مطالعه کمی و کیفی پساب کارخانه کاوه سودای مراغه جهت پرورش آرتمیا

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 3، دوره 4، شماره 1، خرداد 1388، صفحه 23-34   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

مرضیه قره‌باغی^{* 1}؛ سید محمد تقی ساداتی‌ پور¹؛ حسین غفوریان¹؛ ناصر آق²

¹دانشکده علوم وفنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

²پژوهشکده آرتمیا و جانوران آبزی، دانشگاه ارومیه

چکیده

هدف از انجام این پروژه بررسی کمی وکیفی پساب کارخانه کاوه سودا جهت پرورش آرتمیا به منظور استفاده بهینه از پساب کارخانه است. کارخانه کاوه سودای مراغه که در موقعیت جغرافیایی طول شرقی و عرض شمالی  واقع شده است، و سدیم کربنات  سبک و سنگین تولید می‌کند. پساب این کارخانه که حدود 5/2 میلیون متر مکعب در سال بوده و در استخرهای خاکی ذخیره می‌گردد، شور بوده و از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی با آب دریاچه ارومیه شباهت معینی دارد. پساب‌ها ابتدا از نظر دما، شوری، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، نیترات، سولفات، فسفات، کلراید، آمونیاک، سیلیس، نیکل، آهن، روی، کروم، کادمیم، سرب، BOD، DO، TDS، EC، pH، TCC، FCC، COD با استفاده از روش‌های متداول (در قسمت مواد و روش ها به آنها اشاره شده) مورد سنجش قرار گرفتند. پرورش دو گونه Artemia urmiana و Artemia parthenogenetica در آب دو استخر 7 و 10 تحت شرایط استاندارد آزمایشگاهی در 17 تیمار شامل: پساب خالص استخرها و همچنین به صورت مخلوط و همچنین پس از ترکیب با نسبت‌های مختلف از پساب و آب رودخانه و آب دریاچه ارومیه با غذادهی و بدون غذادهی انجام گرفت. کلیه آرتمیاها در آب خالص پساب‌ها در طی 2-3 روز تلف شدند، ولی در مخلوط 50 درصد پساب همراه با50 درصد آب رودخانه، میزان بقای Artemia parthenogenetical 40 درصد بود که فقط 10 درصد کمتر از میزان آن در آب 80 گرم در لیتر دریاچه ارومیه می‌باشد. پرورش گونه‌های آرتمیا در مخلوط آب رودخانه و پساب هر کدام به نسبت 50 درصد تا زمان رسیدن به بلوغ جنسی و تولید نسل اول و رسیدن آنها تا مرحله‌ی بلوغ ادامه یافت شدت تلفات لاروهای تولید شده در آب‌های ترکیبی کمتر از میزان آن در والدین بود. تلفات Artemia urmiana در کلیه تیمارها به مراتب بیشتر از Artemia parthenogenetica بود، لذا گونه مزبور (A.urmiana) برای پرورش در پساب کارخانه گونه مناسبی نمی‌باشد. عوامل بازدارنده احتمالی قوی در آب خالص استخرها بر رشد و تولیدمثل آرتمیا غلظت خیلی بالای کلسیم، TH, TDS، نیکل، سیلیس، آمو نیاک و نیترات تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

پساب کارخانه پرورش؛ Artemia urmiana؛ Artemia parthenogenetica