اثر کشندگی اسانس زیره سیاه، اسطوخودوس، رزماری، زیره سیاه، بومادران و زینیان روی شته معمولی گندم

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 45، آبان 1395، صفحه 78-71   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aej.2016.527164

نویسندگان

حمیده زمانی¹؛ سلیمان جمشیدی^{* 2}؛ حبیب اله خدابنده³

¹دانشجوی سابق ارشدحشره‌شناسی کشاورزی واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی میانه، ایران

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی میانه، ایران

³عضو هیأت علمی گروه گیاهپزشکی واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی میانه، ایران

چکیده

در این پژوهش، خاصیت شته­­ کشی اسانس گیاهان دارویی زیره سیاه، اسطوخودوس، رزماری، بومادران و زنیان روی شته معمولی ­گندم مطالعه شد. استخراج اسانس گیاهان ذکر شده با استفاده از روش تقطیر با آب انجام و رقت ­های  2 ،4 ،6 ،8 ،10 و 12 در هزار از آنها تهیه شد. شته ­­های جمع­­ آوری شده از مزارع گندم و سورگوم جارویی از منطقه میانه به گندم­های کاشته شده در گلخانه انتقال داده شد. رقت­­های تهیه شده از اسانس­ ها در هر تکرار روی 10 شته کامل بی­بال ریخته شد. میزان مرگ و میر 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 24 ساعت بعد از اعمال تیمارها ثبت شد و طی یک طرح آزمایش کاملاً تصادفی داده­ها تجزیه و تحلیل گردید. تمامی اسانس­های گیاهی اثر کشنده بر شته معمولی گندم داشتند. در غلظت 12 در هزار زنیان و بومادران کشندگی نهایی بیشتری نشان دادند در حالی که رزماری در غلظت 2 در هزار پس از گذشت 24 ساعت از بقیه کشنده­تر بود. مقایسه غلظت کشنده 50% اسانس­ های گیاهی پس از 24 ساعت نشان داد که اسانس زنیان در مقایسه با  چهار گیاه دیگر اثر بیشتری در مهار شته معمولی گندم داشت و اسانس بومادران، زیره سیاه، اسطوخودوس تقریباً به یک انداره و در نهایت رزماری در رده­های بعدی قرار گرفتند. اسانس­های گیاهی مورد بررسی می­توانند به عنوان آفت­کش طبیعی جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مدنظر قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

 آفت کش‌های طبیعی؛  حداقل غلظت کشندگی؛  زیست سنجی؛  مهار زیستی؛  کنترل طبیعی

مراجع