تأثیر تفکر استراتژیک بر ظرفیت تغییر سازمانی

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 2، دوره 22، شماره 62، آذر 1395، صفحه 49-80   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

عفت حاجی حسینی¹؛ طهمورث آقاجانی²؛ بهزاد شوقی^{* 3}

¹مدرس، دانشگاه خلیج فارس بوشهر

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

³دانشجوی دوره دکتری مدیریت آموزشی، واحد علوم تحقیقات تهران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تفکر استراتژیک بر ظرفیت تغییر سازمانی در مراکز آب و فاضلاب استان یزد انجام شد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گرداوری داده­ها توصیفی- همبستگی و همین­طور از نظر نوع داده کمی بود. جامعۀ آماری شامل 190 نفر از کارکنان خط مقدم و مدیران بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای 123 نفر به­عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. به­منظور گرداوری داده­ها از پرسشنامه تفکر استراتژیک لیدکا (1998) و ظرفیت تغییر سازمانی جاج (2009) بهره گرفته شد. پس از جمع­آوری پرسشنامه­ها، توصیف داده­ها از طریق میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی و جدول از طریق نرم افزار Spss و استنباط آماری داده­ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار Smart PLS 2 در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا مختص PLS بررسی گردید. در بخش دوم، ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه­های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. یافته­ها نشان داد، درجه تناسب مدل ارائه شده با توجه به مؤلفه­های پژوهش مناسب بود؛ هم­چنین تفکر استراتژیک و هریک از مولفه­های آن بر ظرفیت تغییر سازمانی تأثیر داشت.

کلیدواژه‌ها

تفکر استراتژیک؛ ظرفیت تغییر سازمانی؛ دید سیستمی؛ تمرکز بر هدف؛ فرصت‌جویی هوشمندانه

مراجع

استیسی، ر. ( 1384). تفکر استراتژیک و مدیریت تحو ل. (م. جعفری؛ م .کاظمی موحد)، مترجم تهران: رسا.

 توکلی، غلامرضا؛ رمضان، مجید؛ معیا، عباس. (1394). تحلیل رابطه ظرفیت تغییر سازمانی و تفکر استراتژیک. فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست وسوم شماره 77 ، بهار و تابستان 94، صفحات  153-169.

 دباغ، رحیم؛ جواهریان، لیلا؛ غلامی، حمید؛ منصورفر، حمید. (1394). امکان‌سنجی تشکیل کانون‌های تفکر در شرکت‌های آب و فاضلاب کشور. سیزدهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تابستان 94، صفحات  192-216.

 داوری، علی؛ رضازاده، آرش (۱۳۹۲) مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، صص 195-239.

 جباری، لطفعلی (1393) رابطة زیرساخت‌های پیاده‌سازی مدیریت دانش با ظرفیت تغییرسازمانی (مطالعة موردی: یکی از دانشگاه های دولتی شهر تهران). مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 6، شماره 4، زمستان 1393، صص 588-567.

 غفاریان، وفا؛ علی احمدی، علیرضا. (1381).  رویکردهای نوین استراتژی، تدبیر (130)، 28-31.

 مشبکی، اصغر، خزاعی، آناهیتا. (1387). طراحی مدل عناصر تفکر استراتژیک در سازمان‌‌های ایرانی، نشریه مدیریت بازرگانی، پاییز و زمستان، صص 118-105.

 

Abraham, S. (2005). Stretching strategic thinking. Strategy & leadership, 33(5), 5-12.

 Acur, N, & Englyst, L. (2006). Assessment of strategy formulation: how to ensure quality in process and outcome. International journal of operations & production management, 26(1), 69-91.‏

 Amitabh, M, & Sahay, A. (2008). Strategic thinking: Is leadership the missing link. In 11th Annual Convention of the Strategic Management Forum, Kanpur, India.

 Amoozad Khalili, H, Maleki, A, Ramezani, H, & SedighiGariz, S. (2010). Developing Strategic Thinking Based on Multi-Layer Methodology. 4th International Conference on Strategic Management, Tehran: CIVILICA

 Barati, H, Arisi, H.R. & Noori, A. (2001). The assessment of reliability and validity of commitment scale to organizational change in Iranian Gaz Company, Quarterly journal of Human resource management, 3 (9): 27-46. (In Persian)

Bonn, I. (2001). Developing strategic thinking as a core competency. Management Decision, 39(1), 63-71.‏

Bonn, I. (2005). Improving strategic thinking: a multilevel approach. Leadership & Organization Development Journal, 26(5), 336-354.‏ 

Buono, A. F, & Kerber, K. W. (2009). Building organizational change capacity. Journal of Management.‏

Calabrese, A, & Costa, R. (2015). Strategic thinking and business innovation: Abduction as cognitive element of leaders’ strategizing. Journal of Engineering and Technology Management, 38, 24-36.‏

Coghlan, D, Rashford, N. S, & de Figueiredo, J. N. (2015). Organizational change and strategy: An interlevel dynamics approach. Routledge.‏

Destler, K. N. (2016). Creating a Performance Culture Incentives, Climate, and Organizational Change. The American Review of Public Administration, 46(2), 201-225.‏

Diefenbach, T. (2007). The managerialistic ideology of organisational change management. Journal of Organizational Change Management, 20(1), 126-144.‏

Dillard, J, Rogers, R, & Yuthas, K. (2011). Organizational change: in search of the golden mean. Journal of Accounting & Organizational Change, 7(1), 5-32.‏

Ervin, D. & Garman, A. (2010). Resistance to organizational change, linking research and practice, leadership and organizational development journal, 31 (1): 31-56.

 Feiz, D. (2010) Strategic Management: Success Key in Competitive Markets, Semnan: Semnan University Press (In Persian).

 Garratt, B. (1995). Introduction. Developing Strategic Thought±Rediscovering the Art of Direction-Giving, McGraw-Hill, London, 1-8.‏

 Ghorbanpur, A, Mirzaei Chaboki, M, & Nejadsani, B. (2010). Identify and Prioritize the Factors Affecting the Strategic Thinking Baced on Fuzzy Network Analysis Process Approach. Fourth International Conference on Strategic Management, Tehran: CIVILICA (http://www.civilica.com/Paper-ICSM04-ICSM04_043.html)(In Persian).

 Graetz, F. (2002). Strategic thinking versus strategic planning: towards understanding the complementarities. Management decision, 40(5), 456-462.‏

Haines, S. (2016). The systems thinking approach to strategic planning and management. CRC Press.‏

 Heckmann, N, Steger, T, & Dowling, M. (2016). Organizational capacity for change, change experience, and change project performance. Journal of Business Research, 69(2), 777-784.‏

 Judge, W, & Douglas, T. (2009). Organizational change capacity: the systematic development of a scale. Journal of Organizational Change Management, 22(6), 635-649.‏

 Judge, W. Q, & Elenkov, D. (2005). Organizational capacity for change and environmental performance: an empirical assessment of Bulgarian firms. Journal of Business Research, 58(7), 893-901.‏

 Judge, W. Q. (2011). Building Organizational Capacity for Change: The Leader's New Mandate. Business Expert Press.‏

 Kaufman, R, Oakley-Browne, H, Watkins, R, & Leigh, D. (2003). Strategic planning for success: Aligning people, performance, and payoffs. John Wiley & Sons.‏

Lawrence, E. (1999, April 27) Strategic Thinking. Personnel Development and Resourcing Group. Public Service Commission of Canada.

Liedtka, J. M. (1998). Strategic thinking: can it be taught? Long range planning, 31(1), 120-129.‏

Lindgren, M, & Bandhold, H. (2003) Scenario Planning: The link between future and strategy, New York, NY: PALGRAVE MACMILLAN.

Mintzberg, H, Ahlstrand, B, & Lampel, J. (1998). Strategic safari. A guided Tour through the Wilds of Strategic Management.‏

Mintzberg, H. (1994). The fall and rise of strategic planning. Harvard business review, 72(1), 107-114.‏

Monnavarian, A, Farmani, G, & Yajam,H. (2011). Strategic thinking in Benetton. Business strategy series, 12(2), 63-72.

Pisapia, J, Pang, N. S.-K, Hee, T. F, Lin, Y, & Morris, J. D. (2008. A Comparison of the use of Strategic Thinking skills of Aspiring School Leaders in Hong Kong, Malaysia, Shanghai and the United States: An Exploratory Study. CCEAM 2008 Conference, ICC Durban, South Africa.

 Reazaeyan, A, Shahbaz, N, Moghbel, A. & Moshabaki, A. (2009). Designing organizational change model to expenditure management: The case; Iran Khodro Industrial Group, Quarterly journal of Modares, 13 (2):159-180. (In Persian)

 Senge, P. M. (1990). The fifih discipline: The art and practice of the learning organization. New York: Currency Doubleday.‏

 Soparnot, R. (2011). The concept of organizational change capacity. Journal of Organizational Change Management, 24(5), 640-661.‏

Stacey, R. D. (1992). Managing the unknowable: Strategic boundaries between order and chaos in organizations. John Wiley & Sons.‏

Stacey, R.D.(2005). Strategic Thinking and the Management of Change: International Perspectives on Organisational Dynamics, (M. Ja'fary,& M. Kazemi Movahed, Trans.) Tehran, Iran: Rasa (In Persian).

 Tavakoli, I, & Lawton, Judith. (2005). Strategic thinking and knowledge management. Handbook of Business Strategy, 6(1), 155–160.

Zand, D. E. (2010). Drucker’s strategic thinking process: three key techniques. Strategy & Leadership, 38(3), 23- 28.

 

Zeanalipoor, H, Mirkamali,S.(2009). Designing suitable model of organizational change in state comprehensive universities by factor analysis, Journal of educational sciences, 5 (3):139-164. (In Persian)