تاثیر آموزش هوش معنوی بر واکنش به استرس تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری اجتماعی در دانش آموزان دختر مقطعِ سوم متوسطه شهرستان شبستر

زن و مطالعات خانواده

مقاله 4، دوره 9، شماره 32، شهریور 1395، صفحه 63-75   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

بهمن صبا¹؛ بهرام اصل فتاحی^{* 2}

¹کارشناسی ارشد،گروه روانشناسی تربیتی،واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد، شبستر،ایران

²عضوهیات علمی گروه روانشناسی تربیتی،واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر،ایران

چکیده

هوش معنوی و تاثیرات آن بر متغیرهای رفتاری از جمله موضوعات نسبتا جدید و در عین حال مهمی است که در کانون توجه پژوهشگران قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر واکنش به استرس تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری اجتماعی در دانش­آموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهرستان شبستر در سال تحصیلی 94-93 بود. طرح این پژوهش طرحی نیمه­آزمایشی و از نوع پیش­آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را، کلیه دانش­آموزان مقطع سوم متوسطه شهرستان شبستر که تعداد آنها 480 نفر تشکیل می­دهند حجم نمونه در پژوهش حاضر 30 نفر از دانش­آموزان مقطع دوم متوسطه (هر گروه 15 نفر) می­باشند که با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس آزمودنی­ها به روشی کاملاً تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده­ها شامل پرسشنامه های استرس تحصیلی، خوکارآمدی تحصیلی و سازگاری اجتماعی بود، که هر کدام از پرسشنامه­ها دارای اعتبار و روایی قابل قبولی بودند. فرضیه­های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کواریانس، مورد آزمون قرار گرفتند. نخستین یافته پژوهش حاضر نشان داد که آموزش هوش معنوی بر واکنش به استرس تحصیلی دانش­آموزان موثر می­باشد. (P<0/001) دومین یافته پژوهش حاضر نشان داد که آموزش هوش معنوی بر خودکارآمدی تحصیلی دانش­آموزان موثر می باشد. (P<0/001)سومین یافته پژوهش حاضر نشان داد که آموزش هوش معنوی بر سازگاری اجتماعی دانش­آموزان موثر می­باشد (P<0/001). یافته های پژوهش نشان داد که آموزش هوش معنوی بطور معنی دار موجب افزابش نمرات مربوط به واکنش به استرس، خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری اجتماعی می شود.

کلیدواژه‌ها

هوش معنوی؛ واکنش به استرس تحصیلی؛ خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری اجتماعی

مراجع

-  برغندان، سپیده؛ ترخان، مرتضی؛ قائمی خمامی، نیما(1391)، تعیین اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستانی شهر رشت. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی. پاییز. شماره 8. 166-139.

-  بهرامی دستکی، هاجر(1392)، معنا و معنویت از دیدگاه روانشناسان. فصلنامه ی در عرصه ی فرهنگ و تربیت اسلامی، سال 2، شماره ی 4، 160-144.

-  حجازی موغاری، الهه و یاسمین عابدینی. هوش عملی در زندگی روزمره. انتشارات آگاه، 1385.

-  حسین دخت، آرزو؛ فتحی آشتیانی، علی؛ تقی زاده، محمد احسان(1392)، رابطه هوش معنوی و بهزیستی معنوی با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی. روانشناسی و دین، سال 6، شماره2 ,57-74.

-  عبداله زاده، حسن؛ کشمیری، مهدیه؛ عرب عامری، فاطمه(1388)،آزمون هوش معنوی، انتشارات روان سنجی

-  گودرزی، کورش؛ سهرابی، فرامرز؛ فرخی،نورعلی؛ جمهری، فرهاد(1389)، اثربخشی تعاملی هوش معنوی و آموزش مهارتهای زندگی بر سلامتروانی دانشجویان. فصلنامه ی مطالعات روانشناسی بالینی، سال اول، شماره ی اول، 41-15.

-  هدایتی، مهرنوش؛ زریباف، مژگان(1391)، پرورش هوش معنوی از طریق    برنامهی فلسفه برای کودکان. تفکر و کودک، سال3، شماره ی 1، 166-135.

 

-  Abraham, A& Varghese, A.(1986), Eysenek personality Inventory and Bell’s Adjustment Inventory. Indian journal of clinical psychology 13, 125-126.

-  Bandura, A. (1997), Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.

-  Bandura, Albert. (2001), Guide for Constructing Self-Efficacy Scales. Stanford, CA, USA: Stanford University.

-  Dorman, J.P. (2001), Assoclations Between classroom Environment and Academic Efficacy. Learning Environrnents Research, 4: 243-257.

-  Hains A.A. (2001), A Stress Inculcation Training Program for Adolescents in a High School Setting: a Multiple Baseline Approach. Journal of Adolescence; 15: 163-75.

-  Hoveyzavy z, Enayati MD.(2010), Effectiveness of Emotional Intelligence Training onMethods to Deal with Stress among High School Students in Ahwaz. New Findings in the Journal of Psychology;5(14): 95-109. (Persian)

-  Shafi Abadi A. (2010), Effectiveness in Rreducing Somatic Symptoms ofAnxiety and Stress Management Skills of Students. Journal of Social and Psychological Study of Women; 7 (3): 139-63. (Persian)

-  Singh,MP; Sinha.H.(2013), Impact of spiritual intelligence on quality o life. Journal of Sientific and Reserch Publication. 3(5),1-5.

-  Yeung,WJ; Chan,Y.(2007),The positive effects of religiousness on mental health in psysically vulnerable populations: A review on recent empirical studies and related theories. Journal of Psychosocial Rehabilitation. 11(2),33-52.