بررسی امکان کنترل زیستی علف هرز سس درختی (Cuscuta monogyna Pres.) توسط جدایه‌ای از قارچ Fusarium oxysporum

بوم شناسی علف‌های هرز

مقاله 1، دوره 1، شماره 2، اسفند 1392، صفحه 69-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علیه گنجی^{* 1}؛ رضا قربانی²؛ کیومرث بخش‌کلارستاقی³

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد کشاورزی اکولوژیک دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

²استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

³استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

چکیده

علف هرز سس درختی، انگل اجباری بسیاری از درختان و درختچه‌ها است که در سال‌های اخیر خسارات زیادی به محصولات باغی و فضای سبز شهری وارد آورده است. جهت کنترل زیستی این انگل، پژوهشی در سال‌های 90-1388 انجام گرفت. نمونه‌هایی از گیاه سس آلوده به عوامل بیماری زای گیاهی از مزارع و پرچین‌های ترون در فضاهای سبز شهری مشهد، جمع آوری شدند. جدایه‌ای از قارچ Fusarium oxysporum که توسط کلید شناسایی مورد شناسایی قرار گرفته بود، به عنوان بهترین جدایه انتخاب و بیماری زایی آن بعد از ایجاد ارتباط انگلی طی سه آزمایش در قالب طرح، به طور کامل تصادفی درگلخانه مورد آزمون قرار گرفت. دراین آزمایش‌ها اثر غلظت‌های مختلف جدایه F. oxysporum (10⁴، 10⁵، 10⁶و 10⁷ اسپور در میلی لیتر) و طول دوره‌ی شبنم (0، 6، 12، 18و24 ساعت) بر بیماری زایی این قارچ و نیز دامنه میزبانی بررسی شد. نتایج نشان داد که بیماری زایی قارچ با افزایش غلظت سوسپانسیون اسپور شدت یافت. به‌طوری‌که در غلظت 10⁷ اسپور در میلی لیتر، این جدایه کاهش 20 درصدی در وزن خشک سس ایجاد کرد. با افزایش طول دوره شبنم نیز بیماری زایی قارچ افزایش یافت. بر اساس نتایج این آزمایش، این قارچ در نقطه شبنم بیش از 18 ساعت بیشترین شدت بیماری زایی و کاهش 9/32 درصدی در وزن خشک سس را نشان داد. با توجه به این یافته‌ها می‌توان استنباط کرد که این جدایه توانایی بالقوه جهت کنترل این انگل را دارد.

کلیدواژه‌ها

ترون؛ دوره شبنم؛ غلظت سوسپانسیون اسپور؛ فوزاریوم

مراجع

- رهنما، ک. و م. ممرآبادی. 1381. راهنمای کلینیک گیاهی(ترجمه). انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

2- زیدعلی، ا.، ر. قربانی، ع. کوچکی، ن. آزادبخت، و. جهانبخش و ح. عاقل. 1389، بررسی امکان کنترل بیولوژیکی علف هرز پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis) توسط قارچ‌های آنتاگونیست گیاهی. نشریه حفاظت گیاهان(علوم و صنایع کشاورزی). 24(1):15-8 .

3- شیمی، پ. و م.ر. موسوی. 1376. علف‌های هرز انگلی جهان (زیست شناسی و مبارزه). انتشارات برهمند (تهران).

4- صارمی، ح. 1377. اکولوژی و تاکسونومی گونه‌های فوزاریوم. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

5- فلاح پور، ف. 1389. بررسی امکان کنترل زیستی انگل سس با استفاده از عوامل بیماری زای قارچی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی. دانشگاه فردوسی مشهد.

6- فلاح پور، ف.، ع. کوچکی، م. نصیری محلاتی، م. فلاحتی رستگار و ر. قربانی. 1389. بررسی امکان کنترل زیستی علف هرز سس (Cuscuta campestris L.) با‌استفاده از عوامل بیماری زای قارچی. بوم شناسی کشاورزی. 2(3): 416-407.

7- Cartwright, D.K. and  G.E. Templeton. 1989. Preliminarly evaluation of  a dodder anthracnoze fungus from China as a mycoherbicide for dodder control in U.S.A. Proceedings Arkansas Academy of Science. 43:15-18.

8- Cook, J.C., R. Charudattan, T.W. Zimmerman and E.N. Rosskopf. 2006. Integrated control of dodder (Cuscuta pentagona Engelm.) using glyphosate, ammonium sulfate, and the biological control agent Alternaria destruens Simmons, sp. nov. Ph.D dissertation, University of Florida.

9- Ghorbani, R., W. Seel, A. Litterick and C. Leifert. 2000. Evaluation of Alternaria alternata of biological control of Amaranthus retroflexus. Weed Sci. 48: 474-480.

10- Ghorbani, R., W. Seel, M.H. Rashed and C. Leifert. 2006. Effects of plant age, temperature and humidity on virulence of Ascochyta caulina on common lambsquoators (Chenopodium album). Weed Sci. 54: 526-531. 

11- Lanini, W.T., D.W. Cudney, G. Miyao and K.J. Hembree. 2010. How to manage pests in gardens and landscapes: Dodder. UC peer reviewed.

12- Makowski, R.M.D. 1993. Effect of inoculum concentration, temperature, dew period, and plant growth stage on disease of roundleaved mallow and velvetleaf by Colletotrichum gloeosporioides f. sp. malvae. Phytopathology. 83: 1229–1234.

13- Press, M.C. and G.K. Phoenix. 2005. Impacts of parasitic plants on natural communities. New Phytolo. 166:737-751

14- Sandler, H.A. 2010.  Managing Cuscuta gronovii (swamp dodder) in cranberry requires an integrated approach. J. Sustain. 2: 660-683.

15- Sauerbon, J., D. Muller-Stover and J. Hershenhorn. 2007. The role of biological control in managing parasitic weeds. Crop Prot. 26: 246-254.

16- Tan, T.Z., Q.I. Li and L. Qing. 2002. Biological control of alligator weed (Alternanthera philoneroides) with a Fusarium sp. Biocontrol. 47: 463-479.

17- Vurro, M., A. Boari, A. Evidente, A. Andolofi and N. Zermane. 2008. Natural metabolites for parasific weed management. Pest Manage Sci. 65: 566-571.

18- Woodward, J.W. 2001. Simplified fungi identification key. University of Georgia. 12 pp.

19- Zonno, M.C. and M. Vurro. 2002. Inhibition of germination of Orobanche ramosa seeds by Fusarium toxins. Phytoparasitica. 30:519-542