بررسی مولفه‌های موثر بر سودآوری بانک‌های تجاری ایران با استفاده از الگوی پنل ARDL

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 8، دوره 7، شماره 29، دی 1395، صفحه 151-172   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ایرج نجفی شریعت زاده^{* 1}؛ مهدی شعبان زاده²؛ غلامرضا زمردیان¹

¹عضو هیات علمی گروه مدیریت بازرگانی دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران.

چکیده

در هر سیستم اقتصادی نقش نظام بانکی در جمع آوری سپرده­ ها (تجهیز منابع) و به کارگیری آن در تامین مالی طرح­های سرمایه­ گذاری (تخصیص منابع) از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. امروزه گسترش بازارهای جهانی و افزایش رقابت در بازارهای خدمات مالی، سودآوری صنعت بانکداری را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به این که سودآوری یکی از کارکردهای مهم بانک­ها به عنوان واسطه مالی می­باشد و از آن جایی که یک بانک سودآور توان بیشتری را برای مقابله با شوک­های منفی بازار دارد، لذا توجه به شاخص سودآوری به عنوان یکی از شاخص­های ارزیابی عملکرد در بانک­ها و اهمیت نقش آن در تصمیمات مرتبط با نحوه تجهیز منابع­، تامین مالی و همچنین چگونگی تخصیص منابع، ضروری است. بر این اساس در مطالعه حاضر مولفه­ های موثر بر سودآوری بانک­های تجاری ایران طی دوره زمانی 92-1388 الگوسازی و مورد بررسی قرار گرفته است. قلمرو تحقیق حاضر شامل 8 بانک تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شامل بانک­های اقتصادنوین، پارسیان، کارآفرین، پاسارگاد، ملت، تجارت، صادرات و سینا است. همچنین در این مطالعه جهت رسیدن به اهداف مورد نظر از الگوی پنل ARDL استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان می­دهد که متغیرهای نسبت حقوق صاحبان سهام به دارائی­ها، نسبت تسهیلات به دارائی­ ها، اندازه و تورم بر سود آوری بانک­های تجاری ایران اثر مثبت و مستقیم دارند. به طوری که با افزایش و بهبود این متغیرها طی دوره کوتاه مدت و بلندمدت­، سودآوری بانک­های تجاری افزایش می‌یابد. با این وجود اثر متغیر ریسک اعتباری بر شاخص سودآوری بانک­های تجاری ایران منفی و معکوس است. به طوری که با افزایش متغیر فوق در دوره کوتاه مدت و بلندمدت، سودآوری بانک­های تجاری کاهش می‌یابد. در نهایت نتایج مطالعه بیان­گر آن است که سرعت تعدیل به سمت تعادل بلندمدت در این الگو نسبتا به کندی صورت می­گیرد. به عبارت دیگر اگر به علت هر گونه شوکی در اقتصاد الگو از تعادل اولیه خارج گردد، زمانی به اندازه دو دوره لازم است تا عدم تعادل کوتاه‌مدت تصحیح گردد و مدل به تعادل اولیه بلندمدت باز گردد.

کلیدواژه‌ها

بانک‌های تجاری؛ سودآوری؛ بازدهی دارایی‌ها؛ نسبت مالکانه؛ ریسک اعتباری؛ الگوی پنل ARDL