تجارت ایران و چین در قرن چهارم هجری

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 1، دوره 1، شماره 4، دی 1394، صفحه 11-29   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجید نظری¹؛ شهربانو دلبری^{* 2}

¹دانشجوی دکتری، گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی، واحدمشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد

²استادیار، گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی، واحدمشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد.

چکیده

اسناد تاریخی، نشان از وجود روابط تجاری مسالمتآمیز همراه با تسامح مذهبی بدون هم پیمانی سیاسی یا سلطه نظامی بین ایران و چین در سده چهارم هجری دارد؛ اما سؤال مهم این است که این روابط با توجه به تعدد و تنوع کاالهای مبادالتی که جنبههای مختلف معیشتی، صنعتی و تجملی را شامل میشد و متقاضیان زیادی داشت چه تأثیراتی در عرصههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تمدنی گزارده است؟ بر اساس مطالعات صورت گرفته مشخص میشود که رشد فزاینده مبادالت تجاری که به صورت صادرات و واردات و خرید و فروش کاالها انجام میگرفت، تأثیرات بسیار مهمی نظیر تعدد اعزام سفارتها، امضای تفاهمنامهها و امنیت منطقهای در عرصه سیاسی، ایجاد اشتغال، رونق بازار، رشد تولیدات داخلی، توسعه صنایع حمل و نقل، تولید ثروت و بهبود رفاه معیشتی در عرصه اقتصادی، آشنایی با آداب و رسوم، گسترش شریعت اسالم و انتقال علوم و فنون در عرصه فرهنگی و آبادانی شهرها، بنادر، کاروانسراها، تجارت خانهها و گمرکات در عرصه تمدنی داشته است. اهمیت پژوهش مزبور در این است که روابط تجاری، عالوه بر این که منجر به ایجاد صلح و امنیت منطقهای و توسعه فرهنگی میشود در اعتالی قدرت اقتصادی که شرط اقتدار سیاسی است بسیار حائز اهمیت است چه برای ایران که به لحاظ استراتژیک در واقع نقش واسطه العقد تجاری را بین شرق و غرب و کریدور جنوب به شمال ایفا نموده و یک اتحادیه بازرگانی بین قارهای را شکوفا ساخته و چه برای چین که توسعه اقتصادی خود را بر محور افزایش صادرات قرار داده و میتواند از مسیری امن با کمترین هزینه، برای توسعه صادرات حتی به جهان غرب سرمایهگذاری کند. الزم به ذکر است این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای انجام گرفته است.

کلیدواژه‌ها

تجارت؛ قرن چهارم هجری؛ ایران؛ چین