بررسی و مقایسه برخی از ویژگی های بیولوژی تولید مثل دو گونه نزدیک : بِرزم Barbus pectoralis (Heckel, 1843) و بِرزم لب پهن (Heckel,1849) barbulus Barbus در رودخانه کارون

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 7، دوره 4، شماره 1، خرداد 1388، صفحه 75-86   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

عبدالرحیم وثوقی¹؛ سیده مریم غفاری خلف محمدی^{* 1}؛ غلامحسین محمدی²

¹دانشکده علوم و فنون دریایی،واحد تهران شمال،دانشگاه آزاد اسلامی

²پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور (اهواز)

چکیده

این بررسی از دی ماه 1386 تا آذر ماه 1387 در رودخانه کارون در ایستگاه‌های (شوشتر، گتوند، ویس و ملاثانی، اهواز، دارخوین) صورت پذیرفت. نمونه‌ها با تور سلّیه (ماش) و تور انتظاری ثابت از پنج ایستگاه مزبور، در طول تقریبی 260 کیلومتر صید گردیدند. از مجموع 578 عدد ماهی، 236 عدد برزم لب پهن و 342 عدد برزم بود که به ترتیب شامل: 53 ماده، 58 نر و 125 نابالغ (برزم لب پهن) و 51 ماده، 62 نر و 229 نابالغ (برزم) تعیین جنسیت گردیدند. حداقل و حداکثر طول برزم لب پهن به ترتیب 295، 885 میلی‌متر و در ماهی برزم200، 945 میلی‌متر بود. بر حسب آنچه مشاهده شد و با مقایسه مقادیر GSI محاسبه شده، زمان تخم‌ریزی ماهی برزم در بهمن ماه و ماهی برزم لب پهن در اسفند ماه در بستر شنی (ایستگاه شوشتر) می‌باشد. ₅₀LM برزم نر 35-40 و ماده 50-55 سانتی‌متر، همچنین در برزم لب پهن نر 40-45 و در ماهی ماده 50-55 سانتی‌متر به دست آمد.
اولین طول بلوغ جنسی برزم لب پهن نر در اندازه 35-30 سانتی‌‌متر و برزم لب پهن ماده 45-40 سانتی‌متر و برزم در اندازه40-35 (نر) و 45-40 (ماده) سانتی‌متر مشاهده شد. براساس نتایج حاصله ماهی برزم نر در سن +3 و ماده در -4 و ماهی برزم لب پهن نر در سن +2 و ماده –3 به سن بلوغ می‌رسد.
نسبت جنسی ماهی برزم در ماه‌های مرداد، بهمن و اسفند، از نسبت 1:1، اختلاف معنی‌داری را نشان می‌دهد (05/0>P) و در سایر ماه‌های سال، اختلاف معنی‌داری را مشاهده شد. (05/0). ماهی برزم لب پهن نیز در ماه‌های اسفند و اردیبهشت از نسبت 1:1 اختلاف معنی‌داری نشان داد (05/0>P) و در سایر ماه‌های سال اختلاف معنی‌داری نشان نداد (05/0). در نتیجه ماهی برزم و برزم لب پهن به عنوان دو گونه‌ی مجزا و نزدیک معرفی می‌گردند

کلیدواژه‌ها

GSI؛ LM50؛ نسبت جنسی؛ برزم؛ برزم لب پهن