پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش تراکم سطح وزنی و سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: حوضه چم‌سنگر)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 5، دوره 10، شماره 35، شهریور 1395، صفحه 53-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیامک بهاروند^{* 1}؛ سلمان سوری²

¹گروه زمین شناسی-واحد خرم آباد-دانشگاه آزاد اسلامی-خرم آباد-ایران

²کارشناس ارشد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد

چکیده

پهنه بندی زمین لغزش یکی از روش‌هایی است که می‌توان به کمک آن مناطق بحرانی را به لحاظ پایداری شیب مشخص کرده و از نقشه‌های پهنه بندی به دست آمده در برنامه‌ریزی‌های توسعه پایدار استفاده کرد. هدف از این تحقیق تهیه نقشه خطر زمین لغزش با استفاده از روش‌های تراکم سطح وزنی و سلسله مراتبی فازی در حوضه آبخیز چم سنگر با مساحت 81/262 کیلومترمربع در 40 کیلومتری جنوب شرق شهر خرم آباد دراستان لرستان است. به منظور بررسی پایداری دامنه‌ها در این حوضه، ابتدا نقاط لغزشی با استفاده از عکس‌های هوایی و بازدیدهای میدانی مشخص و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین‌لغزش منطقه تهیه گردید. سپس هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه از قبیل شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین‌شناسی، بارش، کاربری اراضی، فاصله از جاده و آبراهه در محیط نرم‌افزار Arc‌GIS رقومی و برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش مورد استفاده قرار گرفت. برای ارزیابی و طبقه‌بندی نتایج خروجی مدل‌های مورد استفاده در برآورد خطر لغزش منطقه، از شاخص جمع مطلوبیت استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد مدل تراکم سطح وزنی روش کارآمدتری نسبت به مدل سلسله مراتبی فازی در تهیه نقشه خطر لغزش‌های حوضه چم سنگر می‌باشد. بر اساس پهنه بندی صورت گرفته با استفاده از مدل تراکم سطح وزنی به ترتیب 61/37، 40/44، 40/15، 31/2، 27/0 درصد از مساحت منطقه در کلاس های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

زمین لغزش؛ لرستان؛ حوضه چم‌سنگر؛ تراکم سطح وزنی؛ سلسله مراتبی فازی

مراجع