بررسی چالش‌های مطبوعات در ایران به منظور ارائه الگوی مطلوب مدیریتیبررسی چالش‌های مطبوعات در ایران به منظور ارائه الگوی مطلوب مدیریتی

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

مقاله 2، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 50، مهر 1395، صفحه 17-37   

نویسندگان

مهدی اسماعیل تبار¹؛ محمدنقی ایمانی²؛ سیدرضا صالحی امیری³

¹دانشجوی دکتری

²دانشگاه آزاداسلامی واحد رودهن

³دانشگاه علوم و تحقیقات

چکیده

هدف از اجرای این پژوهش، ارائه الگویی مطلوب مدیریتی برای مطبوعات در جمهوری اسلامی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده‌ها، کمی و کیفی (آمیخته) ‌و از نظر نحوه اجرا، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه‌ی آماریِ تحقیق حاضر، شامل دو دسته می‌باشد. دسته نخست مدیران مسؤول دعوت شده از سوی معاونت مطبوعاتی که در جلسات کارگروه تخصصی شرکت کرده بودند که از آن‌ها برای تعیین عناصر و اهمیت آن‌ها جهت طراحی الگو استفاده شد. دسته دوم متخصصان و پیشکسوتان برتر مطبوعات ایران که به دعوت معاونت  مطبوعاتی برای بررسی آینده مطبوعات در جلسات تخصصی، حاضر شده بودند که از آن‌ها برای اعتبار الگوی تحقیق استفاده شد. از 45 نفر جامعه آماری گروه اول حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 40 نفر تعیین شد. همچنین حجم نمونه برای اعتبار‌سنجی مدل، از شیوه هدفمند 40 نخبه عرصه مطبوعات استفاده شد. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل اسناد بالادستی، متن سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و ابلاغیه‌های صادره از امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری می‌باشد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، دو پرسشنامه محقق ساخته بوده است. نتایج تحقیق نشان داد؛ در بررسی اسناد، گفتگوها، سخنرانی‌های امام‌خمینی ‌(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی، 9 سیاست کلان از دیدگاه امام‌خمینی ‌(ره) و 13 سیاست کلان از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی شناسایی شد. افزایش سطح سواد رسانه‌ای، پیشینه عظیم تمدن ایرانی ـ اسلامی، استقبال عمومی ‌و مستمر مردم از مطبوعات، کاهش انحصار در تولیدات فرهنگی (مطبوعاتی)، افزایش تعداد کارشناسان حوزه مطبوعات و افزایش ضریب نفوذ اینترنت در ایران به ترتیب مهمترین نقاط قوت وضعیت مطبوعات در ایران بوده‌اند. دخالت مستقیم دولت، ضعف قانون مالکیت، ضعف اخلاق مطبوعاتی، نبودن استقلال اقتصادی مطبوعات و مدیریت تمرکزگرا در عرصه مطبوعات به‌ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین نقاط ضعف وضعیت مطبوعات در ایران بوده‌اند. افزایش سریع شبکه‌های اجتماعی، توسعه رسانه‌های الکترونیکی، گسترش زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی و گسترش رشته‌های تحصیلی در حوزه رسانه به‌ویژه در تحصیلات تکمیلی به ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین فرصت‌های وضعیت مطبوعات در ایران بوده‌اند. حضور جدی نداشتن مطبوعات ایران در سطوح بین‌المللی، مقبولیت نه‌چندان مطبوعات بین‌المللی، ضعف تسلط بر زبان‌های بین‌المللی در عرصه مطبوعات کشور و مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم و تهاجم فرهنگی به‌ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین تهدیدهای وضعیت مطبوعات در ایران بوده‌اند. الگوی ارائه شده در بخش‌های اصول و اهداف سیاست‌گذاری مطبوعات، چارچوب نظری، نقاط ضعف مطبوعات، نقاط قوت مطبوعات، فرصت‌های مطبوعات، تهدید‌های مطبوعات، فرآیند اجرایی و راهبردها از نظر متخصصان با 99 درصد اطمینان مورد تأیید قرار  گرفته است.

کلیدواژه‌ها

چالش‌های مطبوعات؛ الگوی مطلوب مدیریت مطبوعاتی

مراجع