بررسی تنوع ژنتیکی در میان جمعیت‌های مختلف افعی زنجانی (Montivipera albicornuta) در حوزه پراکنش آن با استفاده ازتوالی‌یابی ژن‌ DNAمیتوکندری

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 7، دوره 7، شماره 1، آبان 1393   

نویسندگان

زینب فخارمنش¹؛ اسکندر رستگار پویانی²؛ حاجی قلی کمی³

¹گروه محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

³گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

افعی زنجانی (Montivipera albicornuta) اولین بار در سال 1985 توسط نیلسون و آندرن توصیف و شناسایی گردید و از گونه‌های اندمیک ایران می‌باشد.انتشار جغرافیائی آن محدود به ایران در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا و پراکندگی آن در استان‌های گیلان، زنجان، آذربایجان شرقی و قزوین می‌باشد.به منظور بررسی وجود یا عدم وجود اختلاف ژنتیکی در بین جمعیت‌های مختلفاین گونه، 35 نمونه از بافت انتهای دم افعی زنجانی در 3 استان گیلان، زنجان و آذربایجان شرقی جمع‌آوری گردید. پس از استخراج DNA، ژن ‍CO1ژنوم میتوکندریایی توسط PCRتکثیر و پس از توالی‌یابی، توالی‌ها با نرم‌افزار Mega5و PAUPآنالیز شدند و روابط خویشاوندی میان جمعیت­های گونه در درخت­های  فیلوژنتیک پیوند همجواری (Neighbor-joining)، محتمل‌ترین درخت (Maximum Likelihood)و میانبرترین درخت (Maximum parsimony) ترسیم گردید. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که جمعیت‌های مختلف این گونه در ایران از نظر ژن CO1کاملا همگن و یک‌نواخت هستند و تقریبا هیچ تفاوت ژنتیکی با هم نشان نمی‌دهند طوری که میانگین تفاوت در بین گروه‌ها ناچیز و 005/0  محاسبه گردید. این نتایج  به احتمال زیاد حاکی از آن است که جمعیت‌های مختلف آن در ایران به تازگی از هم جدا شده‌اند و زمان کافی برای واگرایی ژنتیکی نداشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

تنوع‌ژنتیکی؛ افعی زنجانی؛ ژن CO1