اثر تغییرات ارتفاعی بر خصوصیات فیزیکی و فیزیولوژیکی بذر توسکا ییلاقی Alnus Subcordata C.A.Mey (مطالعه موردی: طرح جنگلداری واز- سری 1)

رضایی, قهرمان; یزدیان, فرشاد; شفیع زاده, فرزاد; هدایتی, محمد علی

همایش سردبیران نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

سامانه یکپارچه نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

تعداد نشریات	418
تعداد شماره‌ها	9,997
تعداد مقالات	83,560
تعداد مشاهده مقاله	77,800,519
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	54,843,321

اثر تغییرات ارتفاعی بر خصوصیات فیزیکی و فیزیولوژیکی بذر توسکا ییلاقی Alnus Subcordata C.A.Mey (مطالعه موردی: طرح جنگلداری واز- سری 1)

اکوسیستم های طبیعی ایران

مقاله 2، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 15، خرداد 1393، صفحه 15-22 اصل مقاله (149.7 K)

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

قهرمان رضایی¹؛ فرشاد یزدیان²؛ فرزاد شفیع زاده^* ³؛ محمد علی هدایتی⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

²دکتری جنگل داری، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

³کارشناس ارشد، مهندسی جنگل داری، اداره کل منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

⁴دکتری منابع طبیعی، گرایش اکولوژی جنگل

چکیده

به منظور بررسی روند تغییرات ویژگی های فیزیکی و فیزیولوژیکی، بذر گونه توسکا در دامنه تغییرات ارتفاعی (2000- 200 متر از سطح دریا) با فواصل ارتفاعی 500 متر، نمونه های بذر این گونه از محدوده طرح جنگل د اری واز ( سری 1) واقع در شهرستان نور استان مازندران جمع آوری و پس از خالص سازی نسبت به اندازه گیری رطوبت، وزن هزاردانه, ابعاد و اندازه بذر و میوه و جوانه زنی و درصد بذر پوک آنها در آزمایشگاه مرکز بذر جنگلی خزر اقدام شد. بر اساس نتایج تحقیق کلیه ویژگی های مورد بررسی به غیر از جوانه زنی با احتمال (95%) در دامنه تغییرات ارتفاعی سطح با احتمال ( 99 % ) با آزمون دانکن معنی دار شدند. بطوریکه بیشترین میزان رطوبت بذر(14%) در ارتفاع 1500 متری و کمترین آن (به ترتیب 6/6 و 2/7) در ارتفاعات 200 و 2000 متری ثبت گردید. وزن هزار دانه تا ارتفاع 1500 متری روند افزایشی دارد و در ارتفاع 2000 متری کاهش جزئی نشان می دهد. بیشترین میزان این شاخص(18/0) بر حسب گرم در ارتفاع 1500 متری و کمترین آن (1/0) در ارتفاع 200 متری از سطح دریا ثبت گردید. بیشترین میزان اندازه طول میوه (2) و عرض (38/1) میوه بر حسب سانتی متر در ارتفاع 1500 متری و کمترین آن (طول 3/1 و عرض 74/0) در ارتفاع 200 متری از سطح دریا ثبت گردید. از نظر جوانه زنی روند تغییرات نظم خاصی را با تغییر ارتفاع نشان نمی دهد. بیشترین میزان آن در ارتفاع 1500 متری (69%) و کمترین آن در ارتفاع 200 متری (39%) ثبت گردید. بیشترین میزان بذر پوک در ارتفاع 200 متری (62%) و کمترین آن در ارتفاع 1500 متری (23%) ثبت گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که کیفیت بذر گونه توسکا با افزایش ارتفاع تا 1500 متر افزایش می یابد و پس از آن کاهش جزئی نشان می دهد. به نظر می رسد که انجام تحقیقات مشابه در باره بذر این گونه در سطح جنگل های خزری منجر به تهیه نقشه کیفیت بذر که شاخصی از کیفیت جنگل ها است بشود.

کلیدواژه‌ها

تغییرات ارتفاعی؛ کیفیت بذر؛ جوانه زنی؛ وزن هزار دانه

اصل مقاله

اثر تغییرات ارتفاعی بر خصوصیات فیزیکی و فیزیولوژیکی بذر توسکا ییلاقی

Alnus Subcordata C.A.Mey (مطالعه موردی: طرح جنگلداری واز- سری 1)

قهرمان رضایی^{^[1]}، فرشاد یزدیان^{^[2]}، فرزاد شفیعزاده*^{^[3]}، محمد علی هدایتی^{^[4]}

تاریخ دریافت: 4/11/91 تاریخ پذیرش: 13/8/92

چکیده

واژههای کلیدی:تغییرات ارتفاعی، کیفیت بذر، جوانه زنی، وزن هزار دانه

مقدمه

منشأ گیاهان بذر است. بذرها شاید جزء پیشرفته‌ترین ساختارهای حیاتی مهندسی باشند که در مسیر تحول گیاهی در خشکی‌ها تغییرات زیادی را در جهت ادامه بقا متحمل شده‌اند (7). گونه های درختی که در ناحیه وسیع جغرافیایی با آب و هوا و اقلیم متفاوت، پراکندهاند معمولا دارای اجتماعات محلی سازگار با شرایط محیطی خود می باشند. درجه سازگاری بر حسب شدت نسبی تنشهای محیطی و یا گاهی تغییر ناگهانی در توپوگرافی، جهت و نوع خاک متفاوت می باشد که منجر به تفاوت ژنتیکی مرتبط با آن شرایط در گونه ها می شود. از تفاوت های موجود در اجتماعات گونه های درختی، می توان در انتخاب پروننس های برتر برای یک رویشگاه مشخص و نیز برای پیشبرد سیاستهای ذخیرهسازی تنوع ژنیتکی داخل اجتماعات گونههای درختی بهره گرفت (18). تفاوت‌های موجود بین پرونانس‌های مختلف به خصوص از نظر جوانه‌زنی بذر می‌تواند متأثر از ناهمگنی شرایط محیطی در بین عرصه‌های مختلف جمع‌آوری بذر باشد (12، 5 و 9). مطالعه‌ویژگی‌های‌ مورفولوژیکی‌ و فیزیولوژیکی بذر بلوط ایرانی Quercus brantii Lindl. نشان داد که از لحاظ صفات مورفولوژیکی و درصد سبز شدن اختلاف معنی‌داری بین ارتفاعات مختلف جمع‌آوری بذر وجود دارد (1). در مورد اثرات اندازه بذر و رویشگاه بر جوانه‌زنی بذر بلوط بلند مازو Quercus Castaneifolia C.A.May بیان شده است که مبدأ بذر اثر معنی‌داری بر نرخ، سرعت و ارزش جوانه‌زنی و نیز وزن بذر تأثیر معنی‌داری بر روی جوانه‌زنی بذر بلند مازو دارد (3). همه ساله مبالغ زیادی صرف خرید بذر به عنوان ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین ماده مورد نیاز برنامه‌های حفاظتی انبارداری و غیره وجود داشته باشد (11). در صورت عدم اطّلاع و شفافیت کامل هزینه‌های صرف شده، بازده نخواهد داشت. و بعضاً خسارت‌های عمده‌ای به بار می‌آورد. توسکا، توسه یا رازدار نام گونه‌ای از درخت‌ها و درختچه‌های جنگلی خزان‌کننده از خانواده توس است. در دنیا 30 گونه مختلف از این جنس وجود دارد که تنها دو نوع از آن با نام‌های توسکای ییلاقی (سردسیر) و توسکا قشلاقی (گرمسیری) در ایران رشد می‌کند (13). توسکا، یکی از گونه های مهم در امر احیای جنگل های شمال کشور محسوب می شود و هرساله تعداد زیادی نهال این گونه با تکثیر از طریق بذر در نهالستان ها تولید می گردد .این گونه در عرصه هایی که زهکش خوب داشته باشند به عنوان کشت اصلی با نقش اکولوژیکی گونه پرستار و پیشاهنگ (به دلیل اصلاح خاک با تثبیت ازت) یکی از عناصر کلیدی در توالی جنگلشناسی محسوب میشود. از آنجایی که تفاوتهای اکولوژیکی موجود در امتداد شیب ارتفاعی حوزههای آبخیز، عامل مهم ایجاد تفاوت در ویژگیهای بذر میباشد (19) و از طرفی تفاوتهای موجود بین پرونانسهای مختلف به خصوص از نظر جوانهزنی بذر می تواند متاثر از ناهمگنی شرایط محیطی در بین عرصههای مختلف جمعآوری بذر باشد (12). و با توجه به اینکه مناطق جنگلی شمال کشور مساعد کشت این گونه با ارزش می باشد. بنا بر این ضرورت دارد تا تحقیقات بیشتری در باره بذر و تنوع آن در بین گونه های درختی جنگل های شمال کشور صورت گیرد. صورت گیرد. لذا این تحقیق بر آن است که، با بررسی ویژگی های بذر گونه توسکای ییلاقی در شیب ارتفاعی (2000-200 متر از سطح دریا) ضمن بررسی تفاوت های موجود، بهترین پروننس را معرفی نماید.

مواد و روشها

برای انجام این مطالعه سری دو طرح جنگل داری واز در حوزه آبخیز 49 واقع در حوزه شهرستان نور، استان مازندران با طول شرقی57.07.20 تا 52.03.50 و عرض شمالی 36.25.28 تا 36.22.45 در ارتفاع 200 تا 2000 متری از سطح دریا انتخاب شد. میوه ها و بذرهای مورد مطالعه در فاصله زمانی20 روز از 5 ارتفاع مطالعاتی (2000-1500-1000-500-200 متر از سطح دریا)، در شیب شمالی منطقه و در هر نقطه ارتفاعی حداقل از 5 درخت مادری به صورت تصادفی با کلاسه قطری 100-80 سانتی متر و برای حذف تاثیر محل قرارگیری بذر در تاج درخت، از قسمت های مختلف تاج درختان ( فرایدی،2000) از طریق صعود از درختان به وسیله وسایل ایمنی یالا رفتن از درخت (طناب ایمنی و کفشک) و نیز از روی زمین در گرداگرد تاج درخت جمع آوری گردیدند. سپس به منظور جلوگیری از فاسد شدن میوه ها، جهت انتقال به آزمایشگاه در کیسه های چتایی که امکان تهویه را میسر می سازد نگه داری و بلافاصله بعد از انتقال به آزمایشگاه تا شروع آزمایش ها در دمای یخچال قرار گرفتند.

ویژگیهای ظاهری مورد مطالعه شامل ابعاد میوه و بذر و نیز ویژگی های فیزیکی و فیزیولوژیکی بذر در هر یک از نقاط ارتفاعی بود. برای اندازهگیری ویژگیهای ظاهری میوه و بذر در هر ارتفاع مطالعاتی، 4 تکرار 50 تایی از میوهها و بذرها را به طور تصادفی جدا کرده و طول، عرض و قطر آنها با کولیس (با دقت یک هزارم)، اندازهگیری شد. سپس میانگین بین چهار تکرار به عنوان اندازههای میوه و بذر محاسبه گردید. برای اندازهگیری ویژگیهای فیزیکی (رطوبت و وزن هزار دانه) و فیزیولوژیکی (جوانهزنی) بر اساس مقررات (ایستا) انجمن بین المللی آزمون بذر عمل شد (5). برای تعیین میزان رطوبت بذر در هر ارتفاع مطالعاتی، 2 تکرار ده گرمی با دقت میلیگرم از نمونه مورد عمل را درون ظروف مخصوص ریخته سپس به مدت 1±17 ساعت در دمای 2±103 درجه سانتیگراد در آون خشک گردید. سپس بذر را توزین کرده و کاهش وزن نمونه ها به عنوان درصد رطوبت بذر، به طریق زیر محاسبه گردید :

درصد رطوبت

آزمایش وزن بذر یکی از ویژگیهای مهم در طول زندگی گیاه و معرف استقرار موفقیتآمیز و قابلیت پراکنش بذر است. برای محاسبه وزن بذر در هر ارتفاع مطالعاتی، 8 تکرار 100 تایی از بذر خالص به طور تصادفی جدا میشود. سپس میانگین بین 8 تکرار بدست آمده و انحراف معیار و ضریب تغییر محاسبه میشود. با انجام محاسبات لازم، وزن هزار دانه بذر و تعداد بذر در هر کیلوگرم را بدست می آید.

هدف نهایی از آزمایش جوانه زدن بذر بدست آوردن اطلاعاتی راجع به ارزش کاشت بذر و ارزش بیولوژیکی آن می باشد (5). در آزمایش متداول جوانه زنی بذر، 4 تکرار 100 تایی از بذر خالص را به طور تصادفی جدا می کنیم. بذر ها بعد از انجام تیمار های مناسب (درصورتیکه بذر دارای خواب باشد) در بستر مناسب کاشته می شوند و در دستگاه ژرمیناتور که شرایط محیطی مناسب جوانه زنی بذر را فراهم می کند، قرار می گیرند. بعد از جوانه زنی بذرها که زمان آن بسته به نوع گونه متفاوت است، جوانه های سالم بر اساس استاندارد ایستا ارزیابی، شمارش و سپس حذف می شوند. در انتهای آزمایش، میانگین درصد جوانه زنی بین چهار تکرار در صورتی که با تولرنس های مجاز ایستا مطابقت داشته باشد، به عنوان درصد جوانه زنی و یا قوه نامیه بذر اعلام می گردد. در تحقیق حاضر همه بذور در ارتفاعات مختلف به مدت 48 ساعت در آب با درجه حرارت معمولی (25 درجه سانتیگراد) خیسانده و در درجه حرارت مناسب جوانه زنی 22 درجه (ثابت) کاشته شدند (5). مقایسات آماری به کمک نرم افزار 16 SPSS انجام شد. به این ترتیب که پس از گردآوری داده ها، ابتدا نرمال بودن آن با آزمون کولمو گرف–اسمیرنوف بررسی شده و مقایسه کلی با آزمون تجزیه واریانس(یک طرفه) با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. ترسیم نمودارها با نرم افزار Excel انجام شد.

نتایج

از لحاظ طول بذر، مقایسه انجام شده نشان میدهد که بیشترین طول بذر ( mm5/3) در ارتفاع 1500 متری و کمترین آن ( mm5/2) در ارتفاع 200 متری از سطح دریا وجود دارد. بین اندازه طول بذر در ارتفاعات مختلف تفاوت معنی دار در سطح 99% وجود دارد. از لحاظ درصد رطوبت بذر، مقایسات نشان داد که خشک ترین بذرها (6/6%) در ارتفاع 200 متری و مرطوب ترین آنها (14%) در ارتفاع 1500 متری وجود دارند. بین میانگین در صد رطوبت بذر در ارتفاعات مختلف تفاوت معنی دار در سطح 99% وجود دارد. از لحاظ وزن هزار دانه، کمترین مقدار ( gr11/0) در ارتفاع 200 متری و بیشترین آن ( gr18/0) از ارتفاع 1500 متری بدست آمده است. بین میانگین وزن هزار دانه در ارتفاعات مختلف تفاوت معنیدار در سطح 99% وجود دارد. در خصوص طول و عرض میوه، به ترتیب بیشترین اندازه ها ( mm21 و 8/13) از ارتفاع 1500 متری و کمترین آن ( mm13 و 4/7) از ارتفاع 200 متری به دست آمد. که با توجه به نتایج آنالیز آماری تفاوت ها در سطح 99% معنی دار بود (جدول 1).

میزان جوانه زنی یکی از مهمترین فاکتورهای مورد مطالعه در بررسی وضعیت بذر توسکا در شیب ارتفاعی است. بر اساس نتایج آزمون دانکن تفاوت بین میانگین این ویژگی در طبقات ارتفاعی مورد مطالعه در سطح 95% معنی دار بود. به این ترتیب که در ارتفاع 200 متری کمترین میزان جوانه زنی (39%) و در ارتفاع 1500 متری بیشترین میزان (69%) مشاهده گردید. و از نظر گروه بندی دو طبقه مشخص گردید (جدول 1)

جدول 1- میانگین ویژگی های مورد بررسی بذر/میوه توسکا ییلاقی در گرادیان ارتفاعی (P<0.05)

طول بذر (mm)	5/2	e	9/2	d	1/3	c	5/3	a	3/3	b
رطوبت بذر (%)	6/6	d	7/8	b	1/9	b	14	a	2/7	c
وزن هزار دانه (gr)	11/0	e	13/0	d	15/0	c	18/0	a	17/0	b
پوکی بذر (%)	62	c	42	b	30	ab	23	a	33	ab
طول میوه (mm)	13	c	7/16	b	9/16	b	21	a	9/15	b
عرض میوه (mm)	4/7	c	3/8	bc	6/10	abc	8/13	a	6/12	ab
جوانه زنی (%)	39	b	57	a	66	a	69	a	60	a

بحث و نتیجهگیری

تفاوتهای اکولوژیکی موجود در امتداد گرادیان ارتفاعی حوزههای آبخیز عامل مهم ایجاد تفاوت در ویژگیهای بذر است (19). نتایج پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که ویژگیهای فیزیکی، فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی بذر توسکا در امتداد گرادیان ارتفاعی مورد مطالعه، دارای اختلاف معنیدار است. اکثر این ویژگیها تا ارتفاع 1500 متر افزایش و پس از آن کاهش مییابد. بطوریکه در ارتفاع 2000 متری به حداقل خود میرسد. این یافتهها با نتایج حاصل از تحقیق Etemad (2002) در خصوص بررسی کمی و کیفی بذر راش شرقی (Fagus orientalis) در جنگلهای استان گلستان و مازندران مشابهت دارد. منطقه مورد مطالعه به دلیل استقرار در محیطی با شیب و بلندی شدید و برخوردار از رطوبت دریای خزر، شدیدا تحت تاثیر عواملی نظیر تغییرات ارتفاعی، شیب محلی و به ویژه رطوبت دریای خزر قرار دارد. این عامل میتواند منشاء تغییرات زیادی در ویژگیهای بذر گردد. نتایج حاصل از تحقیق حاضر در مورد اجزای تشکیلدهنده بذر ناخالص نشان داد که بیشترین بذر پوک در ارتفاع تا 500 متری از سطح دریا و بیشترین بذر سالم در ارتفاع 1500 متری مشاهده می شود. از طرفی، میزان در صد پوکی از ارتفاع 0 تا 1500 متری دارای روند نزولی و در ارتفاع 1500 تا 2000 متری درصد پوکی بذر روند صعودی دارد.

در تحقیق حاضر وزن هزار دانه در گرادیان ارتفاعی مورد مطالعه 1/1 تا 8/1 گرم تعیین گردید. میزان وزن هزار دانه بذر از ارتفاع 0 تا 1500 متری دارای روند صعودی بوده ودر ارتفاع 1500 متری دارای بیشترین میزان (8/1 گرم) است. از ارتفاع 1500 تا 2000 متری، روند نزولی می باشد. بررسیهای انجام شده توسط Etemad (2002) در خصوص وزن هزار دانه بذر راش، بیشترین میزان وزن هزار دانه در ارتفاع 1500 متری بیان داشتهاند و این تفاوت زیاد در دامنه تغییرات وزن هزار دا نه می تواند ناشی از تاثیر محدوده ارتفاعی گسترده در پژوهش حاضر باشد. نتایج پژوهش حاضر در خصوص بذر توسکا حاکی از آن است که بین اندازه بذر در امتداد گرادیات ارتفاعی مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود دارد که اندازه طول بذر از ارتفاع 200 تا 1500 متری روند صعودی داشته و در ارتفاع 1500 متری دارای بیشترین طول است. از ارتفاع 1500 تا 2000 متری روند نزولی دارد. از طرفی بین تعداد بذر در گیلو گرم در ارتباط با امتداد گرادیان ارتفاعی تفاوت معنی داری وجود دارد. به طوری که کمترین تعداد بذر در گیلوگرم در ارتفاع 1500 متری می باشد که بیانگر بیشترین طول و اندازه بذر توسکا در این ارتفاع است. نتیجه این تحقیق با نتایج بررسی Arab et al., (2009) همخوانی دارد.

در خصوص طول و عرض میوه توسکا با امتداد گرادیان ارتفاعی تفاوت معنی دار وجود دارد. میانگین طول و عرض میوه توسکا در ارتفاع 1500 متری در بالاترین حد است که این میانگین طول و عرض میوه با افزایش ارتفاع دارای روند صعودی می باشد و از ارتفاع 1500 تا 2000 متری این روند به شدت کاهش می یابد. در ضمن رابطه معکوس بین ارتفاع و میزان رطوبت بذر ثبت شده است. وجود ارتباط معنی دار بین درصد رطوبت بذر، وزن بذر، در صد پوکی بذر، تعداد در کیلو گرم و میانگین طول و عرض میوه توسکا با امتداد گرادیان ارتفاعی منطقه مورد مطالعه گویای پتانسیل بالای تولید در ارتفاع 1500 متری است. ضمن اینکه آزمایش تعیین رطوبت بذر، نشان دهنده اهمیت در صد رطوبت اولیه بذر و نیز تا حدودی تعیین کننده رفتار ذخیره ای بذر توسکا است لذا با تعیین آستانه تحمل به خشکی بذر این گونه و تعیین شرایط مناسب نگهداری بذر نیاز به بررسی بیشتری دارد.

References

1-Alvani Nezhad, S., M. Tabari, K. Espahbodi, M. Taghvaei, M. Hamzehpoor 2009. Investigation on morphologic and germination traits of Iranian Oak (Quercus branttii Lindi.) in nursery, Iranian Journal of Forest and Poplar Research, Vol.17, No.(4), 523-533

2-Angosto, T., A.J. Mattila, 1993. Variation in seeds of three endemic Leguminose species at different altitudes. physiol. plant 87: 329-334.

3-Arab, A., M. Tabari, K. Espahbodi, MH. Hedayati, GA. Jalali, 2009. Effects of acorn size and seed source elevation on Chestnut-leaved oak (Quercus castaneifolia C. A. Mey.) germination,seed vigor and seedlings characteristics, Journal of forest and woody products, Faculty of natural resources, Tehran university, Vol. 62, NO. (4), 381-396

4-Etemad, v., 2002. Quantitative and qualitative survey on beech (Fagus orientalis Lipsky) nuts in Mazandaran forests, Ph.D. dissertation, Faculty of natural resources, Tehran University, 258 p.

5-Gutterman, Y., 1992. Maternal effects on seed during development. In: Fenner, M. Ed. Seeds: The ecology of regeneration in plant communities. Wallingford, CAB International. pp. 27-59.

6-ISTA, 2008. International Rules for Seed Testing. Zurich, International Seed Testing Association

7-Ke, G. and M.J.A. Werger, 1999. Different responses to shade of evergreen and deciduous oak seedlings and the effect of acorn size. Acta Oecologica. 20: 579-586.

8-Khosravi, M., 1996. Seed ecology, 1st. edition, Fredowsi of Mashhad University, 182p.

9-Loha, A., M. Tigabu, D. Teketay, K. Lundkvist and A. Fries, 2006. Provenance Variation in Seed Morphometric Traits, Germination, and Seedling Growth of Cordia africana Lam , New forests, volume32, No.1, 71-86

10-Lopez, G. A., B. M. Potts, R. E. Vaillancourt & A. Apiolaza, 2003. Maternal and carryover effects on early growth of, Eucalyptus globulus. Canadian Journal of Forest Research, 33, 2108–2115

11-Navarro, F.B., M.M. Jimenez, M.A. Ripoll, E. Ondono, E. Gallego and E. Simon, 2006. Direct sowing of holm oak acorns: Effects of acorn size and soil treatment. Ann. For. Sci., 63: 961-967.

12-Omidbeigi, R., 2005. Production and processing of medical plants. Astan Qods Razavi press, Vol. 3, 168 p.

13-Roach, D. A., R. D. Wulff, 1987. Maternal effects in plants. Annual Review of Ecology and Systematics, 18, 209–235.

14-Sabeti, H., 2002. Forests, Trees and Shrubs of Iran, 3nd edition, Yazd University, 806 p.

15-Seifolahian, M., 1988. A survey on beech nuts (Fagus orientalis Lipsky) germination in Asalem forests, M.Sc. thesis, Faculty of natural resources, Tehran University, 78p.

16-Singh V., V.K. Sah, O.P.S. Rana, V. Singh, 1996. The effect of cone diameter on seed yield, moisture content and germination in Himalayan blue pine (Pinus wallichiana B.B. Jacks). Indian Journal of Forests 122: 150-154.

17-Singh, B., B.P. Bhatt, P. Prasad, 2004. Effect of seed source and temperature on seed germination of C. australis L.: A promising agroforestry tree-crop of central Himalaya, India. Forests, Trees and Livelihoods, 14(1): 53-60.

18-Singh, B., B.P. Bhatt, P. Prasad, 2006. Variation in seed and seedling traits of Celtis australis, a multipurpose tree, in central Himalaya, India. Agroforestry Systems, 67(2): 115-122.

19-Thaplial R.C., R.C. Dhiman, 1997. Geographic variation in seed and seedling characteristics in Pinus roxburghii Sarg. from Himachal Pradesh. Annals of Forests 5(2): 140-145.

20-Turna I., D. Güney, 2009. Altitudinal variation of some morphological characters of Scots pine (Pinus sylvestris L.) in Turkey African Journal of Biotechnology Vol. 8 (2), 202-208

21-Uniyal, A.K.; B.P. Bhatt, N.P. Todaria, 2003. Effect of provenance variation on seed and seedling characteristics of Grewia oppositifolia: A promising agroforestry tree-crop of central Himalaya, India. Plant Genetic Resources Newsletter, 136: 47-53. , India. Indian Journal of Forestry, 25(2): 209-214.

22-Vera, M. L., 1997. Effects of altitude and seed size on germination and seedling survival of heathland plants in north Spain, Vol. 133, No. (1) 101-106.

Effects of altitiudinal variation on physical and physiological characteristics of Alder seeds (Alnus Subcordata C.A.M)

(Case study Vaz forest management plan-District 1)

Gh. Rezai^{^[5]}, F. Yezdian^{^[6]}, F. Shafizadeh*^{^[7]}, M. A. Hedayati^{^[8]}

Abstract

In order to survey on trends of physical and physiological changes, Alder seeds were collected from different altitudes (200-2000 masl) with a 500 m intervals from Vaz watershed forests around Nour city, Mazandaran province. After cleaning, seed traits such as moisture content (MC%), 1000 seed weight (TSW), seed and fruit dimentions, germination and empty seed percent were determined at seed lab of Caspian forest tree seed centre. Data were analysed by One Way ANOVA based on Duncan test with SPSS. According to results of this survey, all traits were sensible at 99% except of germination (95%). As, the highest MC% were recorded at 1500 m.a.s.l (14%) and the lowest at 200, 2000 m.a.s.l (6.6, 7.2 res). 1000 SW were increased till 1500 masl, then reduced at 2000 m.a.s.l. The highest (0.18 gr) and the lowest (0.1 gr) TSW were recorded at 1500 and 200 m.a.s.l res. The longest (2 cm) and the widest (1.38 cm) fruit were grown at 1500 and the shortest (1.3 cm) and the narrowest (.74 cm) at 200 m.a.s.l. Germination didn't show any special corelation with altitude. The highest (62%) were registered at 1500 m.a.s.l and the lowest (23%) at 200 m.a.s.l. According to the resuts of germination the highest empty seeds (62%) were found at 200 m.a.s.l and the lowest (23%) At 1500 m.a.s.l. Results of this investigation showed that the quality of Alder seeds increased to 1500 m.a.s.l. and then decreased slightly. It seems that similar investigation on the seeds of this species in Caspian region conducted to preparing of seed quality map which is an indicator of forest quality.

Key words: Altitudial changes, seed quality, germination, 1000 seed weight

[1] - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

[2] - دکتری جنگلداری، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

[3] - کارشناس ارشد، مهندسی جنگل داری، اداره کل منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

*نویسنده مسئول: Email: farzad.shafizadeh@yahoo.com

[4] - دکتری منابع طبیعی، گرایش اکولوژی جنگل

[5]- M.Sc. student, Forest enginiering, Azad Islamic university of Chalus, Chalus Branch, Iran

[6]- Ph.D. Forestry, Scientific membership of Azad Islamic University, Chalus Branch, Iran

*[7]- M.Sc. Forest enginiering, Sari Forestry Headquarter, Iran, farzad.shafizadeh@yahoo.com

[8]- Ph.D.Natural Resource, Forest ecology

مراجع