بررسی عوامل مؤثر بر دینداری (مطالعه موردی: زنان متأهل ساکن شهر گرگان)

علوم اجتماعی

مقاله 5، دوره 9، شماره 28، خرداد 1394، صفحه 121-148   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا خوش فر¹؛ محبوبه ایلواری²

¹استادیار گروه علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان

²کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی بابل و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی بندرگز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل مؤثر بر دینداری انجام شده است. از آنجایی که دینداری بر روابط خانوادگی اثر گذار است و با نظر به اینکه در شرایط کنونی استحکام ارزش­های دینی در خانواده یکی از اهداف مهم جامعه­ بشمار می­رود، لذا پژوهش علمی در این زمینه از ضرورت و اهمیت بالایی برخوردار است. روش پژوهش در این مطالعه، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی زنان متأهل ساکن شهر گرگان است که تعداد آنها 144406 نفر بوده است. حجم نمونه آماری این پژوهش شامل 360 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران تعیین و با بکارگیری روش نمونه­گیری تصادفی چند مرحله­ای توأم با شیوه نمونه­گیری تصادفی سیستماتیک در 36 محله شهر گرگان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه دینداری گلاک و استارک بود. جهت تحلیل داده­ها افزون بر روش­های آمار توصیفی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین مصرف رسانه­ای، اعتماد اجتماعی و دینداری وجود ندارد در حالیکه بین سن، تحصیلات، مدت ازدواج، جمع فرزندان، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و دینداری رابطه معنادار وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که تحصیلات و پایگاه اقتصادی-اجتماعی با دینداری زنان رابطه منفی دارند. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان د­اد که جمع فرزندان بالاترین اثر کل (به صورت فزاینده) را بر میزان دینداری زنان متأهل داشته است. همچنین بین دینداری زنان متولد شهر و روستا تفاوت معنی­دار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

دینداری؛ اعتماد اجتماعی؛ مصرف رسانه‌ای؛ پایگاه اقتصادی-اجتماعی؛ زنان؛ گرگان

مراجع

1-   احمدی، خدابخش (1385)، بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی، فصلنامه خانواده پژوهی، شماره پنجم، ص 55-66.

2-  بهار، مهری (1391)، بررسی شکاف نسلی به لحاظ وضعیت دینداری دو نسل دهه 50 و 70 ( با تأکید به بعد مناسکی )،فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، شماره ششم، ص 9-36.

3-  پوراحمد، احمد (1391)، بررسی رابطه دینداری و احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی (مورد مطالعه شهرستان کوهدشت)، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، شماره اول، ص 1-20.

4-   جلالی مقدم، مسعود (1386)، درآمدی به جامعه شناسی دین و آراء جامعه شناسان بزرگ درباره دین، نشر مرکز، تهران، چاپ دوم.

5-   حاتمی، حمیدرضا (1388)، بررسی تأثیر میزان دینداری بر رضایت از زندگی زناشویی، فصلنامه روانشناسی نظامی، شماره اول، ص 13-22.

6-   حبیب پور، کرم (1388)، راهنمای جامع کاربرد spss در تحقیقات پیمایشی، تهران: لویه، متفکران، چاپ سوم.

7-   خدایاری فرد، محمد (1385)، رابطه نگرش مذهبی با رضایت­مندی زناشویی در دانشجویان متأهل.

8-   دورکیم، امیل (1384)، صور بنیانی حیات دینی، ترجمه باقرپرهام، تهران: نشرمرکز، چاپ دوم.

9-  ذوالفقاری، ابوالفضل (1392)، گونه شناسی دینداری‌های اسلامی، نقدی بر گونه شناسی‌های صاحب نظران غربی در زمینه انواع دینداری اسلامی، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی، شماره 63، زمستان. ص 81-126.

10-    رفیع­پور فرامرز (1378)، کندوکاوها و پنداشته­ها، انتشارات شرکت سهامی،تهران

11-    ساروخانی، باقر (1370)، مقدمه­ای بر جامعه شناسی خانواده، تهران: انتشارات سروش.

12-   عابدی، احمد (1387)، رابطه بین ابعاد دینداری با با شادی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان، دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، ص 58-45، سال اول، ش 2، بهار و تابستان 1387

13-    کلانتری، خلیل (1387)، پردازش و تحلیل داده­ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی (با استفاده از نرم افزار spss )، فرهنگ صبا، تهران

14-   کلالی، حسن (1387)، بررسی مقایسه میزان تدین جوانان و ابعاد آن در سه پایگاه اجتماعی بالا، متوسط و پایین، نامه پژوهشی فرهنگی، سال نهم، شماره اول، ص 108-137

15-   گنجی، محمد (1390)، رابطه گونه­های دینداری و سرمایه اجتماعی ( رویکرد نظری و تجربی در بین مردم شهرستان کاشان)، سال بیست و دوم، شماره پیاپی 42، ص 95-120

16-    مختاری، عباس (1380)، رابطه جهت­گیری مذهبی با میزان تنیدگی، مجله روان­شناسی، ص 56-

17-   نویدنیا، منیژه (1390)، عوامل مؤثر در پای­بندی دینی جوانان (مطالعه موردی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی شهرستان گرمسار)، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی ایران، علمی – پژوهشی سال اول، شماره دوم، ص 55-69

18-    همیلتون، ملکم (1381)، جامعه شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، چاپ دوم

19-   Dollahite, David C (2005), How family religious involvement benefits adults, youth and children and strengthens families, Sutherland Institute

20-   Graham, Jr,Patrick J (2011), An investigation of the relationship between religion and marriage on self-reported health, B.A, Louisinana Tech University

21-    Glok,C, & Stark, R (1965) Religion and Society in Tension, Chicago: Rand MCNally

22-   Haseley, Jamiel (2006), Marital satisfaction among newly married couple: Associations with religiousity and romantic attachment style, University of north Texas

23-   Coldwell, Kevin (2004), Religious effects on levels on family functioning, Missouri Electronic Journal of Sociology

24-   Paraschira Rusu, Petruta (2011), Religiosity and family functionality in Romanian Orthodox religion, Alexandra Ioan cuza university, Procedia-Social on Behavioral Sciences 30