نقش دیاپیریسم بر تغییرشکلهای ساختاری حوزه رسوبی زاگرس با تکیه بر گنبدهای نمکی منگرک وکوه جهانی(جنوب غرب فیروزآباد)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 7، دوره 10، شماره 36، آذر 1395، صفحه 97-118   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آناهیتا کی نژاد^{* 1}؛ قیس بدخشان ممتاز²؛ مسلم قوام آبادی³؛ زهرا رضایی شاهزاده علی اکبری⁴

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

²کارشناس ارشد زمین شناسی - تکتونیک، تهران

³کارشناس ارشد زمین شناسی، تهران

⁴دانشجوی دکتری زمین شناسی ساختمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران،

چکیده

منطقه مورد مطالعه در جنوب غرب شهر فیروز آباد استان فارس جای دارد و از  نظر تقسیمات زمین شناسی در کمربند زاگرس قرار گرفته است.این ناحیه از نظر ساختاری فعال بوده و گنبد های نمکی متعددی در آن قرار دارد. عوامل گوناگونی بر تشکیل گنبدهای نمکی موثرند که در این مقاله به بررسی ارتباط زمین ساخت و ایجاد گنبدهای نمکی در محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است. برای نیل به مقصود، گنبد نمگی منگرک و کوه جهانی (جنوب غرب شهرستان فیروزآباد) و ساختارهای زمین ساختی اطراف آن­ها  مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. روش کار بر پایه بررسی­های زمین شناسی و ساختاری صحرایی و انجام اندازه گیری­های مربوطه استوار بود.   نتایج این بررسی­ها نشان می­دهد که گنبدهای نمکی یاد شده در زمان کرتاسه پسین - پالئوسن در حال بالا آمدن بوده و پیش از دگرشکلی زاگرس و در ارتباط با راستای گسل پی­سنگی کره­بس وجود داشته­اند و احتمالا در هنگامی که رسوبگذاری در حوضه زاگرس در جریان بوده است، به صورت جزیره رخنمون داشته­اند. همزمان با دگرشکلی زاگرس، فشار منتشر شده از پهنه برخورد در سمت شمال شرق و حرکت موجی آن به سوی جنوب غرب، موجب فشار بیشتر به افق­های نمکی و کمک به فوران آن­ها شده است. در مورد گنبد نمکی منگرک، که در محل محور تاقدیس سیاخ و کناره گسل کره بس رخنمون دارد، دو پدیده نامبرده در رخنمون یافتن آن موثرند. در رخنمون یافتن گنبد جهانی نیز پایانه فشارشی گسل نارک نقش اصلی را ایفا می­کند.

کلیدواژه‌ها

دیاپیریسم؛ زاگرس؛ گنبد نمکی منگرک؛ گنبد نمکی کوه جهانی؛ تغییرشکل ساختاری

مراجع