بررسی اثرات دگرآسیبی علف هرز مهاجم بروموس (.Bromus japonicus. L) بر خصوصیات جوانه­ زنی و رشد گیاهچه چهار رقم گندم متداول در منطقه سیستان

بوم شناسی علف‌های هرز

مقاله 7، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1394، صفحه 49-62   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محبوبه بصیری^{* 1}؛ محسن موسوی²؛ آسیه سیاه مرگویی³

¹دانشجوی دکترای زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل، سیستان و بلوچستان، ایران

²دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل، سیستان و بلوچستان، ایران

³استادیار گروه شناسایی و مبارزه با علفهای هرز، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، سمنان، ایران

چکیده

به­‌منظور بررسی اثر دگرآسیبی عصاره آبی اندام‌­های هوایی علف هرز مهاجم بروموس بر جوانه‌­زنی چهار رقم گندم متداول در منطقه سیستان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه زابل در سال 1393 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل غلظت‌­های مختلف عصاره آبی اندام‌­های هوایی (مجموع خوشه، ساقه و برگ) علف هرز بروموس در 4 سطح 25، 50، 75 و 100 درصد حجمی عصاره به همراه تیمار شاهد (آب مقطر) و چهار رقم گندم (هامون، بولانی، سیستان و کلک افغانی) بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره آبی اندام‌­های هوایی بروموس، درصد جوانه‌­زنی، سرعت جوانه­‌زنی، طول ریشه­‌چه، طول ساقه‌­چه، وزن تر ریشه‌­چه، وزن تر ساقه‌­چه، نسبت وزن تر ریشه­‌چه به ساقه‌­چه، نسبت طول ریشه‌­چه به ساقه‌­چه، طول گیاهچه، وزن خشک ریشه­‌چه، وزن خشک ساقه­‌چه و شاخص بنیه گیاهچه در ارقام مختلف گندم به­‌طور معنی‌­داری کاهش یافت. برازش مدل لجستیک سه پارامتره، رابطه بین سطوح مختلف عصاره آبی و درصد جوانه­‌زنی را به‌­خوبی توجیه نمود. با افزایش غلظت عصاره بروموس، روند جوانه‌­زنی در کلیه ارقام کاهش پیدا کرد، اما رقم هامون نسبت به ارقام دیگر، غلظت­‌های مختلف عصاره علف هرز بروموس را بهتر تحمل کرد. به­‌طوری که این رقم، در غلظت 12/148 برابر عصاره با کاهش 50 درصدی جوانه‌­زنی مواجه شد در حالی‌­که در رقم بولانی، غلظت 93/61 درصد حجمی عصاره بروموس، باعث کاهش جوانه‌­زنی گردید. به‌طور کلی می‌­توان گفت، رقم بولانی نسبت به سایر ارقام مورد بررسی از حساسیت بیشتری به غلظت‌­های مختلف عصاره بروموس برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

آللوپاتی؛ درصد جوانه­زنی؛ سرعت جوانه­زنی؛ عصاره آبی

مراجع