بررسی کارایی برخی علف‌کش‌های سولفونیل اوره در کنترل علف‌های‌هرز ذرت شیرین (Zea mays L.)

بوم شناسی علف‌های هرز

مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، اسفند 1393، صفحه 79-94   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محبوبه نبی‌زاده¹؛ مجید عباس‌پور²؛ علی‌اصغر چیت‌بند^{* 3}؛ محمد بازوبندی²

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

²استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

³دانشجوی دکترای علوم علف‌های هرز دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی کارایی علف­کش­های جدید سولفونیل اوره در کنترل علف­های­هرز آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسات رضوی در تابستان سال 1391 انجام شد. ارقام ذرت شیرین در سه سطح شامل دانه طلایی (KSC403su)، رقم مریت (Merit) و رقم چیس (Chase) به­عنوان فاکتور اول و تیمارهای مبارزه شیمیایی در هفت سطح شامل نیکوسولفورون، نیکوسولفورون + بروموکسینیل + ام­سی­پی­ای (برومایسید اِم­آ)، فورام‌سولفورون، ریم‌سولفورون + نیکوسولفورون، مزوتریون+ اس- متولاکلر + تربوتیلازین به­همراه دو شاهد بدون وجین و وجین دستی علف­های­هرز بودند. نمونه­برداری از علف­های­هرز چهار هفته پس از سم‌پاشی از هر کرت انجام شد که براساس آن تعداد و وزن خشک علف­های­هرز به تفکیک گونه­های اصلی مشخص شدند. نتایج نشان داد تمامی علف­کش­ها تراکم و وزن خشک علف­های­هرز تاج­خروس ریشه قرمز، خرفه، پیچک، سلمه­تره، اویارسلام و تاج­ریزی سیاه را به طور معنی­داری نسبت به شاهد بدون وجین کاهش دادند. در بین ارقام، رقم چیس و دانه طلایی به ترتیب دارای بالاترین و پایین­ترین تراکم و وزن خشک علف­های­هرز بودند. علف­کش مزوتریون + اس متولاکلر + تربوتیلازین تأثیر خوبی در کاهش وزن خشک علف­های­هرز پهن برگ تاج­خروس ریشه قرمز، خرفه، پیچک، سلمه­تره، اویارسلام و تاج­ریزی سیاه داشت، به‌طوری‌که، بالاترین تأثیر را در کنترل علف­هرز سلمه­تره داشت. نیکوسولفورون و نیکوسولفورون + برومایسید اِم­آ نیز دارای تأثیر خوبی در کنترل علف­های­هرز تاج­خروس ریشه قرمز، خرفه، پیچک بودند، نیکوسولفورون + ریم‌سولفورون تأثیر خوبی در کنترل علف­هرز باریک برگ اویارسلام داشت. 

کلیدواژه‌ها

اس- متولاکلر؛ بروموکسنیل؛ تربوتیلازین؛ ریم‌سولفورون؛ فورام سولفورن؛ مزوتریون؛ نیکو‌سولفورون

مراجع

- پورآذر، ر. و ا. زند. 1389. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی تکمیلی علف­کش لوماکس در ذرت. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان. 23 ص.

2- جمالی، م.، ش. شریفی نیا.، ا. زند و م. فریدون پور. 1389. بررسی کارایی علفکش جدید ذرت. نوزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران. ص 81 .

3- زند، ا.، ح. رحیمیان مشهدی، ع. کوچکی، ج. خلقانی، س.ک. موسوی و ک. رمضانی. 1383. اکولوژی علف​های­هرز (کاربردهای مدیریتی). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 544 ص.

4- زند، ا.، م.ع. باغستانی، ر. پورآذر، پ. ثابتی، ف. قزلی، م. خیامی و ع. رزازی. 1388. بررسی کارایی علف­کش­های جدید لوماکس (مزوتریون + اس متولاکلر + تربوتیلازین)، اولتیما (ریم‌سولفورون + نیکوسولفورون) و داینامیک (آمیکاربازون) در مقایسه با علف­کش­های رایج در مزارع ذرت دانه­ای ایران. نشریه حفاظت گیاهان، 23 (2): 42 تا 55.

5- مهاجری، ف.، م. هنرمندیان، ر. پورآذر و م. شیرالی. 1389. بررسی روش­های کنترل مکانیکی، شیمیایی و تلفیقی علف­های­هرز ذرت در منطقه رامهرمز. نشریه بوم شناختی علف­های­هرز، 1 (1): 67 تا 76.

6- موسوی، م.ر. 1380. مدیریت تلفیقی علف­های­هرز (اصول و روش‌ها). انتشارات میعاد.

7- نجفی، ح. و ت. تولینار. 1384. پاسخ مراحل مختلف رشدی ذرت به سایه اندازی تاج­خروس ریشه قرمز
(Amaranthus retroflexus L.). مجله دانش علف­های­هرز ایران، 1: 127 تا 140.

8- هادی­زاده، م.ح.، م.ع. باغستانی، م. محمدی و ح. ترابی. 1390. بررسی امکان استفاده از علف­کش­های سایر گیاهان زراعی برای مبارزه شیمیایی با علف­های­هرز در سورگوم علوفه­ای (L. Sorghum bicolor). گزارش نهایی طرح تحقیقاتی به شماره 89002-8901-16-43-014. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی خراسان رضوی. 46 ص.

9- Ashrafi, Z.Y., A. Rahnavard and S. Sadeghi. 2010. Study of respond wheat (Triticum aestivum L.) to rate and time application Chevalier. J. Agric. Technol. 6 (3): 533-542.

 10- Baghestani, M.A., E. Zand, S. Soufizadeh, A. Eskandari, R. PourAzar, M. Veysi and N. Nassirzadeh. 2007. Efficacy evaluation of some dual purpose herbicides to control weeds in maize (Zea. mays L.). Crop Prot. 26: 936–942.

11- Bauman, D.T., L. Bastiaans and M.J. Kropff. 2001.Competition and crop performance in a leek- cerely intercropping system. Crop Sci. 41: 764-774.

12- Bhowmik, P.C., B.M. O’Toole and J. Andaloro. 1992. Effects of nicosulfuron on quackgrass (Elytrigia repens) control in corn (Zea mays L.). Weed Technol. 6: 52–56. 

13- Bollman, J.D., C.M. Boerboom, R.L. Becker and V.A. Fritz. 2008. Efficacy and tolerance to HPPD-Inhibiting herbicides in Sweet corn. Weed Technol. 22: 666–674.

14- Bruce, A.B. and J.J. Kells. 1997. Quack grass (Elytrigia repens) control in corn (Zea mays) with nicosulfuron and primisulfuron. Weed Technol. 11: 373–378.

15- Carey, J.B. and J.J. Kells. 1995. Timing of total poste-mergence herbicide applications to maximize weed control and corn (Zea mays) yield. Weed Technol. 9: 356–361.

16- Chikoye, D., A.F. Lum, F. Ekeleme and U.E. Udensi. 2009. Evaluation of Lumax for pre-emergence weed control in maize in Nigeria. International. J. Pest Manag. 55(4): 275–283.

17- Dogan, M.N., A. Unay and F. BozoAlbay. 2004. Determination of optimum weed control timings in maize. Turkey. J. Agric Forest. 28: 349–354.

18- Koeppe, M.K., C.M. Hirata, H.M. Brown, W.H. Kenyon, D.P. O’Keefe, S.C. Lau, W.T. Zimmerman and J.M. Green. 2000. Basis of selectivity of the herbicide rimsulfuron in maize. Pesticide Biochem. Physiol. 66: 170–181.

19- Lum, A.F., D. Chikoye and S.O. Adesiyan. 2005a. Control of  Imperata cylindrica (L.) Raeuschel (speargrass) with nicosulfuron and its effect on the growth, grain yield and food components of maize. Crop Prot. 24: 41–47.

20- Lum, A.F., D. Chikoye and S.O. Adesiyan. 2005b. Effect of nicosulfuron dosages and timing on the pos temergence control of cogongrass (Imperata cylindrica) in corn. Weed Technol. 19: 122–127.

21- Rabaey, T.L. and R.G. Harvey. 1997. Sequential applications control wooly cup grass (Eriocloa villosa) and wild-proso millet (Panicum miliaceum) in corn (Zea mays). Weed Technol. 11: 537–542.

22- Scarabel, L., S. Varotto and M. Sattin. 2007. A european biotype of Amaranthus retroflexus cross-resistant to ALS inhibitors and response to alternative herbicides. Weed Res. 47: 527–533.

23- Soltani, N., P.H. Sikkema, J. Zandstra, J. O’Sullivan and D.E. Robinson. 2007. Response of eight sweet corn (Zea mays L.) hybrids to topramezone. Hort Sci. 42: 110–112.

24- Usman, A., K.A. Elemo, A. Bala and A. Umar. 2001. Effect of weed interference and nitrogen on yields of a maize/rice intercrop. International. J. Pest Manag. 47: 241–246.

25- Williams, M.M., J.K. Pataky, J.N. Nordby, D.E. Riechers, C.L. Sprague and J.B. Masiunas. 2005. Cross-sensitivity in sweet corn to nicosulfuron and mesotrione applied post-emergence. Hort Sci. 40: 1801–1805.

26- Wilson, G.C., N. Soltani, F.J. Tardif, C.J. Swanton and P.H. Sikkema. 2010. Control of volunteer cereals with post-emergence herbicides in maize (Zea mays L.). Crop Prot. 29:1389-1395.

27- Zand, E., M.A. Baghestani, S. Soufizadeh, R. Pourazar, M. Veysi, N. Bagherani, A. Barjasteh, M. Khayami and N. Nezamabadi. 2007. Broadleaved weed control in winter wheat (Triticum aestivum L.) with post-emergence herbicides in Iran. Crop Prot. 26: 746–752.