پیش‌بینی قابلیت‌های نوآوری بر اساس سبک رهبری اصیل در آموزش و پرورش

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 14، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 23، اسفند 1395، صفحه 125-150   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

مرتضی بدری^{* 1}؛ حسن نودهی²

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

²استادیار مدیریت آموزشی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

زمینه: یکی از هدف‌های عملیاتی و راهکارهای آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، استقرار نظام خلاقیت و نوآوری در آموزش و پرورش در راستای تربیت جامع و بالندگی معنوی و اخلاقی است. از طرفی؛ رهبری اصیل، از جمله تئوری‌های جدیدی است که برای الهام بخشی و به کار گرفتن ظرفیت روان‌شناختی زیردستان و ایجاد قابلیت‌های نوآوری مطرح شده‌است.
هدف: هدف اصلی این پژوهش پیش‌بینی قابلیت‌های نوآوری براساس سبک رهبری اصیل در آموزش و پرورش است.
روش: روش تحقیق، توصیفی از نوع هبستگی و پیش‌بینی بود. جامعه آماری ما شامل کلیه کارمندان اداره آموزش و پرورش شهرستان قوچان بود. که نمونه‌ای به اندازه 95 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شد. برای بررسی ادراک کارکنان از رهبری اصیل از پرسشنامه استاندارد الیو و والومبا(2007) و برای بررسی قابلیت‌های نوآوری از پرسشنامه استاندارد تسای و همکاران(2001) استفاده شد. پایایی پرسشنامه‌ها با آلفای کرونباخ به ترتیب برای رهبری اصیل 91/0 و برای قابلیت‌های نوآوری87/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون t، همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد مؤلفه‌‌های رهبری اصیل به جز پردازش متوازن در کارکنان آموزش و پرورش بالاتر از جامعه است. در مورد قابلیت‌های نوآوری تفاوت معنادار نمی‌باشد. همچنین مولفه‌های رهبری اصیل48 درصد توانایی پیش‌بینی قابلیت‌های نوآوری را دارند و 52درصد باقیمانده مربوط به سایر عوامل می‌باشد. با توجه به مقادیر به دست آمده از آزمون t، زیرمقیاس خودآگاهی(یکی از زیر مقیاس‌های رهبری اصیل) با 44/0 = β بر میزان قابلیت‌های نوآوری در سطح 5 درصد بیشترین تاثیر معنادار را دارد(p<0.05).
نتیجه‌گیری: باتوجه به وجود رابطه و پیش‌بینی قابلیت‌های نوآوری براساس سبک اصیل رهبری، پیشنهاد می‌شود مدیران و رهبران آموزش و پرورش، با کاربست این سبک رهبری و رویکردهای اجرایی مناسب آن، زمینه ایجاد قابلیت‌های نوآوری را در زیردستان فراهم کنند

کلیدواژه‌ها

رهبری؛ رهبری اصیل؛ قابلیت‌های نوآوری؛ آموزش و پرورش

مراجع

پیران­نژاد، علی(1392). رهبری اصیل، سبکی ضروری در مدیریت دانشگاه­ها، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال2، شماره2، 330-350.

جلیلیان، حمیدرضا، مرادی، مرتضی و کاکایی، حسین (1389). رهبری تحول­گرا و خلاقیت کارکنان، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال7، شماره32، 60-74.

حسنی، محمد (1385). الگویی برای اشاعه نوآوری در آموزش و پرورش ایران، نوآوریهای آموزشی، سال5، شماره15، 151-176.

دانایی­فرد، حسن و مومنی، نونا. (1387).تئوری رهبری اثربخش از دیدگاه امام علی، مطالعات انقلاب اسلامی، دوره4، شماره14، 75-110.

زارعی، عظیم، مقدم، علیرضا، مهمان­نوازان، سهیلا و شهریاری، مهری (1395). بررسی نقش هوش سازمانی و یادگیری سازمانی در تبیین رابطه بین مدیریت دانش و نوآوری سازمانی، فصلنامةعلمی،پژوهشیابتکاروخلاقیتدرعلومانسانی، دوره5، شماره 4، 1-32.

سیدنقوی، میرعلی و کاهه، مریم (1391). نقش رهبری اصیل در بهبود سطح خلاقیت و اشتیاق به کار کارکنان، فصلنامه بهبود و تحول، سال23، شماره76، 1-27.

صافی، احمد (1382). تغییر و نوآوری در آموزش و پرورش ایران و چشم انداز آینده،  فصلنامه نوآوری­های آموزشی، سال 2، شماره3، 109-127.

ضرغامی، حمیدرضا، جعفری، مصطفی و اخوان، پیمان (2013). بررسی رابطه بین خلاقیت و انگیزه افراد برای نوآوری در سازمان های پژوهشی: مطالعه موردی در پژوهشکده پردازش هوشمند علائم. پایگاه مقالات علمی مدیریت، www.SYSTEM.parsiblog.com.

مشبکی، اصغر و پویا، علیرضا (1387). رهبری و خروجی تولیدی نوآوری(تمرکز روی اجزا زنجیره عرضه: موردی از قطعه­سازان اتومبیل در ایران)،  پژوهش­های مدیریت، سال 1، شماره1.

میرمحمدی، محمد و رحیمیان، محمد (1393)، بررسی رهبری اصیل برخلاقیت فردی کارکنان با توجه به نقش میانجی سرمایه روان­شناختی، پژوهش­های مدیریت در ایران، دورره18، شماره3، 181-203.

هادیزاده مقدم، اکرم، قلیج لی، بهروز و محبی، پروین (1391). بررسی رابطه بین تسهیم دانش و نوآوری سازمان­های خدمات مالی: بانک رفاه کارگران، ، فصلنامه مدرس علوم انسانی ، سال17، شماره1.

هویدا، رضا، چوپانی، حیدر، خوران، عبدالله و غلام­زاده، حجت (1394). نقش ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی در توسعه و بهبود نوآوری سازمانی مدارس، فصلنامه ابتکاروخلاقیتدرعلومانسانی، دوره5، شماره 2، 146-117.

 

Avolio, B. J., Gardner, W. L., Walumbwa, F. O., Luthans, F., & May, D. R. (2004). Unlocking the mask: A look at the process by which authentic leader's impact follower attitudes and behaviors. The Leadership Quarterly, 15(6), 801-823.

Černe, M., Jaklič, M., & Škerlavaj, M. (2013). Authentic leadership, creativity, and innovation: A multilevel perspective. Leadership, 9(1), 63-85.

Cianci, A. M., Hannah, S. T., Roberts, R. P., & Tsakumis, G. T. (2014). The effects of authentic leadership on followers' ethical decision-making in the face of temptation: An experimental study. The Leadership Quarterly, 25(3), 581-594.

Clark, V. L. P., & Creswell, J. W. (2014). Understanding research: A consumer's guide. Pearson Higher Ed.

Diddams, M., Chang, G.C (2012) only human: Exploring the nature of weakness in authentic leadership. The Leadership Quarterly, 23,593-603.

Doz, Y. L., & Kosonen, M. (2010). Embedding strategic agility: A leadership agenda for accelerating business model renewal. Long range planning, 43(2), 370-382.

Erkutlu, H., & Chafra, J. (2015). The effects of empowerment role identity and creative role identity on servant leadership and employees’ innovation implementation behavior. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 181, 3-11.

Gardner, W. L., Cogliser, C. C., Davis, K. M., & Dickens, M. P. (2011). Authentic leadership: A review of the literature and research agenda. The Leadership Quarterly, 22(6), 1120-1145.

Hinojosa, A. S., McCauley, K. D., Randolph-Seng, B., & Gardner, W. L. (2014). Leader and follower attachment styles: Implications for authentic leader–follower relationships. The Leadership Quarterly, 25(3), 595-610.

Ilies, R., Morgeson, F. P. & Nahrgang, J. D. (2005). Authentic leadership andeudaemonic well-being: Understanding leader-follower outcomes. TheLeadership Quarterly, 16, 373-394.

Khan, R, Rehman, AU & Fatima, A 2009, 'Transformationalleadership and organizational innovation: moderated by organizationalsize', African Journal of Business Management, vol. 3, no. 11, pp. 678-84.

Lee, N., & Rodríguez-Pose, A. (2014). Creativity, cities, and innovation. Environment and Planning A, 46(5), 1139-1159.

Liao, S. H., Fei, W. C., & Liu, C. T. (2008). Relationships between knowledge inertia, organizational learning and organizational innovation. Tech novation, 28(4), pp.183–195.

Müceldili, B., Turan, H., & Erdil, O. (2013). The influence of authentic leadership on creativity and innovativeness. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 673-681.

Neider, L.L., Schriesheim, C.A (2011). The Authentic leadershipinventory (ALI): Development and empirical tests. The Leadership Quarterly, 22, 1146-1164.

Norman, S.M., Avolio, B.J., Luthans, F (2010).The impact of positivity andtransparency on trust in leaders and their perceived effectiveness.The LeadershiQuarterly,21,350-364

Peterson, S.J., Walumbwa, F.O., Avolio, B.J., Hannah, S.T. (2012). Therelationship between authentic leadership and follower job performance: Themediating role of follower positivity in extreme contexts. Leadership Quarterly, 23, 502-516

Rego, A., Sousa, F., Marques, C., & e Cunha, M. P. (2012). Authentic leadership promoting employees' psychological capital and creativity. Journal of Business Research, 65(3), 429-437.

Rego, A., Sousa, F., Marques, C., & e Cunha, M. P. (2014). Hope and positive affect mediating the authentic leadership and creativity relationship.Journal of Business Research, 67(2), 200-210.

Right, T. A. & Cropanzano, R. (2004). The role of psychological wellbeingin job performance: A fresh look at an age-old quest. OrganizationalDynamics, 33(4), 338-351.

Sun, L.Y., Zhang, Z., Qi, J., Chen, Z.X. (2012). Empowerment and creativity: Across-level investigation. Leadership Quarterly, 23, 55-65

Tseng.Y, Lin. C. (2011). Enhancing enterprise agility by deploying agile drivers, capabilities and providers. Information Sciences 181, 3693–3708.

Van Dierendonck, D. (2010). Servant leadership: A review and synthesis.Journal of Management, published online 2 September 2010.

Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W. L., Wernsing, T. S., &Peterson, S. J. (2008). Authentic leadership: Development and validation of atheory-based measure. Journal of Management, 34(1), 89-126.

Yeşil, Salih; Kaya, Ahmet (2012). The Role of Organizational Culture on Innovation Capability: An Empirical Study. International Journal of Information Technology and Business Management, 29th October 2012. Vol.6 No.1, © 2012 JITBM & ARF. All rights reserved.

Zawislak, P. A., Gamarra, J. T., Alves, A. C., Barbieux, D., & Reichert, F. M. (2014). The different innovation capabilities of the firm: further remarks upon the Brazilian experience. Journal of Innovation Economics & Management, (1), 129-150.