بررسی فاکتورهای مؤثر بر الگوهای پراکنش قورباغه جنس Rana در ایران با استفاده از نرم افزار SAM (Spatial Analysis in Macroecology)

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 7، دوره 5، شماره 1، آبان 1391   

نویسندگان

فرحناز مولوی¹؛ مهدی قنبری فردی²؛ طوبی محمدیان کلات²؛ حمید حدادیان²؛ حسین بارانی بیرانوند²؛ منصور علی آبادیان²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، گروه زیست شناسی، مشهد، ایران

²دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، مشهد، ایران

چکیده

جنس Ranaاز خانواده ی Ranidaeمی باشد که دارای پراکندگی جهانی با 6 زیر خانواده، 30 جنس و 500 گونه است. در خصوص بررسی های اکولوژیکی، مطالعه مختصری در مورد تغذیه این جنس صورت گرفته است و تا کنون سایر جنبه های اکولوژیکی و جغرافیایی این جنس در ایران بررسی نشده است. اگرچه فون این جنس از قورباغه ها بصورت گسترده مطالعه گردیده و 2 جنس و 4 گونه زیر در ایران ثبت شده است: Rana ridibunda،Rana Camerani،Rana macrocnemisوEuphlyctis Cyanophlyctisولی هنوز فاکتورهای مؤثر برپراکنش این جانوران تعیین نشده است. در این پژوهش به منظور پی بردن به تأثیر فاکتورهای محیطی بر توزیع جغرافیایی این جانوران، از 93 محل مختلف متعلق به 19 استان کشور ایران، چهار گونه مورد مطالعه قرار گرفته است. در تمامی این محل ها نمونه گیری انجام شده و فاکتورهای محیطی هر ایستگاه مورد سنجش واقع شده است، سپس توسط نرم افزار SAM v4.0 ارتباط این فاکتورها با محل های حضور جانور بررسی شده است. نتایج نشان می دهد پوشش گیاهی، عرض جغرافیایی و ارتفاع مؤثرترین فاکتورهای مؤثر در پراکنش جنس رانا معرفی می شوند (pandlt;0.05). همچنین بصورت تفکیک شده برای گونهRana macronemis و Rana cameraniفاکتورهای ارتفاع، پوشش گیاهی و عرض جغرافیایی،برای گونه Rana ridibundaفاکتور عرض جغرافیایی و برای گونه Rana(Euphylectis) cyanophylectisفاکتورهای عرض جغرافیایی، بارش و ارتفاع مهمترین عوامل تعیین کننده پراکنش و محل حضور برای این جانوران هستند.

کلیدواژه‌ها

قورباغه؛ جنس Rana؛ ماکرواکولوژی؛ نرم افزار SAM 4.0