بیع شرط و عقد اجاره

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 1، دوره 11، شماره 38، اسفند 1393، صفحه 11-28   

نویسندگان

سعید ابراهیمی^{* 1}؛ علی اکبر ایزدی فرد¹؛ حسین کاویار²

¹دانشگاه مازندران

²واحد میمه

چکیده

قراردادهای اجاره در عرف رایج امروزی عمدتاً در قالب «رهن و اجاره» منعقد می‌گردند. با توجّه به وجود پاره‌ای از ایرادات فقهی ناظر بر این نوع از قراردادها فقهاء پیشنهاداتی را مطرح نموده اند که شامل توجیه قرارداد یادشده در قالب شرط قرض و یا شرط عاریه و ودیعه در عقد اجاره می‌باشد که در جای خود محلّ تأمّل و بررسی است. در این میان از جمله راهکارهای پیشنهادی، شیوه‌ای است که توسط برخی صاحبنظران همچون آیت‌الله سیستانی مطرح گردیده است و تحت عنوان بیع شرط و عقد اجاره از آن یاد می‌شود. در عین حال سؤالاتی که مطرح می‌شود آن است که آیا چنین قراردادی مشروعیّت دارد؟ صور مختلف این نوع از قرارداد چیست؟ آیا در تمامی صور مفروض، می‌توان قائل به صحّت معامله شد؟ در پژوهش حاضر نگارنده ضمن تبیین فروض مختلف بحث، درصدد پاسخگویی به سؤالات یادشده و رفع شبهات موجود بر آمده است.

کلیدواژه‌ها

بیع شرط؛ معامله‌ی صوری؛ اجاره؛ معامله‌ی سفهی؛ غرر؛ ربا