آسیب شناسی نهاد بدیع معافیت از کیفر

فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقاله 5، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 22، اسفند 1393، صفحه 97-116   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

    آسیب شناسی نهاد بدیع معافیت از کیفر
 
دکتر فاطمه احدی[1]، نوشین فتحی زاده[2]
چکیده
معافیت از کیفر موضوعی است که قانونگذار با ایجاد این تأسیس، دست قاضی را برای بازگشت مجرم به جامعه و تخفیف مجازات او، البته فقط در جرایم کم‌اهمیت یعنی در جرایم درجه هفت و هشت  بازتر گذاشته و تعیین کرده است که در صورت احراز شرایط توسط قاضی مانند احراز اصلاح‌پذیر بودن فرد و بار شدن جهات تخفیف بر او و نیز جبران ضرر و زیان شاکی، وی می‌تواند فرد مرتکب را از کیفر معاف کند. معافیت از کیفر در مفهوم عام را می‌توان شامل مواردی دانست که ممکن است قبل یا بعد از صدور حکم، مجازات نسبت به مجرم اجرا نگردد، عبارتند از؛ عفو، نسخ قانون، گذشت شاکی، مرور زمان و توبه و معافیت از کیفر در مفهوم خاص یعنی نهادهای مشابه نهادهای معافیت که شامل تعلیق اجرای مجازات و نیز تعویق صدور حکم است که از ابتکارات قانون مجازات اسلامی 1392 می‌باشد. با در نظر گرفتن تغییرات قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می‌توان مصادیق معافیت از کیفر در مفهوم عام را این گونه توصیف نمود: به موجب قانون مجازات جدید، اگرچه عفو آثار محکومیت را منتفی می‌کند ولی با در نظر گرفتن حقوق شاکی خصوصی و جبران خسارات وی؛ تأثیری در پرداخت دیه و جبران خسارت زیان‌دیده ندارد.  به دلیل تازگی این تأسیس، در نظام کیفری هنوز نتایج اعمال آن در هاله ای از ابهام می‌باشد. مسائلی از قبیل از بین رفتن جنبه ارعابی مجازات و جری شدن شخص مجرم و دیگران از جمله نگرانی‌های موجود پیرامون اجرای چنین نهادهایی است.
واژگان کلیدی: معافیت از کیفر، تخفیف مجازات، قانون مجازات اسلامی جدید.
 



[1] استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مراغه، گروه حقوق


[2] دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و حقوق جزا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، گروه حقوق