بررسی شناخت تربیت فلسفی انسان از دیدگاه ملاصدرا

علوم اجتماعی

مقاله 10، دوره 9، شماره 28، خرداد 1394، صفحه 253-264   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محسن فهیم¹؛ سمیه عظیمی²؛ فاطمه دولت آبادی³

¹گروه الهیات، دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

²کارشناس ارشد گروه الهیات، دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

³دانشجوی دکتری شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب قم

چکیده

تعلیم وتربیت اسلامی اهمیت ویژه‌ای برای انسان قائل است که در راستای آن شناخت ابعاد وجودی انسان نیزتحقق می‌یابد، ازطرفی هدف اساسی فلسفه تربیت در انسان، تقویت و رشد کمال عقلانی است. پژوهش حاضربا روش توصیفی – تحلیلی، در صدد است با شناخت تربیت فلسفی از دیدگاه ملاصدرا، پاسخی برای تربیت انسان داشته باشد. زیرا آموزش تفکر و تربیت عقلانی و گسترش آن از مهم‌ترین مبانی فلسفه است که موجب علوّ هر بنیانی است. تربیت در فلسفه یعنی رشد خرد بر اساس غایت فلسفه به گونه‌ای که بتواند تحلیل و معنای درستی از زندگی داشته باشد، از آن جا که هدف از آفرینش انسان، تکامل و سعادت است نتایج بدست آمده ی آن نیز که تربیت عقلانی انسان با اتکاء به شناخت نفس است، امری لازم و ضروری است، زیرا از نگاه ملاصدرا کمال نفس منتهی شدن به نور الهی است.

کلیدواژه‌ها

تربیت؛ تربیت فلسفی؛ نفس؛ حکمت متعالیه

مراجع

1-     ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1368)، معاد از دیدگاه حکیم مدرسی زنوزّی، تهران، انتشارات حکمت.

2-     ابن‌فارس، (2008)، معجم مقیابیس الغة، بیروت، طریق المکار.

3-     احمدی، احمد، (1368)، اصول و روش‌های تربیت در اسلام، تهران، واحد انتشارات نقش فرهنگ دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی.

4-     ارشد ریاحی، علی، اسکندری، حمیدرضا، (1389)، «مراتب تکامل نفس از دیدگاه ملاصدرا»، مجله انسان‌پژوهی دینی، ش24، صص137-125.

5-     اله‌بداشتی، علی، (1389)، «تربیت فلسفی جوان (معنا، اهداف و روش‌ها)» در مجموعه مقالات چهاردهمین همایش حکیم ملاصدرا، ایران: انتشارات حکمت اسلامی صدرا، صص64-49.

6-     امام خمینی، روح‌الله، (1386)، اربعین (شرح چهل حدیث)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

7-     پرویزی، مهری، (1389)، «حکمت متعالیه، الگوی تربیت فلسفی» در مجموعه مقالات منتخب چهاردهمین همایش حکیم ملاصدرا، ایران: انتشارات حکمت اسلامی صدرا، صص 380-3  67.

8-     جوادی آملی، عبدالله، (1375) رحیق مختوم، ج1، قم، مرکز نشر اسراء.

9-     حجتی، سیدمحمدباقر، (1376)، اسلام و تعلیم و تربیت، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

10-  خسرونژاد، مرتضی، قمی، محسن، شریفانی، محمد (1387)، «نظریه حرکت جوهری پیامدهای فلسفی و تربیتی»، در فصلنامه اندیشه دینی، ش22، زمستان، صص112-91.

11-  رهبر، محمدتقی، رحیمیان، محمدحسین، (1386)، آیین تزکیه، قم، بوستان کتاب.

12-  زکوی، علی اصغر، (1384)، «تحلیلی از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا در مسئله حدوث نفس» در فصلنامه انجمن معارف اسلامی ایران، ش2، بهار، صص147-119.

13-  سجادی، سید جعفر، (1375)، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران، امیرکبیر.

14-  فروغی، محمدعلی، (1388)، سیر حکمت در اروپا و حکمت سقراط و افلاطون، تهران، انتشارات هرمس.

15-  کارکن بیرق، حبیب، (1389)، «تربیت فلسفی جوان امروز با تأکید بر آموزه‌های فلسفی حکمت متعالیه» در مجموعه مقالات منتخب چهاردهمین همایش حکیم ملاصدرا، ایران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، صص232-211.

16-  ملاصدرا، (1391)، اسفار، ج1،

17-  ملاصدرا، (1391)، اسفار، ج8،

18-  ملکی، حسن، (1389)، تعلیم و تربیت اسلامی، تهران، عابد.

19-  نوروزی، رضاعلی، بابازاده، طاهره، (1389)، «پیامدهای تربیتی نفس از منظر ملاصدرا»، فصلنامه‌ علمی ـ پژوهشی اندیشه نوین دینی، ش23، صص112-91.

20-  نیکزاد، محمود، (1381)، کلیات فلسفه تعلیم و تربیت، تهران، انتشارات کیهان.