مطالعه ی اثر تزریق داخل صفاقی (IP) عصاره آبی دانه رازیانه ( Foeniculum vulgare mill) بر اسپرماتوژنز و تغییرات هیستولوژیکی بافت بیضه در موش صحرایی نر نژاد ویستار

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 3، دوره 2، شماره 1، آبان 1388   

نویسندگان

طاهره رضایی آهوانویی¹؛ عبدالحسین شیروی²؛ کیوان کرامتی²

¹کارشناسی ارشد بیولوژی جانوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان و عضو باشگاه پژوهشگران جوان

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

چکیده

در سالهای اخیر روشهای مختلفی جهت جلوگیری از بارداری و نهایتاً ازدیاد جمعیت بکار گرفته شده است. با توجه به اینکه استفاده از داروهای شیمیایی علاوه بر تاثیرات درمانی، اثرات ناخواسته و عوارض جانبی مربوط به خود را بهمراه دارد لذا بهره گیری از گیاهان دارویی به درمان تعدادی از بیماریها کمک می کند. در طب سنتی مصرف رازیانه به عنوان گیاه آرام بخش، ضد اسپاسم، رفع کننده مشکلات گوارشی و از طرفی کاهش دهنده قدرت جنسی در مردان معرفی شده است [4]. نتایج حاصل از آزمایشات مختلف در این مطالعه بیانگر تاثیر عصاره آبی دانه رازیانه بر فرایند اسپرماتوژنز و تغییرات هیستولوژیکی بافت بیضه در موش صحرایی می باشد.در این پژوهش از رت نر بالغ نژاد ویستار با وزن تقریبی 220andplusmn; 200 گرم استفاده گردیده است. حیوانات به چهار گروه تجربی و یک گروه کنترل تقسیم شدند. گروهای تجربی دوزهای mg/Kg 280، 140،70 و 35 از عصاره آبی دانه گیاه رازیانه را بصورت تزریق داخل صفاقی به مدت 15 روز دریافت کردند و در همین مدت گروه کنترل سرم فیزیولوژیک را به صورت داخل صفاقی ( IP) دریافت کردند. در پایان روز 15به منظور بررسی های مورفومتریک بافت بیضه ، آنها را از بدن خارج نمودهطول و عرض آن راجهت محاسبه حجم بیضه با کولیس اندازه گیری کرده سپس وزن بیضه، وزن اپیدیدیم و همچنین وزن کانال وازودفران توسط ترازوی دیجیتالی اندازه گیری شدند. سپس بیضه ها جهت مطالعه ی بافتی به فیکساتور بوئن جهت بررسی مراحل بافتی منتقل گردید. نتایج نشان داد عصاره آبی دانه رازیانه با دوزهای مصرفی تاثیری بر وزن و حجم بیضه ها، وزن اپیدیدیم و کانال دفران نداشت.اما کاهش معنی داری در میزان تعداد اسپرماتید در گروههای تجربی که عصاره را با دوزهایmg/Kg 280 و 140 دریافت کرده بودند مشاهده شده است.کاهش قابل توجه در میزان اسپرم ها ، نشانگر تاثیر دانه گیاه رازیانه در کاهش فعالیتهای تولید مثلی جنس نر است. شایان ذکر است به منظور تعیین دوزی که در آن ایجاد اسپرم به طور کامل متوقف شود و بررسی عوارض جانبی آن ، تحقیقات بیشتر ضرورت دارد .

کلیدواژه‌ها

عصاره ی آبی؛ رازیانه ((Foeniculum vulgare mill؛ اسپر ماتوژنز؛ رت