ریخت‌شناسی داستان علی‌بابا و چهل دزد بغداد

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 8، دوره 11، شماره 4، بهمن 1394، صفحه 161-174   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

کیوان گورک^*

کارشناس‌ارشد زبان و ادبیّات فارسی و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی و پیام‌نور مهاباد

چکیده

   قصه‌های هزارویک‌شب یکی از متون کهن ادبیّات فولکلور جهان است. این کتاب مجموعه‌ای از حکایت‌های گوناگون است که توسط دختری به‌نام «شهرزاد» برای پادشاهی به‌نام «شهریار» روایت می‌شود.متأسفانه این اثر جاودانه در ایران بسیار کم مورد کنکاش قرار گرفته است؛ درحالی‌که شهرتی جهانی دارد. در این پژوهش، سعی می‌شود داستان «علی‌بابا و چهل دزد بغداد » که یکی از قصه‌های مشهور هزارویک‌شب است، به‌شیوة ریخت‌شناسی تحلیل شود؛ در این مسیر،ابتدا آن را به ساختار افقی که نمایانگر دید جزئی‌نگر خواننده است، تجزیه کرده، آنگاه کنشگرهای اصلی داستان را مشخّص کرده و در آخر، داستان را به ساختار عمودی که نمایانگر دید راوی یا دانای کلّ است، تجزیه می‌کنیم؛ به این ترتیب، به کامل‌ترین شیوه، هدف اصلی پژوهش که مطالعة اجزای قصّه است، حاصل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

ساختار افقی قصّه؛ ساختار عمودی قصّه؛ ریخت‌شناسی؛ علی‌بابا و چهل‌ دزد بغداد

مراجع