بررسی رابطه‌ی عوامل سازمانی با بهره‌وری کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان همدان

دانش شناسی

مقاله 8، دوره 9، شماره 35، اسفند 1395، صفحه 109-123   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

کبری ونائیان^{* 1}؛ مهدی محمدی²؛ فرنوش عظیمی خبازان³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

²استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه قم

³استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه­ی عوامل سازمانی با بهره­وری کتابداران کتابخانه­های عمومی استان همدان طبق الگوی عوامل سازمانی ریچارد ای. کوپلمان صورت گرفته است.
روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته است. ابزار جمع­آوری داده­ها دو پرسش‌نامه­ی محقق ساخته­ی عوامل سازمانی و بهره­وری می­باشد. جامعه­ی آماری، شامل همه­ی کتابداران کتابخانه­های عمومی استان همدان به تعداد 127 نفر است که به روش سرشماری پرسش‌نامه­ها توزیع و در نهایت 97 پرسش‌نامه جمع­آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS16 در سطح آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون­های همبستگی Pearson، T-Test و ANOVA صورت گرفت.
یافته­ها: نتایج پژوهش نشان داد بین عوامل سازمانی با بهره­وری کتابداران در سطح (01/0P≤) رابطه­ی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین بهره­وری زنان و مردان کتابدار و بین بهره­وری کتابداران با رشته­ی تحصیلی کتابداری و غیرکتابداری در سطح (05/0P≤) تفاوت معناداری وجود ندارد، در حالی‌که بین بهره­وری کتابداران با مدرک تحصیلی دیپلم، کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد در سطح (05/0P≤) تفاوت معناداری وجود دارد.
نتیجه­گیری: با ارتقاء عوامل سازمانی بهره­وری کتابدازان نیز افزایش می­یابد، لذا باید نسبت به تقویت عوامل سازمانی در کتابخانه‌های عمومی استان همدان اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

الگوی ریچارد ای. کوپلمان؛ بهره‌وری- عوامل سازمانی؛ کتابخانه‌های عمومی استان همدان؛ کتابدار

مراجع

اخوتی، م.؛ حق­دوست، ع.؛ محسنی، م. (1379). بهره­وری در کتابداری و اطلاع رسانی. تهران: کتابدار.

اشرفی­ریزی، ح.؛ کاظم­پور، ز. (1389). بررسی میزان رضایت شغلی مدیران کتابخانه­های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه­های عمومی کشور در مراکز استان­ها. فصلنامه­ی تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه­های عمومی، 16(1)، 127-141.

بیرانوند، ع.؛ نیک­کار، م. (1391). کتابخانه­های عمومی و توسعه­ی فرهنگی. تهران: چاپار.

ترابی، م. (1381). بررسی عوامل سازمانی مؤثر بهره­وری نیروی انسانی در سازمان تأمین اجتماعی استان اصفهان. پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان.

جاهد، ح. (1384)، سلامت سازمانی. ماهنامه­ی تدبیر، 16 (159)، 16-21.

دانش فرد، ک.؛ محجوب­روش، ش. (1388)، بررسی رابطه­ی رضایت شغلی و تعهد سازمانی با کارآیی کارکنان. فصلنامه­ی رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 3(4)، 115-136.

رابینز، ا. (1381). مبانی رفتار سازمانی. (علی پارسائیان و محمد اعرابی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.

زکی، م. (1388). بررسی جامعه­­شناختی بهره­وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش. فصلنامهپژوهش­­­هایمدیریتمنابعانسانیدانشگاهجامعامامحسین علیه السلام، 1(2)،147-172.

سعادت، ا. (1380). مدیریت منابع انسانی. تهران: سمت.

سلطانی، ا.(1383). نقش سرمایه­ی انسانی در بهره­وری سازمان. ماهنامه­ی مدیریت، 13(86 و 85)، 14-26.

شجاعی، ه. (1378). عوامل مؤثر بر بهره­وری. ماهنامه­ی کار و جامعه، 8 (31). 45-48.

صنعت­جو، ا. (1380). بررسی عوامل مؤثر بر بهره­وری کتابداران کتابخانه­های دانشگاه علوم پزشکی مشهد. فصلنامه­ی کتابداری و اطلاع رسانی،4 (2)، 51-70.

عطافر، ع.؛ سلیمانی، م. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای بهره­وری نیروی انسانی در کتابخانه­های شهر اصفهان. اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت و نوآوری شیراز. قابل دسترس در:

http://www.civilica.com/paper-MIEACO1- MIEACO1-493.html (دسترسی در 12/3/92)

فتاحی، ر. (1379). بهره­وری در کتابداری و اطلاع رسانی. تهران: کتابدار.

هاشمی، ل.(1383). سنجش عملکرد کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد و بررسی نظر آنها درباره­ی عوامل مؤثر بر عملکردشان. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی، مشهد.

Abifarin, A. (1997). Motivating staff in Nigerian university libraries, Library Management, 18 (3), 124 – 128.

Antwi, I.K.& Bello, M.A. (1993). Mottvation and Producttvity in Academic Libraries: a case study of tre Abubakar Tafawa Balewa University Library, Bauchi, Nigeria. Library Management, 14 (5), 27 – 34.

Awuku, O. S. (1995). Productivity in university libraries of developing countries: a West and Southern African perspective. Library Management, 16 (3), 24 – 33.

Harris, Colleen S. (2011). Efficiencies and responsible staff stewardship: a library manager's critical self-reflection. Bottom Line. Managing Library FinancesThe, 24 (2), 129 - 137

Iwe, Josephine I. (2005). Enhancing women's productivity in the library and information sector in Nigeria. Electronic Library The, 23 (3), 319 – 332.

Jain, Priti (1998). Perceptions on empowerment and productivity in academic and public libraries in Botswana. Library Management, 19 (1), 49 – 58.

Kopelman, Richard.E, (1986). Managing Productivity in Organizations: A Practical, People- Oriented Perspective. Mcgraw Hill Book Company.

Mallaiah, Y.; Yadapadithaya, P.S. (2009). Intrinsic Motivation of Librarians in University Libraries in Karnataka. Journal of Library & Information Technology, 29 (3), 36-42.

Thapisa, A.P.N.; Jain, P. (2000). Bio-factor analysis of library productivity. Library Management, 21 (2), 86 – 93.

Ugah, Akobundu D.; Okpara, M. (2008) Motivation and Productivity in the Library.  Library Philosophy and Practice (e-Journal).P195. http:// digital commons.Unl.Edu/ libphilprac/195.

Ziaei, S.; Partovi Moghadm, L. (2014). Effective factors on the productivity of librarians in public libraries in Tabriz- Iran. Asian Journal of Research in Social Sciences and Humanities, 4(6), 346-355.