بازگشت به دوره دادگستری خصوصی در عدالت کیفری نوین

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 2، دوره 1، شماره 3، مهر 1394، صفحه 45-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد جوان‌بخت^{* 1}؛ سهیلا محمدی²

¹دانش آموختة کارشناسی ارشد، گروه حقوق جزا و جرم شناسی،دانشگاه شهید اشرفی اصفهان

²دانش آموختة کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم شناسی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق

چکیده

حفظ نظم و برقراری امنیت عمومی هدف غایی تدوین قوانین کیفری است، اما گاه قوانین خود به عنوان عاملی جرم‌زا، زمینه‌های اخلال امنیت و نظم عمومی را فراهم می‌آورند، امری که با بررسی موادی از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (مواد 302، 303 و 630 ق.ت 1375) در خصوص جواز قتل مهدورالدم به وضوح به چشم می‌خورد. مقرراتی که زمینه انتقام‌جویی‌ها، تعصبات و بدگمانی­ها را صرفا با استناد به برداشت‌ها و مطالعات سطحی متون فقهی که از عمق و دقت کافی برخوردار نمی­باشند فراهم کرده است.
لذا در این نوشتار ضمن بررسی عمیق‌تر متون فقهی و نظریات علمای فقه، به مطالعه جواز قتل­های غیرقضایی از منظر امنیت اجتماعی، آثار جواز آن، دلایل جرم‌شناختی این قسم قتل‌ها و در نهایت ارائه تدابیر پیش‌گیرانه از قتل‌های غیر قضایی از جمله؛ پررنگ‌تر کردن نقش محیط‌های آموزشی، علمای دین و رسانه‌های گروهی، پای‌بندی به اصول قانون اساسی، جرم‌انگاری قتل­های غیرقضایی می‌پردازیم و پس از بررسی انجام شده در نهایت راهکار مقابله با این مسئله را از طریق سه اصل پیشگیری اجتماع محور، احترام به اراده ملی و حقوق دولت و احساس مسئولیت دولت محقق دانسته‌ایم.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: قتل غیرقضایی؛ امنیت اجتماعی؛ مهدورالدم؛ قانون مجازات اسلامی