بررسی میزان استفاده از وب (با رویکردی به وب نامرئی) بر اساس مدل تیپ ایده‌آل ماکس وبر: مطالعه موردی اعضای هیأت علمی دانشکده علوم دانشگاه باهنر کرمان

دانش شناسی

مقاله 5، دوره 9، شماره 34، آذر 1395، صفحه 67-79   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عادل سلیمانی نژاد¹؛ مژده سلاجقه¹؛ آمنه سلیمانی^{* 2}

¹استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

²کارشناس ارشد علم اطلاعات ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کرمان

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان استفاده از وب با تأکید بر وب نامرئی، با استفاده از مدل تیپ ایده­آل ماکس وبر در میان اعضای هیأت علمی دانشکده علوم، دانشگاه باهنر کرمان است.
روش پژوهش: تحقیق حاضر از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن را اعضای هیأت علمی تمام وقت دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، که 109 نفر می­باشند، تشکیل می­دهد. حجم نمونه با استفاده از روش ککران 36 نفر محاسبه گردید. برای گردآوری داده­ها از پرسش‌نامه­ای محقق ساخته که روایی و پایایی آن سنجیده شده است، استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ 76/. نشان دهنده اعتبار پرسش‌نامه است. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی، چون فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته­ها: یافته­های حاصل از تحقیق نشان می­دهند که مهم‌ترین هدف جست‌وجوی اطلاعات به وسیله اعضای هیأت علمی، اهداف پژوهشی، آموزشی و ارتقاء دانش بنیان آنان در حوزه تخصصی­شان بوده است. بیشترین استفاده اعضای هیأت علمی در وب مرئی از موتورهای کاوش و در وب نامرئی از پایگاه‌های اطلاعاتی است. موتور کاوش گوگل و پایگاه­های اطلاعاتی مورد اشتراک دانشگاه به‌خصوص ساینس دایرکت، پرکاربردترین ابزار برای رفع نیازهای اطلاعاتی جامعه آماری بوده­اند، شیوه‌ی جست‌وجوی آنان در وب جست‌وجوی پیشرفته است و استفاده از عملگرها را در استراتژی جست‌وجوی خود قرار می­دهند.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که اعضای هیأت علمی، از هر دو بخش وب برای دستیابی به منابع و اطلاعات علمی استفاده می­کنند، 2/62 درصد آنان از وب مرئی استفاده منظم دارند؛ اما تنها 8 درصد از وب نامرئی به طور منظم بهره می­برند و این امر ناشی از ناآشنایی با وب نامرئی و عدم وجود آموزش‌های لازم است.

کلیدواژه‌ها

وب مرئی؛ وب نامرئی؛ اعضای هیأت علمی؛ دانشگاه شهید باهنر کرمان؛ تیپ شناسی

مراجع

چشمه سهرابی، م. (1387). وب مرئی و نامرئی :تجزیه و تحلیل استفاده از محیط وب بر اساس مدل ایده آل تیپ ماکس وبر.  پیام کتابخانه، (66)، 25-40.

حبیبی، ش. (1386).  وضعیت استفاده از ابزارهای بازیابی اطلاعات و راهبردهای جستجوی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در وب.  فصلنامه کتاب، (69)، 205-216.

حریری، ن.؛ فضلی، ف. (1391).  بررسی چگونگی استفاده پژوهشگران از مجلات الکترونیکی، پایگاه‌های اطلاعاتی و خدمات Alert  مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی.  فصلنامه دانش شناسی، (16).

درزی، ص. (1390). بررسی رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه مازندران در استفاده از منابع اطلاعاتی پیوسته. فصلنامه دانش شناسی، 12، 17-25.

رضایی، ش.؛ جوکار، ع. (1387).  مقالات رایگان وب و میزان استفاده از آنها: مورد اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز. فصلنامه کتاب ، 157-170.

سعادت، م.؛ عصاره، ف. (1390). ارزیابی میزان استفاده اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد شیراز از کتابخانه دیجیتالی رزنت به منظور پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی آنان.  فصلنامه دانش شناسی، (13)

سلاجقه، م. (1389). بررسی میزان رضایت از مراکز اطلاع رسانی، مجلات الکترونیکی و پایگاههای اطلاعاتی تخصصی و رابطه آن‌ها با سن و رتبه علمی اعضای هیأت علمی. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، (3)25،  431-447

علیزاده جدیدی، م.؛ آزاده تفرشی، ف.؛ هادی مقدم، ش. (1389). رفتار اطلاع یابی هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بابل در استفاده از اینترنت و پایگاه‌های اطلاعاتی پیوسته در نیم سال دوم  88-87.   ماهنامه ارتباط علمی .

کوشا، ک. (1381). ابزارهای کاوش اینترنت. تهران: کتابدار.

مجبدی، م.؛ رسولی، ش. (1388). بررسی میزان استفاده از شبکه اینترنت توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم آذربایجان.  فصلنامه دانش شناسی ، (4).

منصوریان، ی. (1384). تدوین مدل اطلاع یابی کاربران در محیط وب پنهان: مراحل مقدماتی. فصلنامه کتاب، 16(3).

نوروزی ی.؛ تلخابی، م.؛  علیپور حافظی، م. (1389).  بررسی رفتار اطلاع یابی اعضای هیأت علمی دانشگاه اراک در استفاده از اینترنت.  فصلنامه دانش شناسی ، (10)، 81-91

Aqil, M.; Ahmad, P. (2011). Use of the Internet by Research Scholars and Post-Graduate Students of the Science Faculty of Aligarh Muslim University. Library Philosophy and Practice

Bhatti, R. (2010). Internet Use among Faculty Members in the Changing Higher Education Environment at the Islamia University of Bahawalpur, Pakistan. Library Philosophy and Practice

Hadagali, G. S.; K., B. D. (2011). Use of Internet by Faculty Members and Research Scholars in the 21th Centry : A study of university libraries of Karnataka State, India. Sri Lankan Journal of Librarianship and Information Management , 4, 1-17.

Hong, J.; He, Zhongtian.; Bell, D. A. (2010). An evidential approach to query interface matching on the deep Web. Information Systems, 35, 140-148.

Huang,Q.; Li, Qingzhong.; Lib, H.; Yana, Zh. (2012). An Approach to Incremental Deep Web Crawling Based on. International Workshop on Information and Electronics Engineering (IWIEE). 29, 1081-1087. Procedia Engineering.

kumar, d. (2010). Faculty Use of Internet Services at a University of Agriculture and Technology. library philosophy and practice.

Nicholas, D. (2009). Student digital information-seeking behaviour in context. Retrieved February 2009, from http://www.emeraldinsight.com/10.1108/00220410910926149

Parameshwar, S.; patil, D.B. (2009). Use of the Internet by Faculty and Research Scholars at Gulbarga University Library. library Philosophy and Practice.

Sharma, U. C. (2011). Internet Usage by the Faculty Members & the Students in Professional Colleges at Mathura Region: an Empirical Study. Library Philosophy and Practice , 1 (2).

Thanuskodi, S.; S. Ravi. (2011). Use of Internet by the Social Science Faculty of Annamalai University, Annamalainagar, India. Library Philosophy and Practice.

Yongquan, Dong;  Li Qingzhong; Yanhui, Ding; Zhaohui, Peng (2011). Adeep web query interface matching approach based on evidence theory. Expert Systems with Applications , 38.