بررسی فقهی و حقوقی ابراز شهادت توسط اطفال

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 3، دوره 9، شماره 31، خرداد 1392، صفحه 83-102   

نویسندگان

عادل ساریخانی^* ؛ مسعود حیدری

دانشگاه قم

چکیده

هر چند فقهای امامیّه به تفصیل شرایط و احکام مرتبط با شهادت را، که به عنوان اصلی‌ترین ادلّه‌ی اثبات دعاوی و حدود و تعزیرات محسوب می‌شود، بیان نموده‌اند و در برخی از آنها همچون عدم پذیرش شهادت اطفال غیرممیّز و پذیرش ارائه‌ی شهادت تحمّل‌شده در دوره‌ی طفولیّت در دوران بزرگسالی اتفاق نظر و حتّی اجماع دارند در قوانین فعلی ایران به امور مذکور تصریح نشده است و به همین دلیل بحث‌ها و استدلالات مختلفی مبنی بر پذیرش یا عدم پذیرش شهادت اطفال در فروض مختلف ایجاد شده است. این مقاله نیز با بررسی نظرات و آراء مختلف فقهای امامیّه و خصوصاً تجزیه و تحلیل مواد قانونی مختلف در پی بررسی و تطبیق احکام حقوقی قابل اجرا در حیطه‌ی حقوق امروزین ایران درباره‌ی شهادت اطفال و ارزش آن از نظر قضایی است و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که با توجّه به اصل عدم ولایت کسی بر دیگری و اینکه پذیرش شهادت و با توجّه به آن به نفع و به ضرر دیگران رأی دادن، نوعی ایجاد ولایت است، عدم پذیرش شهادت اطفال (اعم از غیرممیز و ممیز)، که حتّی بر خود نیز ولایتی ندارند و اقرارشان علیه خودشان نیز پذیرفته نیست، نزدیک‌ترین قول به صواب است.

کلیدواژه‌ها

شهادت؛ طفل ممیّز؛ اطفال غیرممیّز؛ بلوغ