بررسی مؤلفه‌های سرمایه جنسی در رمان‌های پر تیراژ فارسی

علوم اجتماعی

مقاله 7، دوره 9، شماره 29، شهریور 1394، صفحه 143-166   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شاپور بهیان¹؛ مرجان زرندی²؛ پریرخ امامی²

¹استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی مبارکه، اصفهان، ایران

²دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان، اصفهان، ایران

چکیده

توجه به سرمایه جنسی به عنوان یکی از اشکال سرمایه، دیدگاهی تازه و قابل بررسی و تامل است. حکیم با الهام گرفتن از تقسیم بندی بوردیو درباره انواع سرمایه، عنوان می‌کند که سرمایه جنسی نقش مهمی را در مناسبات قدرت در سطوح مختلف جامعه ایفا می‌کند. ایشان اعتقاد دارد این سرمایه دارای 6 مولفه است و در فرهنگ‌های خاص می‌تواند مفاهیم این مؤلفه‌ها متعدد باشد. اگر اعتقاد داشته باشیم که ادبیات آیینه تمام نمای ملتهاست، بنابراین داستان و رمان می‌تواند در بازتابش فرهنگ عمومی جامعه، نقشی بسیار مهم و ارزشمندی را ایفا کند و اندیشه‌ها، باورها و عملکردهای ملتها را به یکدیگر بنمایاند. با پذیرش اصل بازتابی بودن ادبیات در این پژوهش سعی شده به بررسی مولفه‌های سرمایه جنسی در ادبیات پر تیراژ دهه اخیر پرداخته شود. روش تحقیق تحلیل محتوای جهت دار بر اساس دیدگاه سرمایه جنسی بوده، بدین منظور مشخصات 47 کتاب که در زمینه ادبیات داستانی در 14 سال گذشته بیش از 10نوبت چاپ داشته‌اند، در اختیار محقق قرار گرفت و از این میان بر اساس اشباع نظری تعداد 12 رمان به شیوه کاملاً تصادفی انتخاب و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد مقوله‌های زیبایی و جذابیت جنسی در زنان و مقوله‌های جذابیت جنسی و مؤلفه‌های اجتماعی در مردان از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین مولفه روابط جنسی در رمان‌های مذکور مطرح نشده‌اند. 

کلیدواژه‌ها

سرمایه جنسی؛ جامعه شناسی ادبیات؛ رمان پرتیراژ؛ تحلیل محتوا

مراجع

1-     استونز، راب. (1390). متفکران بزرگ جامعه شناسی، ترجمه مهدی میردامادی، تهران، نشر مرکز

2-     الکساندرز، ویکتوریا. (1390). جامعه شناسی هنرها (شرحی بر اشکال زیبا و مردم پسند)، ترجمه اعظم راودراد، تهران، موسسه تالیف-ترجمه و نشر آثارهنری متن

3-     ایمان، محمدتقی. (1390).  تحلیل محتوای کیفی، فصلنامه پژوهش، سال سوم، شماره دوم.

4-    بوردیو، پیر. (1382). سرمایه جدید، ترجمه: مرتضی مردیها، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، سال هفدهم، شماره یازدهم و دوازدهم، مرداد و شهریود 1382.

5-     جهرمی، کاوه. (1391). بررسی نقش جنسیت در مصرف کالاهای فرهنگی، ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.

6-     حکیم، کاترین. (1391). سرمایه جنسی و جنبه‌های سیاسی آن در دنیای امروز، ترجمه ژیلا سرابی، جلد اول، چاپ اول

7-     راودراد، اعظم. (1390). نظریه‌های جامعه شناسی هنر و ادبیات، تهران انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم

8-     سفیری، خدیجه. (1387). جامعه شناسی جنسیت، تهران، انتشارات جامعه شناسان

9-     فوکو، میشل. (1378). دانش و قدرت، ترجمه محمد ضمیران، تهران، نشر هرمس

10-  گلدمن، لوسین. (1379). جامعه شناسی ادبیات/دفاع از جامعه شناسی رمان، ترجمه محمد جعفر پوینده، تهران، انتشارات هوش و ابتکار

11-  گلدمن، لوسین. (1391). جامعه/فرهنگ/ادبیات، ترجمه و گردآوری محمد جعفر پوینده، تهران، انتشارات چشمه, چاپ سوم

12-  میرصادقی، جمال. (1366). ادبیات داستانی: قصه، داستان کوتاه، رمان با نگاهی به داستان‌نویسی معاصر ایران، تهران: نشر شفا، چاپ اول.

13-  وحیدا، فریدون. (1390). جامعه شناسی در ادبیات فارسی، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم

14-  Bourdieu , Pierre. (1985) "the forms of capital" In Handbook of theary and Researych for the sociology of education. edited by Rich arrdms. p. p. 241-258. New york: Greenwood pub.

15-  Jackson,L. A. ,Hunter, J. E and Hodge, C. N (1995)"Physical attractiveness and intellectual competence, Social Phycology Quarterly, 58 (2):Io8-22

16-  Jefdreys,E (2005)Beauty and Misigyny:Harmful Cultural Practice in the West,London and New YORK: Routledge.

17-  Hakim Catherine (2011) Honey Money"The Power of Erotic Capital" ,First published, by the Penguin Group

18-  Nisbert, R. E. (2003) The Geography of Thought: How Asians and Westerns Think Differently…. . and Why, New York: Free Press