تحلیل ایدئولوژیک غزل اجتماعی دورة مشروطه

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 11، دوره 7، شماره 25، آذر 1395، صفحه 225-249   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سودابه یوسفیان دارانی؛ مرتضی رشیدی آشجردی؛ محبوبه خراسانی

چکیده

یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی­های برجسته و شاخصه­های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده­های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر  بیشتر روشن می­گردد. این مقاله با بررسی سبک­شناسانة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه بر آن است تـا ویژگی­های برجستة سبک­ساز و پربسامد را در لایة ایدئولوژیک در این غزلیات نشان دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده، تعداد غزلیات اجتماعی دورة مشروطه از دیگر انواع غزل بیشتر است و در این غزلیات بیشتر به مضامین اجتماعی و حوادث عصر شاعران اشاره شده است. این غزلیات در لایة ایدئولوژیک که مربوط به درونة زبان است، برجستگی دارند و عنصر ایدئولوژی به طور پایداری در آن­ها تکرار شده است.  همچنین این غزلیات در مضامینی مانند آزادی، وطن، تعلیم و تربیت، انتقاد اجتماعی، زنان، استبداد، قانون و عدالت سروده شده و میزان توجه شاعران به هرکدام از این مضامین متفاوت است. 

کلیدواژه‌ها

غزل اجتماعی؛ دورة مشروطه؛ سبک‌شناسی ایدئولوژیک

مراجع