ارزیابی کارایی علف‏کش‏های جدید در مهار علف‌های هرز لاین‏های والدی تجاری ذرت دانه‏ای (Zea mays L. SC704)

بوم شناسی علف‌های هرز

مقاله 2، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، شهریور 1393، صفحه 11-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهه پیروزمند^{* 1}؛ محمدحسن هادی‌زاده²؛ لیلا علیمرادی³؛ سیدحسین ترابی⁴

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

²استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

³استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

⁴محقق بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

به منظور کنترل علف‌های‌هرز لاین‌های والدی ذرت دانه‌ای رقم 704 با استفاده از علف­کش­های جدید، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و 10 تیمار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی شهرستان مشهد در سال 1389 اجرا گردید. تیمارها شامل نیکوسولفورون (کروز 4% SC، 80 گرم در هکتار)، نیکوسولفورون به همراه مخلوط بروموکسینیل + ام سی پی آ (نیکوسولفورون 4% SC + برومایسید ام آ 40% EC، 400 +80 گرم در هکتار)، ریم­سولفورون‌+‌نیکوسولفورون (اولتیما 75% DF، 90 و 5/127 گرم در هکتار)، فورام ‏سولفورون (اکوئیپ 5/22% OD، 5/337 و 5/562 گرم در هکتار)، مزوتریون + اس متولاکلر + تربوتیلازین (لوماکس 5/537SE ، 1344 و 1881 گرم در هکتار)، وجین دستی و شاهد بدون کنترل بودند. همه علف­کش­ها در مرحله 2 تا 5 برگی ذرت استفاده شدند. مهم‏ترین علف‏های‏هرز آزمایش تاج‏خروس ریشه قرمزL. Amaranthus retroflexus، خرفهL. Portulaca oleracea، تاج ریزیL. Solanum nigrum، و سلمه ترهL. Chenopodium album بودند. نتایج نشان داد که تمامی علف­کش­ها به طور معنی‌داری باعث کاهش تراکم و وزن خشک علف­های­هرز شدند. تیمار نیکوسولفورون + بروموکسینیل + ام سی پی آ بیشترین اثر را در کاهش تراکم و وزن خشک علف­های­هرز داشت. هم‌چنین بیشترین عملکرد بذر هیبرید ذرت در مقایسه با تیمار وجین دستی به ترتیب از تیمار مزوتریون+اس-متولاکلر+تربوتیلازین 1344 گرم در هکتار، فورام‏سولفورون 5/562 گرم در هکتار و مزوتریون+اس-متولاکلر+تربوتیلازین 1881 گرم در هکتار، به‌دست آمد که بین این سه تیمار اختلاف معنی داری مشاهده نشد. تیمار ریم‌سولفورون به همراه نیکوسولفورون 90 گرم در هکتار کمترین کارایی را درحفظ عملکرد بذر هیبرید ذرت در مقایسه با سایر تیمارهای مبارزه شیمیایی داشت.

کلیدواژه‌ها

اس-متولاکلر؛ ام‏سی‏پی‏آ؛ بروموکسینیل؛ تربوتیلازین؛ مزوتریون

مراجع

- ثابتی، پ.، ا. زند، م . ویسی و م. ریوند. 1388. بررسی کارایی علف‌کش‌های جدید اولتیما (نیکوسولفورون+ ریمسولفورون) در مقایسه با علف‌کش‌های رایج در مزارع ذرت دانه‏ای ایران. مقاله ارایه شده در سومین همایش علوم علف‏های هرز ایران جلد 2: مقالات کلیدی، مدیریت علف‏های هرز و علف کش ها، 28 و 29 بهمن بابلسر.

2- چوگان، ر. 1383. تولید بذر ذرت. انتشارات سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی.

3- زند، ا.، م.ح. باغستانی، ر. پورآذر، پ. ثابتی، ف. قزلی، م. خیامی و ع. رزازی. 1388. بررسی کارایی علف‌کش‏های جدید لوماکس (مزوتریون+اس متالاکلر+تربوتیلازین)، اولتیما (نیکوسولفورون+ریم سولفورون) و داینامیک (آمیکاربازون) در مقایسه با علف‌کش‏های رایج در مزارع ذرت دانه­ای ایران. نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد23، شماره 2: 42 تا 55.

4- شیخی، گ.، ح. نجفی، س. عباسی، ف. صابرفر و م. رشید. 1388. راهنمای آفت‏کش‌های ایران. تهران، انتشارات کتاب پایتخت.

5- میرکمالی، ح. 1374. راهنمای کنترل علف‌های هرز در مزارع، باغ‌ها، اراضی غیر مزروعی و منابع آب سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت کشاورزی.

6- نوربخش، س.، ح. صحرائیان، م.ج. سروش.، و. رضایی و ر. فتوحی. 1390. فهرست آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز مهم محصولات عمده کشاورزی، سموم و روش‌های توصیه شده جهت کنترل آنها. سازمان حفظ نباتات کشور.

7- Andersen, R.N. 1964. Differential response of corn Inbreds to simazine and atrazine. Weeds. 12: 60-61.

8- Armel, G.R., G.J. Hall, H.P. Wilson and N. Cullen. 2009. Mesotrione plus atrazine mixtures for control of Canada thistle (Cirsium arvense). Weed Sci. 53: 202-211.

9- Bernards, M., J. Simmons, C. Guza, C. Schulz, D. Penner and J. Kells. 2006. Inbred corn response to acetamide herbicides as affected by safeners and microencapsulation. Weed Technol. 20: 458-465.

10- Bradshaw, L.D., M. Barrett and C.G. Poneleit. 1994. Inheritance of bentazon susceptibility in a corn (Zea mays) line. Weed Sci. 42: 641-647.

11- Doohan, D., J. Ivany., R. White and W. Thomas. 1998. Tolerance of early maturing corn (Zea mays) hybrids to DPX-79406. Weed Technol. 12: 41-46.

12- Eberlein, C.V., K.M. Rosow., L.G. Jon and S.J. Openshaw. 1989. Differential tolerance of corn genotypes to DPX-M6316. Weed Sci. 37: 651-657.

13- Forlani, G.and M.L. Racchi. 1995. Glyphosate tolerance in maize (Zea mays L.). 1. Differential response among inbred lines. Euphytica. 82: 157-164.

14-Francis, T and A. Hamill. 1980. Inheritance of maize seedling tolerance to alachlor. Can. Plant Sci. 60: 1045-1047.

15- Fuerst, E. 1987. Understanding the mode of action of the chloroacetamide and thiocarbamate herbicides. Weed Technol. 1: 270-277.

16- Green, J and J. Ulrich. 1993. Response of corn (Zea mays L.) inbreds and hybrids to sulfonylurea herbicides. Weed Sci. 41: 508-516.

17- Green, J.M. 1998. Differential tolerance of corn (Zea mays) inbreds to four sulfonylurea herbicides and bentazon. Weed Technol. 12: 474-477.

18- Grichar, W., B. Besler and K. Brewer. 2005. Weed control and grain sorghum (Sorghum bicolor) response to postemergence applications of atrazine, pendimethalin and trifluralin. Weed Technol. 19: 999-1003.

19- Harms, C.T., A.L. Montoya, L.S. Privalle and R.W. Briggs. 1990. Genetic and biochemical characterization of corn inbred lines tolerant to the sulfonylurea herbicide primisulfuron. Theor. Appl. Genet. 80: 353-358.

20- O'Sullivan, J., R. Brammall and W. Bouw. 1995. Response of sweet corn (Zea mays) cultivars to nicosulfuron plus rimsulfuron. Weed Technol. 9:562-568.

21- Rodgers, E.G. 1952. Brittleness and other responses of corn to 2,4-dichlorophenoxyacetic acid. Plant Physiol. 27: 153-172.

22- Rossman, E.C and D.W. Staniforth. 1949. Effects of 2,4-D on inbred lines and a single cross of maize. Plant Physiol. 24: 60-74.

23- Stefanovic, L., M. Simic, M. Rosulj, M. Vidakovic, J. Vancetovic and M. Milivojevic. 2007. Problems in weed control in Serbian maize seed production. Maydica. 52: 277-280.

24- Sutton, P., C. Richards, L. Buren and L. Glasgow. 2002. Activity of mesotrione on resistant weeds in maize. Pest Manag. Sci. 58: 981-984.

25 – Thomas, A.G. 1985.Weed survey system used in Saskatchewan for cereal and oilseed crops. Weed Sci. 33: 34-43.

26- Wilkinson, R. E. 1971. Research methods in weed science. Southern Weed Science Society. 198 pp.