ در سطوح محلول پاشی و نیز رژیمهای مختلف آبیاری نشان داد که برای غلظتهای بالاتر محلول پاشی و شرایط آبیاری نرمال، حداکثر شاخص سطح برگ در مدت زمان کمتر و در مقادیر بالاتری حاصل میگردد. این آزمایش نشان داد که محلول پاشی اسید هیومیک در شرایط آبیاری نرمال موجب افزایش عملکرد اقتصادی و بهبود کیفیت دانه گندم شده و از سوی دیگر در شرایط بروز تنش در طی فاز زایشی، می تواند در کاهش خسارت ناشی از تنش موثر واقع گردد.

کلیدواژه‌ها

گندم؛ محلول پاشی؛ اسید هیومیک؛ تنش خشکی؛ پروتئین؛ فسفر