بُن‌مایه‌های اساطیری در اسفار کاتبان اثر ابوتراب خسروی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 7، دوره 7، شماره 25، آذر 1395، صفحه 127-150   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

پوران علی زاده؛ پروانه عادل زاده؛ کامران پاشایی فخری

چکیده

رمان یکی از گونه­های ادبی جهان معاصر یکی از قالب­های گنجایش اساطیر و اندیشه­های روزگار اساطیری است. "اسفارکاتبان" نمونه­ای از رمان با رویکرد اسطوره و عرفان شرقی است. اهم مضامین اساطیری کار بسته شده در این اثر عبارتند از؛ تناسخ کتابت کهن الگوهای ایزدان زن اثیری و دو وجهی اندیشه­های رادیکالی و نژادپرستانه­ی یهود کهن الگوی تقدیر اسطوره­ی مار آرمان مرگ اندیشی و بی­مرگی. خسروی در این اثر با استفاده­ بینامتنی از قرآن و متون کلاسیک ایران اسلامی و متون عهد عتیق اهداف چندگانه­ای را دنبال کرده است. از جمله با تجمیع عقاید دین اسلام و یهود و تلفیق زبان کهن و امروزین بازتاب اهمیت کتابت بازتعریف «اندیشه­ها و آیین اسلامی و یهود» در قالب روایت­ها اشاراتی کوتاه در باب «آیین بودا» و... به بار اساطیری رمان افزوده است. با توجه به نشانه­ها و فضاهای بوف کوری مثل زن دو وجهی و رقاصه هندی در این اثر آن را می­توان از زمره آثاری تلقّی کرد که به ﺗﺄسی از ادبیات «بوف کور» نوشته شده است. روش تحقیق توصیفی -کتابخانه ای است که به تحلیل و نقد موتیف­های اساطیری اسفار کاتبان پرداخته است. 

کلیدواژه‌ها

ابوتراب خسروی اسطوره تناسخ کهن الگوی تقدیر

مراجع